نیاز کشور به واردات 2 میلیون تن زغال سنگ/ کسری زغال داخلی محسوس تر می شود/ افزایش سرمایه گذاری منوط به شفاف سازی قیمت هاست

به گزارش می متالز، صنعت زغال‌سنگ یکی از صنایع با اهمیت کشور ما محسوب می‌شود اما در حال حاضر تولیدکنندگان این صنعت و معدن‌داران به دلیل پایین بودن قیمت کنسانتره زغال‌سنگ در داخل کشور نسبت به رشد چشمگیر بهای تمام شده تولید با مشکلات جدی مواجه هستند که به اذعان تولیدکنندگان اگر هر چه سریع‌تر نسبت به قیمت‌گذاری واقعی آن در کشور اقدام نشود نه تنها امکان توسعه این صنعت امکان‌پذیر نخواهد بود، بلکه با توجه به شکاف قابل توجه تقاضای داخلی نسبت به عرضه آن و تحریم‌های ظالمانه کشور برای واردات زغال سنگ، صنعت فولاد کوره بلند کشور دچار مشکل جدی شود.
در این زمینه دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران در خصوص اهداف شکل‌گیری انجمن زغال‌سنگ گفت: زغال‌سنگ یکی از کانی‌های اصلی معدنی کشور ماست. از طرفی زغال‌سنگ سوختی استراتژیک است که در تمام دنیا به‌عنوان منبع مطمئن تولید انرژی کاربرد دارد. اهمیت زغال‌سنگ در دنیا به اندازه‌ای است که حتی در برخی کشور ها وزارت‌خانه زغال‌سنگ تشکیل شده و فعالیت دارد.
سعید صمدی اضافه کرد: کشور ما نیز با دارا بودن یک میلیارد و 200 میلیون تن ذخیره زغال‌سنگ از وضعیت قابل توجهی در دنیا برخوردار است. از سوی دیگر با توجه به این که 90 درصد فولاد دنیا با سیستم کوره بلند به وسیله زغال‌سنگ تولید می‌شود به اهمیت این صنعت می‌افزاید.
وی با اشاره به این که کشور ما در زمینه توسعه معادن و اشتغال مدعی است افزود: این در حالی است که صنعت زغال‌سنگ در زمره اشتغال‌زاترین صنایع قرار دارد. بر این اساس و با توجه به اهمیت این صنعت انجمن زغال‌سنگ تشکیل شده و اهداف بلندمدتی را در نظر دارد.
صمدی تاکید کرد: با توجه به این که زغال‌سنگ به‌عنوان منبع انرژی مستمر و مطمئن شناخته شده و همچنین منبع انرژی قابل حمل و نقل و ذخیره شدن است طبیعتا انجمن زغال‌سنگ به دنبال این است تا منافع این صنعت را حفظ کرده و بازار زغال سنگ را به‌صورت متشکلی تبدیل نماید.
دبیر انجمن زغال‌سنگ در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر وضعیت ایران از لحاظ میزان عرضه و تقاضای زغال سنگ چگونه است پاسخ داد: به‌طور کلی مجموع تولید کنسانتره زغال‌سنگ ایران یک میلیون و پانصد هزار تن است.
وی با اشاره به این که هم اکنون بیشتر زغال‌سنگ تولیدی ایران در مجموعه ذوب آهن اصفهان مصرف می‌شود گفت: مصرف فعلی کشور با راه‌اندازی کوره شماره یک ذوب آهن و نیز فولاد زرند که در حال انجام تست‌های لازم برای راه‌اندازی است، حدود 3 و نیم میلیون تن کنسانتره زغال است و با توجه به میزان تولید داخل حدود دو میلیون تن از مصرف داخلی می‌باید از خارج از کشور تامین شود که با توجه به تحریم ظالمانه این امر یا امکان‌پذیر نبوده و یا در صورت دور زدن تحریم ها با قیمت تمام شده بسیار بالاتری از قیمت‌های جهانی امکان پذیر خواهد بود.
این مقام مسئول در صنعت زغال‌سنگ کشور با اشاره به چشم‌انداز آینده این صنعت گفت: با توجه به این که در آینده نزدیک طرح فولادسازی کوره بلند شرکت میدکو که در زرند واقع شده، راه‌اندازی خواهد شد مطمئنا میزان کسری کنسانتره زغال‌سنگ داخلی محسوس‌تر خواهد شد.
وی همچنین در برابر این پرسش که با توجه به افزایش نیاز مصرف داخلی کنسانتره زغال سنگ در آینده‌ای نزدیک آیا برنامه‌ای جهت افزایش تولید در این صنعت وجود دارد، تصریح کرد: با توجه به ذخایر یک میلیارد و 200 میلیون تنی زغال سنگ در کشور افزایش تولید کار سختی نیست؛ چرا که هم از لحاظ دانش فنی و تکنولوژی و هم از نظر تهیه و تامین تجهیزات خارجی به راحتی قابل دسترس است اما نکته مهم اینجاست که باید در این صنعت سرمایه گذاری مناسبی صورت گیرد.
دبیر انجمن زغال سنگ اضافه کرد: تا زمانی که آینده قیمت‌گذاری صنعت زغال سنگ در کشور ما شفاف نباشد نمی‌توان انتظار افزایش سرمایه گذاری‌ها را در این حوزه داشت.
وی ادامه داد: با وجود اینکه در حال حاضر نیز برخی سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت صورت گرفته است، اما به دلیل بلاتکلیف بودن وضعیت زغال در ایران این سرمایه‌گذاری‌ها پیشرفت کندی دارند. بنابراین چنانچه در حوزه زغال سنگ سرمایه‌گذاری مناسبی صورت گیرد در نهایت کمتر از 5 سال طول می‌کشد تا این که این سرمایه‌گذاری‌ها به نتیجه مطلوب برسند. بنابراین با توجه به برخورداری ایران از منابع مناسب زغال‌سنگ، افزایش تولید کار دشواری نیست و تنها به سرمایه‌گذاری نیاز دارد.

