کنسانتره و شمش سرب و روی آماده عرضه در بورس کالا

پیش‌بینی می‌شود سال ۹۶ باتوجه به افزایش نرخ فلزات جهانی، نرخ این فلز در کشور نیز رشد بیشتری را تجربه کند. این درحالی است که این صنعت همچنان با مشکل تامین ماده اولیه که همان خاک است روبه‌روست. به گفته فعالان حوزه سرب و روی، تامین ماده اولیه به‌عنوان مهم‌ترین چالش این صنعت محسوب می‌شود. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد از سال گذشته با توجه به تلاش مدیران ارشد و فعالان این صنعت به منظور فرهنگ‌سازی و آشنایی هر چه بیشتر تولیدکنندگان با مزایای ورود به بورس کالا، این صنعت آماده عرضه و فروش کنسانتره و شمش سرب و روی به بورس کالا باشد.

از ظرفیت‌ها استفاده نمی‌شود

به گفته رئیس خانه اقتصاد ایران تامین مواد اولیه برای صنعت سرب و روی همچنان یک مشکل اساسی به حساب می‌آید و تا زمانی که معدن مهدی‌آباد راه‌اندازی نشود، این مشکل حل نمی‌شود. ابراهیم جمیلی با بیان این مطلب گفت: اگر بخواهیم مشکلات تولید شمش را برطرف کنیم، نخست باید خاک به کنسانتره تبدیل و در مرحله بعد کنسانتره با هزینه و آلودگی کمتری تبدیل به شمش شود. این فعال حوزه سرب و روی در پیش‌بینی از وضعیت نرخ محصولات در سال ۹۶ گفت: پیش‌بینی می‌شود نرخ محصولات افزایشی باشد چون درحال‌حاضر میزان مصرف بیشتر از تولید است، همین موضوع درنهایت به افزایش قیمت‌ها منجر شده است. وی میزان تولید داخلی سرب و روی در کشور را نزدیک به ۳تا ۴ برابر مصرف داخلی عنوان کرد و افزود: از آنجا که تولید در این حوزه با معیارها و قیمت‌های جهانی هماهنگ است بنابراین محصولات قابل صادرات است و ارزآوری خوبی هم ایجاد می‌کند. جمیلی ابراز امیدواری کرد: معادن متروکه که همچنان بلاتکلیف مانده امسال تکلیفش مشخص شود. به گفته این کارشناس در حوزه سرب و روی، در قانون معادن آمده که شرکت‌های فرآوری باید در اولویت واگذاری معادن متروکه و مناطق اکتشافی قرار گیرند اما این مسئله مغفول مانده و ما شاهد هستیم که مناطق متروکه از نظر اکتشافی به کسانی واگذار می‌شود که فناوری تولید و سرمایه کافی ندارند. وی تصریح کرد: در نهایت دولت با تجمیع شرکت‌های فرآوری و با توجه به محدوده‌ها و توانمندی‌های موجود باید این مناطق را واگذار کند و زمان مشخصی تعیین کند که در آن زمان مشخص، معدن فعال شده و فرآوری انجام شود تا با توجه به سرمایه‌گذاری بزرگی که در صنعت سرب و روی کشور ایجاد شده، بتواند از این صنعت محصول به‌دست آورد. جمیلی افزود: مناطق اکتشافی در دست افرادی است که در عمل فعال نیستند و قفل شده‌اند در این صورت وقتی از این معادن، خاکی استخراج نمی‌شود به چه دردی می‌خورد؟

فعالیت در فضای رقابتی

به گفته کارشناسان فعال در این حوزه، تولیدکنندگان داخلی به‌طور معمول بیش از ۹۰درصد از محصولات خود را از تولیدات داخلی تامین می‌کنند. اواخر سال گذشته مدیر هلدینگ صنعتی و معدنی زرین در جلسه رونمایی طرح فرآوری شمش سرب تصفیه شده از کنسانتره با عیار بالای ۹۹/۹۹درصد، خبر از حضور این صنعت در بورس بین‌المللی فلزات لندن(ال ام ای) داده بود. این در حالی است که جای خالی این صنعت هنوز در بورس کالای کشور دیده می‌شود، از سوی دیگر به گفته فعالان این حوزه تجهیزات این صنعت قدیمی و نیازمند بروزرسانی و صرف هزینه‌های هنگفتی است. جمیلی درباره حضور در بورس کالا تصریح کرد: باید در فضای رقابتی فعالیت کرد بنابراین بورس کالا یکی از مکان‌هایی است که می‌تواند به این رقابت‌پذیری کمک کند. این مقام مسئول با بیان اینکه هنوز زیرساخت‌ها برای حضور در بورس کالا فراهم نیست، افزود: اما این صنعت آماده فروش کنسانتره و شمش در بورس کالا است.

