چرا سرمایه‌گذار خارجی برای تولید به ایران نمی آید؟

به گزارش می متالز، در این نشست هم‌اندیشی که با حضور تولیدکنندگان، پیشکسوتان و اعضای اتاق بازرگانی برگزار شد، ابراهیم جمیلی، رییس خانه اقتصاد ایران گفت: باید واقع‌گرایانه صحبت کنیم. این تحریم یک فرصت است که ما از اروپا استفاده کنیم و آن‌ها هم بتوانند با ما وارد تعامل اقتصادی شوند.

وی افزود: در شرایط کنونی باید مسائل سیاسی را حل کنیم اما در همین شرایط هم اگر کسی از خارج پول بیاورد برای تولید در ایران حتما سودآور است، چون نرخ ارز در ایران بالاست و برای سرمایه‌گذاری خارجی به صرفه.

هم افزایی؛ نیاز امروز اقتصاد ایران است

رئیس انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر در خصوص برگزاری هم‌اندیشی‌های اقتصادی گفت: اگر این هم‌اندیشی‌ها منجر به هم‌افزایی شود، به تجمیع توان تولیدکنندگان و صادرکنندگان منتهی می‌شود و در شرایط فعلی اقتصاد ایران مفید است.

وی افزود: ما در ایران تعداد دانشگاه‌هایمان هم از چین بیشتر است و هم از آمریکا. تعداد کارخانجات موتور سیکلت سازی ما از چین هم بیشتر است اما میزان تولیدمان خیلی کمتر از آن‌هاست. شعبه‌های بانکی ما خیلی زیاد است اما مشکلات اقتصادی ما ریشه در همین سیستم بانکی دارد. در حال حاضر فرصت بومی سازی است و خیلی از کالاها را می‌شود بومی سازی کرد و ما توانمندیمان هم از دوره جنگ بالاتر است هم از دوره تحریم سابق و هم‌اندیشی‌ها می‌تواند منجر به استفاده از تجربیات دیگران و انتقال تجربیات شود.

وی افزود: در دو سه ماهه آینده فشارهای ارزی بیشتر خواهد شد و ما هم به دولت گفتیم که ارز 4200 تومانی کاری از پیش نمی‌برد اما گوشی بدهکار نبود و باید اصلاح ساختار شود وگرنه مشکلات روز به روز بیشتر خواهد شد.

عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: قرار نیست فقط با کشورهای بزرگ کار کنیم. در شرایطی که آن‌ها علاقه‌مند به همکاری اقتصادی نیستند، می‌توانیم با کشورهای کوچک کار کنیم. کشورهای اروپایی مثل لیتوانی، استونی کشورهایی هستند که می‌توانیم با پژوهش نیازهای آن‌ها را بسنجیم و با آن‌ها همکاری کنیم.

بخش خصوصی ضعف مطالبه‌گری دارد

عبدالحسن مهنما، پیشکسوت صنایع نیز در این هم اندیشی گفت: باید ابتدا ببینیم ایران چه جاذبه‌هایی دارد. مزیت‌های ایران در حوزه انرژی است. گاز طبیعی حدود دو سنت در متر مکعب است اما وقتی از مرز خارج می شود به 12 سنت می‌رسد، یعین قیمت‌های ما واقعی نیست. معدن و ماده معدنی هم مزیت دیگر ایران است. در حال حاضر اگر ما فقط داخلی نگاه کنیم فرصت‌های سرمایه‌گذاری با پول ایرانی فوق العاده است. اما اینکه چرا محقق نمی‌شود به دلیل ضعف‌هایی است که مثلا در سیستم بانکی مشاهده می‌شود.

معاون وزیر صنایع دولت‌های هفتم و هشتم گفت: ما انتظار داریم با این درآمدهای ریالی که دولت دارد بانک‌ها به صنایع کمک کنند و سرمایه‌گذاری رونق بگیرد. متاسفانه بن‌بست‌های سیاسی هم وجود دارد اما اگر در هم‌اندیشی‌های اقتصادی بدون رودربایستی صحبت کنیم بخش خصوصی به غیر از کار اقتصادی باید کار فرهنگی هم در حوزه اقتصاد انجام بدهد. باید لابی‌های تجاری را هم انجام بدهد. باید بپذیریم که فیتیله نفت دارد خاموش می‌شود و  دولت هم باید این را بپذیرد. متاسفانه بخش خصوص ضعف مطالبه‌گری دارد و نمی تواند حقوق خود را محقق کند.

