آمار کسری عرضه مسکن در کشور

به گزارش می متالز و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در سال 96 تعداد 131 هزار پروانه ساختمانی توسط شهرداری های بیش از 1300 شهر در کشور برای سازنده های مسکن صادر شد. این تعداد پروانه به احداث 337 هزار واحد مسکونی جدید در سال گذشته در مناطق شهری منجر شد.

تعداد واحدهای مسکونی جدید ساخته شده در کشور طی سال 96 حدود 2 درصد نسبت به سال 95 کمتر بوده است.با این حال میزان عرضه مسکن جدید در سال گذشته به اندازه نصف حداقل تقاضای مورد نیاز در بازار مسکن بوده است.

مطابق طرح جامع مسکن و برنامه های مصوب دفتر اقتصاد مسکن از سال 95 تا سال 1404 باید 990 هزار واحد مسکونی جدید در شهرها ساخته شود. از این تعداد، 600 هزار واحد مسکونی، نیاز حداقلی بازار مسکن محسوب می شود و اگر این تعداد ساخته نشود، کسری عرضه محرز خواهد بود.

در سال گذشته به اندازه نصف نیاز حداقلی بازار مسکن، واحد مسکونی جدید ساخته شد.در سال قبل از آن یعنی در سال 95 نیز میزان ساخت جدید مسکن خیلی کمتر از نیاز حداقلی بوده است.

اثر این کسری شدید در بازار معاملات مسکن سال 97 به دو شکل نمایان شد.

در شکل اول، تعداد واحدهای مسکونی کم متراژ نوساز به شدت در بازار معاملات خرید مسکن تهران کم شده است. این کمیابی به گونه ای است که برای 60 درصد از متقاضیان خرید مسکن در 8 منطقه اول تهران، واحد مسکونی مورد نظرشان در بنگاه ها وجود ندارد.

در شکل دوم نیز قیمت پیشنهادی فروش واحدهای موجود برای فروش که متراژ بالای 90 متر مربع دارند و عمر بنای آنها نیز بیش از 10 سال است،‌ نسبت به سال گذشته بیش از 40 تا 50 درصد افزایش پیدا کرده است.

در تهران میانگین عمر بنای آپارتمان های فروخته شده در یکسال اخیر، 11 سال بوده که یکسال پیرتر شده است.از طرفی کمتر از 50 درصد واحدهای مسکونی فروخته شده، نوساز بوده است. این در حالی است که دو سال پیش، نزدیک به 55 درصد از واحدهای فروخته شده، نوساز بود.

در سال 96 حدود 82 هزار واحد مسکونی از کل واحدهای مسکونی جدید ساخته شده در کشور، در شهر تهران احداث شدند. یک چهارم از کل واحدهای مسکونی عرضه شده به بازار مسکن کشوری، سهم شهر تهران بوده است.

این در حالی است که سهم تهران از کل معاملات خرید مسکن در کشور، 30 درصد است.در تهران مطابق برآورد کارشناسان بازار مسکن و ساختمان، باید سالانه 90 هزار واحد مسکونی جدید ساخته شود تا پاسخگوی تقاضای انباشت و تقاضای جدید باشد.

اما در سال های 94 تا 96، میزان عرضه مسکن به اندازه تقاضا نبوده است.جزئیات اطلاعات مرکز آمار ایران درباره محل ساخت و سازهای مسکونی جدید در شهرهای کشور از یک نکته قابل توجه پرده بر می دارد و آن سهم معکوس ساختمان های تخریبی از محل ساخت و ساز در شهرها نسبت به تهران است.

در کشور، 24 درصد از پروانه های ساختمانی در سال 96، بر روی ساختمان های تخریبی صادر شده است و 76 درصد مابقی ساخت و سازها روی زمین های بایر انجام گرفته است.

اما در تهران بیش از 95 درصد از پروانه های ساختمانی صادر شده در سال 96، بر روی عرصه ساختمان های کلنگی و تخریب شده، تبدیل به ساخت و سازهای جدید شده است.

در یکسال 96، در مجموع بیش از 2 میلیون و 650 هزار متر مربع زمین با کاربری مسکونی بواسطه تخریب ساختمان های کلنگی در تهران، زیر بار ساختمان سازی رفت.مساحت زمین تبدیل شده به پروژه های ساختمانی در سال گذشته در کل کشور بیش از 33 میلیون و 228 هزار متر مربع بوده است.

اگر چه تیراژ ساخت مسکن در سال گذشته اندکی نسبت به سال 95 کاهش پیدا کرد اما در دو فصل پایانی پارسال، روند ساخت و ساز با رشد مثبت حدود 10 درصد نسبت به مدت مشابه در سال 95 روبرو شد.

برای نیمه اول سال 97 هنوز گزارشی از سوی بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران درباره سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت ساختمان منتشر نشده است اما برآوردها حکایت از کاهش قابل توجه تیراژ ساخت مسکن در تهران و شهرهای بزرگ دارد.

افت تیراژ ساخت مسکن در تابستان حتی از بهار بیشتر بوده است. علت این کاهش، جهش قیمت مصالح ساختمانی و قیمت زمین بوده که تا 100 درصد هزینه ساخت و ساز را برای سازنده ها افزایش داد. سازنده ها نه می فروشند و نه می سازند.

فعالان ساختمانی به امید بهبود شرایط بازار مسکن و ساخت و ساز هستند تا سرمایه گذاری ساختمانی را از سر بگیرند.