صمدی اظهار داشت: با توجه به این که هم‌اکنون برخی از سرمایه‌گذاری‌هایی که در صنعت زغال‌سنگ انجام شده به دلیل مشکلات موجود در زمینه قیمت فروش محصولات، با زیان مواجه شده سایر سرمایه‌گذاران تمایل چندانی جهت ورود به این حوزه نشان نمی‌دهند. حال آن که اگر چشم‌انداز شفافی از آینده زغال‌سنگ در ایران وجود داشته باشد رسیدن به تولید 4 و حتی 5 میلیون تن کنسانتره در سال دور از دسترس نیست.

وی همچنین با تاکید بر این که مصرف زغال در کشور عموما به صورت کنسانتره است توسعه صنعت زغال‌شویی در کشور را ضروری دانست.

صادرات در اولویت نیست اما ...

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران در ادامه به چشم‌انداز صادرات کنسانتره زغال‌سنگ ایران اشاره کرد و گفت: با توجه به این که مصرف‌کننده داخلی ناچار است بخشی از نیازهای خود را از خارج از کشور و بر اساس قیمت‌های جهانی تامین کند، در شرایط کنونی صادرات زغال سنگ در اولویت تولیدکنندگان نیست؛ اما چنانچه شکافی که هم‌اکنون بین قیمت کنسانتره زغال داخلی و بازار جهانی وجود دارد، تداوم یابد این صنعت به صورت جدی تر به صادرات خواهد اندیشید.

وی با تاکید بر این که به دلیل ضریب تبدیل زغال به کنسانتره حدود 40 درصد است تاکید کرد که صادرات زغال خام اقتصادی نیست و باید صرفا به صادرات کنسانتره و کک به چشم اقتصادی نگریست گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون سه محموله صادراتی کنسانتره زغال سنگ داشتیم و در حال حاضر نیز مشتری‌ها به دنبال آن هستند که با ایران قراردادهای بلند مدت منعقد کنند.

این مقام مسئول اذعان داشت: قراردادهای بلند مدت این ویژگی‌های قابل توجه را دارد که در آن هم امکان افزایش قیمت به صورت پله‌ای وجود دارد و هم این که خریدار به فروشنده پیش پرداخت می‌پردازد که هر دوی این خصوصیات به نفع صنعت زغال سنگ ایران است.

وی درباره تفاوت قیمت قابل توجه زغال سنگ داخلی و جهانی و برنامه‌های واقعی سازی قیمت زغال داخلی این چنین گفت: به منظور واقعی‌سازی قیمت زغال سنگ از ابتدای سال جاری چندین نامه برای وزارت خانه ارسال کرده‌ایم و در خواست دادیم تا کمیته پشتیبانی زغال سنگ تشکیل شود تا قیمت هر سال را تعیین کند.

وی تاکید کرد: با توجه به تورمی که در بهای تمام شده این صنعت ایجاد شده اگر تا پایان مهر ماه کمیته تعیین قیمت زغال تشکیل نشود متاسفانه معادن زغال با بحران مواجه خواهند شد.

رشد 20 درصدی قیمت زغال در مقابل افزایش 100 درصدی بهای تجهیزات

وی افزود: از ابتدای سال جاری تا کنون قیمت کنسانتره زغال‌سنگ یکبار به میزان 20 درصد افزایش یافته و به 610 هزار تومان در هر تن رسیده است. این در حالی است که کلیه تجهیزات مورد نیاز این صنعت از ابتدای سال تا کنون بین 70 تا 100 درصد افزایش نرخ داشته اند. بنابراین رشد 20 درصدی قیمت کنسانتره زغال سنگ کافی نبوده و ادامه این شرایط توسعه صنعت زغال سنگ و بالطبع صنعت فولاد کشور را متحمل بحران خواهد کرد.

