ایران بزرگترین واردکننده کک در خاورمیانه

به گزارش می متالز، خاورمیانه نیز از واردکنندگان کک به‌حساب می‌آید. 2.5 درصد از واردات جهانی کک در سال 2016 به مقصد خاورمیانه انجام شد. در سال 2011 کشورهای خاورمیانه بیش از 1.6 میلیون تن کک وارد کردند که این عدد بیشترین مقدار واردات در سال‌های 2011 تا 2016 بود. در مقایسه با واردات، بیشینه صادرات خاورمیانه در سال‌های بررسی شده تنها 51 هزار تن بود؛ بنابراین می‌توان گفت این منطقه بازاری بالقوه برای تولیدکنندگان کک جهان به‌شمار می‌رود.

ایران و ترکیه را می‌توان تنها واردکنندگان کک در خاورمیانه دانست. این 2 کشور بین سال‌های 2011 تا 2016 به‌طور میانگین 94 درصد از واردات کل خاورمیانه را در اختیار داشتند. ذوب آهن در ایران و شرکت‌های Kardemir، Erdemir و Isdemir در ترکیه تنها تولیدکنندگان فولاد به روش BOF در منطقه خاورمیانه هستند. در سال 2016 ترکیه 11.3 میلیون تن و ایران حدود 2.2 میلیون تن فولاد BOF تولید کرد. با وجود اینکه تولید فولاد به این روش در ترکیه بسیار بیشتر از ایران است؛ سهم ایران از واردات کک در منطقه تا سال 2015 بیشتر از ترکیه بوده است.

با راه‌ا‌ندازی واحد جدید کک‌سازی در شرکت ذوب آهن در فصل نخست سال 2013 به ظرفیت سالانه 900 هزار تن کک در سال، روند واردات ایران نزولی شد؛ با راه‌اندازی این واحد در شرکت ذوب آهن تا پایان سال 2013 بیش از 3 برابر افزایش داشت و به 658 هزار تن رسید. تداوم رشد تولید در سال‌های آتی کاهش واردات کک ایران را در پی داشت؛ تا جایی که در سال 2016 واردات کک ایران به 25.7 هزار تن رسید. این در حالی است که سال قبل از آن ایران بیش از 315 هزار تن کک وارد کرد. متأثر از ایران، واردات خاورمیانه نیز از سال 2014 به‌شدت کاهش یافته است، هرچند که واردات ترکیه نیز در مدت مشابه تغییراتی داشته، اما دامنه آن به اندازه ایران وسیع نبوده است.

مزیت کاهش بار آلودگی صنعت فولاد و همچنین بازیافت فولاد موجب شده تا فولادسازان بسیاری از کشورها به سمت روش EAF حرکت کنند. افزایش سهم این روش از تولید جهانی فولاد در گذشته نیز گواهی بر این موضوع است. در این بین تنها کشور چین، تولید فولاد به روش BOF را ترجیح می‌دهد که البته این کشور بیشترین تأثیر را به واسطه سهم قابل توجه از تولید جهانی بر صنعت فولاد دارد. با این وجود، پیش‌بینی‌های جهانی حاکی از آن است که سهم کوره‌های قوس الکتریکی در آینده فولاد این کشور افزایش خواهد یافت.

با در نظر داشتن این نکته که چین خود از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ کک در جهان است، روند آتی صنعت فولاد این کشور بر تجارت کک بسیار تأثیرگذار خواهد بود. گفتنی است که با توجه به روند فولادسازی در جهان به سمت تولید به روش EAF حتی می‌توان انتظار داشت که از تقاضای کک بیش از پیش کاسته شود و تجارت این ماده با روندی نزولی، البته با شیب بسیار ملایم همراه باشد. باید در نظر داشت آن‌چه در بسیاری از کشورها مانعی برای جایگزینی تکنولوژی کوره قوس الکتریکی با کوره بلند است، قیمت بالای انرژی در این کشورها است.

صنعت فولاد خاورمیانه نیز متکی بر تکنولوژی EAF است. در سال 2016 سهم این روش از تولید فولاد این منطقه 79 درصد برآورد شد. طرح‌های توسعه آتی تولید فولاد در این منطقه نیز نشان می‌دهد که با وجود افزایش البته اندک تولید فولاد به روش BOF، همچنان کوره‌های قوس الکتریکی بیشترین سهم از تولید را در اختیار خواهند داشت. بنابراین انتظار نمی‌رود که واردات کک به خاورمیانه در آینده تغییرات چندانی به خود ببیند و در سطح 3 سال اخیر باقی خواهد ماند.