مهنما با اشاره به انقلاب صنعتی در اروپا و الگوی آن افزود: در اروپا بخش خصوصی دست روی دست نگذاشته است که حکومت لطفش شامل حالش شود، بلکه پیشنهاد داده،رهنمود داده و پای حرف خودش ایستاده و البته هزینه هم داده است. شرایط سیاسی بد ضد برند، ضد تجارت، ضد تولید و صادرات است اما بخش خصوصی هم باید به وظایف خود عمل کند.

بازارسازی و بازاریابی انجام شود

غلامرضا مصطفی پور،عضو سابق هیات مدیره بانک صادرات هم در این نشست گفت: ما وقتی از تولید صحبت می‌کنیم یعنی از عواملی صحبت می‌کنیم که منجر به تولید می‌شود و همه ای این عوامل تولید در ایران وجود دارد. زمین و نیروی انسانی در حد وفور است. اما چرا تشکیل سرمایه شکل نمی‌گیرد؟ یکی از عمده ترین معضلات همین عوامل انسانی است. جریان سرمایه مثل یک موجود زنده است و باید عوامل تشکیل دهنده این موجود زنده هارمونی داشته باشند و به هم بیایند. فضای اقتصادی هم باید این نظم و هماهنگی وجود داشته باشد.

پیشکسوت حوزه بانک و بازار مالی افزود: سرمایه گذار وقتی سرمایه‌اش بر نمی گردد این اثر منفی روی سرمایه‌گذاری دارد و متاسفانه بیش از 90 درصد واحدهای اقتصادی ما وابستگی دارند به سیستم بانکی و بیش از 20 سال است ما سیستم بانکی را اصلاح نکردیم.

مصطفی پور اضافه کرد: ضرورت دارد فرهنگ سازی، بازاریابی در حوزه صادرات و واردات و برندسازی و نیز شفافیت اقتصادی ایجاد شود تا سرمایه‌گذار بتواند چشم انداز داشته باشد و بداند قرار است چه اتفاقی در آینده بیفتد.

وی با اشاره به لزوم بازارسازی گفت: به جر بازاریابی باید بازارسازی هم شکل بگیرد و در حوزه صادرات و واردات ما چاره‌ای نداریم جز اینکه مسائل سیاسی را حل کنیم تا دروازه های جهان در حوزه اقتصادی باز شود و بتوانیم تعامل داشته باشیم و تعامل با اقتصاد جهانی فرق دارد با حل شدن در آن که مورد پسند هم نیست.

بخش خصوصی نباید نظاره گر و منفعل باشد

محمدرضا اسکندری، فعال صنعت اتصالات گفت: بخش خصوصی در شرایط فریز اقتصادی نباید دست روی دست بگذارد و فقط مشاهده‌گر باشد بلکه باید با همفکری و ارائه این فکر به تصمیم‌گیران بتواند نقش تاریخی خود را در این برهه از اقتصاد ایران ایفا کند.

مدیرعامل گروه صنعتی آتاما با اشاره به علاقه کشورهای کوچک جهت سرمایه‌گذاری در ایران گفت: کشورهای زیادی یک گام برای سرمایه‌گذاری در ایران برداشته‌اند اما بخش‌های تصمیم‌گیر منفعل عمل می‌کنند و این فعالیت‌ها به سر انجام نمی‌رسد.

این فعال صنعت نفت و گاز افزود: رسالت تاریخی بخش خصوصی، هم‌افزایی و تجمیع ظرفیت‌های جامانده برای واکنشی تاریخی به کنشگران عرصه تحریم در این مقطع تاریخی است.

ایتالیایی‌ها می‌توانند جایگزین مناسبی برای فرانسوی‌ها باشند

محمد حسین جبل عاملی استاد کسب‌وکار در خصوص وضعیت کسب‌وکار در شرایط فعلی گفت: از دوران عصر مونتاژ در دنیا تجربه‌ی نیروی کار ارزان را کشورهای زیادی داشتند و انقلاب چین هم دستاورد همین فعل و انفعالات است.

بنا به این پتانسیل ما در ایران شاید بتوانیم به‌عنوان یک کشور صنعتی که توان تولید دارد و پایه مهندسی هم دارد، تولید کنیم چرا که کشورهای اطراف ما هیچ‌کدام تولید کننده نیستند، نه عراق نه پاکستان و نه افغانستان جزو کشورهای صنعتی قرار نمی‌گیرند.