سطح کیفی زغال ایران چگونه است؟

صمدی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا تصوری که در خصوص سطح کیفی کنسانتره زغال‌سنگ ایران وجود دارد و گفته می‌شود که کیفیت زغال ایرانی نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است، صحت دارد یا نه؟ تصریح کرد: به طور کلی نمی‌توان گفت که کنسانتره زغال سنگ ایرانی نسبت به سایر نقاط جهان کیفیت بالاتر یا پایین‌تری دارد؛ چرا که در دنیا بیش از 100 نوع کنسانتره وجود دارد که کیفیت آنها با هم متفاوت است و قیمت هر یک با توجه به پارامترهای مختلفی تعیین می‌شود. بنابراین برای مقایسه سطح کیفی کنسانتره ایرانی با دنیا بستگی دارد که در کیفیت جهانی کدام شاخص را ملاک سنجش قرار دهیم.

این مقام مسئول افزود: به‌طور کلی بهترین کنسانتره زغال سنگ دنیا مربوط به برند premium متعلق به کشور استرالیا است. بر این اساس اگر بخواهیم کنسانتره زغال ایرانی را با این برند استرالیایی مقایسه کنیم می‌توان گفت که حدود 60 تا 70 درصد از کیفیت آن را داراست.

وی با اشاره به این که به‌طور کلی کیفیت زغال بر اساس پارامترهای مختلفی سنجیده می‌شود اظهار داشت: کنسانتره زغال ایرانی از نظر برخی از پارامترها شرایط بسیار مطلوبی دارد و از لحاظ برخی دیگر از سطح ضعیف‌تری برخوردار است. اما به‌طور کلی می‌توان گفت که از نظر کیفی کنسانتره زغال ایرانی در سطح جهان در جایگاه متوسطی ایستاده است.

اگر زغال داخلی نداشتیم

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران درباره نسبت‌های قیمتی کنسانتره زغال ایرانی با بازارهای جهانی اظهار داشت: در حال حاضر بهای کنسانتره زغال‌سنگ مشابه زغال ایران در بازارهای جهانی حدود 130تا 140 دلار در هر تن بدون احتساب هزینه حمل و بیمه و نیز خواب سرمایه برای نقل و انتقال آن است.

وی افزود: این در حالی است که بهای کنسانتره در بازار داخلی با احتساب افزایش نرخ 20 درصدی اخیر که اعمال شده 610 هزار تومان در هر تن است که تقریبا می‌توان گفت بدون احتساب تحریم و حتی با دلار بازار ثانویه ارزی و با احتساب ظریب 60 درصدی جهانی هم کنسانتره داخلی بسیار کمتراز نصف بازار جهانی است. حال آن که اگر مصرف کنندگان داخلی بخواهند نیاز خود را از بازارهای جهانی تامین کنند با در نظر گرفتن هزینه حمل و نقل و سایر هزینه‌ها قطعا بهای هر تن کنسانتره مشابه ایران برای آن ها کمتر از 200 دلار نخواهد بود، که اگر دلار 15 هزار تومانی را در نظر بگیریم کمتر از تنی 3 میلیون تومان نخواهد بود. این در حالی است که قیمت کنسانتره پرمیوم با دلار آزاد بیش از 4 میلیون و دویست هزار تومان خواهد بود.

وی در پایان تاکید کرد: انتظار داریم در قدم اول نرخ کنسانتره زغال‌سنگ داخل به حدود یک میلیون تومان در هر تن برای سال جاری برسد و در سال 98 نیز قیمت زغال‌سنگ متناسب با قیمت جهانی در ایران قیمت‌گذاری شود.

صمدی گفت: این انتظار با توجه به ضرورت توسعه این صنعت و ترغیب سرمایه‌گذاری در آن و نیز رشد نرخ تجهیزات مورد نیاز معادن زغال‌سنگ و همچنین با در نظر گرفتن وضعیت بحرانی موجود در نظر گرفته شده است و انجمن برای نیل به این مهم تمام تلاش خود را خواهد نمود.

وی اضافه کرد: امیدواریم با آزادسازی نرخ زغال در کشور شاهد شکوفایی صنعت زغال‌سنگ کشور و رسیدن آن به جایگاه واقعی آن شده و زمینه اشتغال قابل توجهی را برای کشور در مناطق توسعه نیافته کشور باشیم؛ چرا که معتقدیم واقعی‌سازی قیمت محصول در این صنعت می‌تواند شکوفایی قابل توجهی را در مناطق توسعه نیافته کشور رقم بزند.