برخورد سخاوتمندانه

پیش‌بینی می‌شود سال ۹۶ به دلیل رشد جهانی قیمت‌های فلزات به‌ویژه سرب و روی نسبت به سال‌های ۹۴ و ۹۵ سال خوبی باشد، اما بعضی مشکلات داخلی این صنعت که به‌طور عمده شامل مشکلات در زنجیره تولید، فرآوری، تولید شمش و مشتقات روی است از موانع اولیه معدنکاری است. محمدحیدرزاده، مدیرعامل ذوب و روی بافق با بیان این مطلب گفت: متاسفانه معادن روکار، دست مراکز دولتی است و تاکنون فعالیت چشمگیری در این معادن انجام نشده؛ البته به تازگی اقداماتی در این زمینه شده اما بعید به نظر می‌رسد تا چند سال آینده مشکل برطرف شود.
وی درباره وضعیت معادن کوچک تصریح کرد: این گروه از معادن هم به قدری با مسائل محیط‌زیستی، معارض‌های محلی و قوانین دست‌وپاگیر روبه‌رو هستند که به راحتی نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه داده یا فعال شوند. از سوی دیگر درحال‌حاضر سرمایه‌گذاری خارجی در معادن کوچک خیلی امکان‌پذیر و به صرفه نیست و سرمایه‌گذاری داخلی هم به آن صورت جذابیت نداشته و در کوتاه مدت پرریسک و کم بازده است. حیدرزاه تاکید کرد: درحال‌حاضر باوجود اینکه برای این صنعت در کشور، ظرفیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های زیادی ایجاد شده اما درعمل سهم ما از تولید جهانی سرب و روی نزدیک به ۱ تا ۱/۵درصد بیشتر نیست، این درحالی است که تا بیش از ۱۰ برابر این عدد، امکان افزایش این سهم وجود دارد؛ در این صورت به همین میزان سودآوری و گردش مالی و اشتغالزایی بیشتر خواهد شد. وی با ابراز اینکه محدودیت‌های داخلی بیش از محدودیت‌های خارجی باعث شده این صنعت به ظرفیت‌های مورد انتظار نرسد، افزود: باوجود اینکه ایران پنجمین دارنده ذخایر سرب و روی دنیا است اما فقط ۱درصد در تولید جهانی نقش دارد.

از نظر این فعال حوزه سرب‌وروی، تشویق دولت به سرمایه‌گذاری و تلاش برای رفع موانع بروکراسی و توجه نظام‌های بانکی و سرمایه‌گذاری به معدن و معدنکاری و تقویت این حلقه اصلی که معدنکاری است باعث شکوفایی این صنعت می‌شود. این فعال حوزه سرب و روی با بیان اینکه درحال‌حاضر بیشتر کارخانه‌های سرب و روی با کمتر از ۵۰درصد ظرفیت کار می‌کنند درباره حضور در بورس کالا تصریح کرد: مکانیزم بورس کالا برای برخی از ارگان‌ها و صنایع شناخته شده و در دسترس نیست، به نظر می‌رسد بخش بازرگانی شرکت‌ها و کارگزاران خدمات‌دهنده باید با شناسایی شرکت‌های تولیدی به سمت این صنایع رفته و آنها را با این ابزار آشنا کنند. همانطور که درباره برخی از شرکت‌های فعال حوزه سرب و روی هم این اتفاق افتاد و آنها سراغ ما آمدند. حیدرزاده چالش‌های این صنعت در تامین مواد اولیه را تامین خوراک یا کنسانتره و خاک معدنی برشمرد و گفت: کمبود استخراج از معادن سرب و روی اصلی‌ترین دلیل کاهش ماده اولیه است. بیش از ۷۰ درصد معادن سرب و روی که از ۵۰ سال گذشته به این طرف فعال بوده‌اند درحال‌حاضر متروکه شده‌اند چون نه سرمایه‌گذار وجود دارد و نه اینکه بازگشت سرمایه خیلی سریع انجام می‌شود. وی درباره اینکه آیا این شرکت برنامه‌ای برای توسعه معادن دارد، گفت: ظرفیت‌های معدنی را شناسایی کرده‌ایم و به دنبال مشارکت و خرید معادن هستیم، به دلیل نوسان قیمتی زمانی که قیمت‌ها بالا است به فکر این می‌افتیم که این پروژه‌ها را دنبال کنیم اما وقتی قیمت‌ها کاهش می‌یابد به دلیل اینکه صرفه اقتصادی ندارد از ادامه این راه منصرف می‌شویم. بنابراین دست‌کم در زمینه اکتشاف باید سرمایه‌گذاری از سوی دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان زمین‌شناسی انجام شود یا اطلاعات معادن را در اختیار مصرف‌کننده و متقاضی قرار دهند.
حیدرزاده پیشنهاد کرد: دولت استارت معادن را باید خودش بزند و در زمینه اکتشاف هم سخاوتمندانه برخورد کند.