همه آنچه باید برای دریافت پروانه بهره‌برداری از معادن بدانیم

همچنین شفاف‌سازی قوانین نیز می‌تواند باعث تسهیل در اجرای این فعالیت‌ها شود. در این زمینه یک متقاضی بخش معدن به دلایل مختلف از جمله اهمیت اقتصادی و انفال بودن، مراحل طولانی و قانونمندتری را برای دریافت پروانه بهره‌برداری از یک محدوده باید طی کند. با این حال آنقدر جذابیت در بخش معدن وجود دارد که تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری روی محدوده‌های معدنی و بهره‌برداری از ذخایر پنهان معدنی در کشور دیده می‌شود زیرا معدن بخش بالادست بسیاری از صنایع است و بخش عمده‌ای از نیاز صنایع از طریق ذخایر معدنی تامین می‌شود؛ بنابراین سرمایه‌گذاری روی مواد معدنی و تبدیل آنها به محصولات نهایی که قابلیت استفاده در صنعت را داشته باشد همواره با سود همراه خواهد بود.

ثبت‌نام در کاداستر؛ مرحله نخست

مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره روند ثبت یک محدوده معدنی از سوی متقاضیان گفت: اگر کسی قصد ثبت یک محدوده معدنی را داشته باشد، ابتدا باید در سامانه کاداستر ثبت‌نام کند و بعد از آن خود فرد به سازمان نظام مهندسی معدن مراجعه کرده و در آنجا مدارک نشان‌دهنده سابقه کار در فعالیت‌های معدنی یا تخصص در معدن و امکانات مالی خود را ارائه کند.عباسعلی ایروانی ادامه داد: بعد از انجام این امر، سازمان نظام مهندسی معدن گواهی صلاحیت فنی را به شخص متقاضی داده و امتیاز وی با توجه به امتیاز فنی و مالی در گواهی ثبت می‌شود. در ادامه راه متقاضی گواهی یادشده را به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تحویل داده و ثبت‌نام وی در سیستم فعال می‌شود. پس از این مرحله متقاضی به سامانه کاداستر مراجعه کرده و مختصات محدوده مورد نظر خود را در آن ثبت می‌کند.

به گفته وی بعد از ثبت محدوده در سامانه کاداستر مشخص می‌شود که آیا محدوده مورد نظر با محدوده‌های دیگر تداخل یا تعارضی دارد یا خیر؟
ایروانی با بیان اینکه متقاضی پروانه بهره‌برداری از طریق سامانه کاداستر درخواست خود را پیگیری می‌کند، افزود: البته مکاتباتی با برخی از ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی مانند جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سازمان حفاظت محیط‌زیست یا دستگاه‌هایی که ممکن است محدوده در حریم آنها یا تاسیسات و زیرساخت‌های آنها قرار داشته باشد، باید انجام شود و استعلام‌های مربوط به آن دریافت شود. به عنوان مثال در صورت نزدیک بودن محدوده معدنی به خطوط لوله آب، گاز یا برق یا قرار گرفتن در مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط‌زیست باید استعلام و نظر سازمان‌های مربوط گرفته شده و از طریق سیستم اعلام شود. گفتنی است استعلام‌های یادشده باید در طول مدت ۲ماه از سوی ارگان‌های ذی‌ربط پاسخ داده شود.

ارجاع استعلام به کاداستر

مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت بعد از ارجاع استعلام‌ها به سامانه کاداستر، اگر تمام دستگاه‌های مورد نظر موافقت خود را مبنی بر اجرای فعالیت معدنی در محدوده انتخاب شده، اعلام کرده باشند به متقاضی این موضوع گفته شده و وی باید مبلغی را براساس تبصره ۲ ماده ۶ قانون معادن بابت هزینه ثبت‌نام در سامانه کاداستر برای صدور پروانه اکتشاف واریز کند. ایروانی به مرحله بعد از ثبت محدوده در سامانه کاداستر پرداخت و گفت: بعد از این مرحله شخص متقاضی باید طرح اکتشافی تهیه کند. این طرح از سوی کارشناسان دارای پروانه اشتغال در زمینه پی‌جویی و اکتشاف معدنی اعضای سازمان نظام مهندسی معدن تهیه و به سازمان ارائه می‌شود. سپس بعد از بررسی طرح یادشده، اگر نقصی در آن مشاهده شد به شخص اعلام می‌شود تا در جهت رفع آن تلاش کند. وی ادامه داد: بعد از تایید طرح ارائه شده متقاضی باید براساس تبصره ۳ ماده ۶ قانون معادن مبلغی را که سالانه از سوی شورای‌عالی معادن تعیین می‌شود بابت هرکیلومتر مربع به حساب خزانه واریز کند. این همان حق‌الارض است که بابت مساحت محدوده اکتشافی باید پرداخت شود.

پرداخت حق‌الارض

به گفته ایروانی، با توجه به نوع ماده معدنی، وسعت محدوده و شرایط منطقه رقم حق‌الارض مشخص و تعیین می‌شود. بعد از واریز این فیش، شخص متقاضی باید یکی از دارندگان پروانه اشتغال را به عنوان مسئول فنی اکتشاف به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان معرفی کند. در نهایت بعد از طی مراحل یاد شده پروانه اکتشاف به نام متقاضی صادر می‌شود و با توجه به طرح اکتشاف ارائه شده این شخص باید فعالیت خود را آغاز کند. مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: پس از اینکه پروانه اکتشاف صادر شد از این مرحله به بعد، مرحله اجرایی کار در محدوده آغاز می‌شود و فرد متقاضی باید بر اساس طرح اکتشاف عملیات اکتشافی خود را انجام می‌دهد. این عملیات شامل دو مرحله عمده پی‌جویی اکتشاف و اکتشافات عمومی و تفصیلی است. پس از انجام اکتشافات در صورت رسیدن به ذخیره معدنی و مشخص شدن میزان آن، باید کیفیت ماده معدنی نیز در مطالعات مربوط براساس طرح ارائه شده، تعیین شود.وی ادامه داد: با توجه به میزان ذخیره اکتشاف شده و کیفیت آن امتیازی به نام گواهی کشف صادر می‌شود که مشخصات ماده معدنی کشف شده در آن آمده و به نام اکتشاف‌کننده این گواهی ثبت می‌شود که خود تاییدی برای او به شمار می‌آید. بعد از صادرشدن گواهی کشف، شخص یک سال فرصت دارد طرح بهره‌برداری را تهیه کند و به اضافه سایر مدارک لازم به سازمان استان ارائه دهد.( در غیراین صورت اولویت از وی سلب شده و محدوده از طریق مزایده واگذار می‌شود.) بعد از آن سازمان بر مبنای طرح بهره‌برداری و مدارک دریافت شده، پروانه بهره‌برداری به نام شخص صادر می‌کند که در آن میزان استخراج سالانه، مدت بهره‌برداری با حداکثر مدت ۲۵ سال و اطلاعات عمده از محدوده معدنی در آن ذکر می‌شود. وی افزود: بعد از صادر شدن پروانه بهره‌برداری از معدن، بر اساس طرح ارائه شده فعالیت‌های استخراجی آغاز می‌شود.