جبل عاملی با اشاره به سیگنال کشورهای متقاضی تجارت با ایران گفت: مثلا ایتالیایی‌ها که مشترکاتی هم با ایران دارند و مقبول جامعه ایران هستند در چند حوزه از جمله دکوراسیون و گردشگری علاقه‌مند به همکاری با ایران هستند و به‌نظر می‌رسد که با توجه به اشتراکات تاریخی از یک سو و نا مطمئن بودن فرانسوی‌ها در تجارت با ایران از سوی دیگر، می‌شود ایتالیایی‌ها را جایگزین فرانسوی‌ها در اقتصادی ایران کرد.

این پژوهشگر اقتصادی گفت: در حوزه معدن هم ایران پتانسیل‌های بالایی دارد که اگر تکنولوژی‌های نوین را وارد کنیم می‌توانیم زنجیره ارزش را در اقتصادی برای ایران فراهم کنیم.

وی در خصوص فاینانس مالی پروژه‌های اقتصادی گفت: در گذشته شرایط مناسبی در این خصوص وجود داشت اما این بار قرار نیست یک سرمایه‌گذار و بانک برای سرمایه‌گذاری و تولید به ایران بیاید بلکه قرار است شرکت‌های اقتصادی کوچک و بزرگ به دلیل ارزان بودن نیروی کار برای سرمایه‌گذاری و تولید به ایران بیایند.

وی در خصوص موانع حقوقی گفت: ایفیک که یکی از سازمان‌های زیر مجموعه وزارت اقتصاد است این تضمین را به سرمایه‌گذاران خارجی می‌دهد که بتوانند در هر زمانی سرمایه خود را بدون ضرر خارج کنند. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که هم‌افزایی توان تولید می تواند به جای تولید صرف محصول به انتقال تکنولوژی در صنعت منجر شود.

قوانین دست و پای تولید را بسته است

شهرام رضایی، استاد دانشگاه در نشست هم‌اندیشی اقتصادی آتاما گفت: قوانین دست و پای تولید کننده را بسته است و باید این قوانین را که دارای ثبات نیستند به ثبات برسانیم.

وی افزود: چه تولیدکننده داخلی و چه تولید کننده خارجی باید رد شرایط اقتصادی آرام فعالیت کند. وقتی تلاطم اقتصادی وجود داشته باشد نمی‌شود فعالیت کرد.

وی با اشاره به واقعیت تحریم‌ها گفت: پژوهشی دانشگاهی نشان می‌دهد که واقعیت تحریم چیزی که می‌گویند نیست و مثلا ما در بخش‌هایی از حوزه گاز اصلا تحریم نیستیم و می توانیم جذب سرمایه‌گذار داشته باشیم.

وی در خصوص صنعت اتصالات انعطاف پذیر نیز گفت: بخش اتصالات انعطاف‌پذیر هم که تخصصی است و در صنعت نفت و گاز نقش مهمی دارد از جمله بخش‌هایی است که تحریم نیست و بازار جهانی هم به این حوزه نگاه دارد و ما تولید کنندگانی در ایران داریم که این نیاز را می‌توانند بر طرف کنند.

وی افزود: در کشورهای همسایه مثل آذربایجان و گرجستان در کمتر چند ساعت می‌شود شرکتی را ثبت کرد و فعالیت اقتصادی را آغاز کرد. این یک تلنگر است به ما چرا که بوروکراسی آنقدر زیاد است که تولیدکننده را خسته می کند و این معضل باید تسهیل شود.

تراب خانی، رئیس هیات مدیره سیمان سازان در از فعالان صنعت سیمان گفت: تحریم چیز جدیدی نیست و از قبل هم وجود داشته است. طبق بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که خود تحریمی‌ها تاثیر بیشتری از تحریم‌ها در اقتصاد ایران دارد.

وی افزود: در حال حاضر بهترین روش، کار کردن با شرکت‌های کوچک اروپایی است تا آن‌ها بیایند به ایران و فعالیت‌های اقتصادی را با توجه به مزیت‌های سرمایه‌گذاری ایران آغاز کنند چون در شرایط جدید ارزشی برای آن‌ها سودآوری بسیار بالایی دارد. من معتقدم که باید با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی همکاری کنیم.

مثل ژاپنی‌ها باید به جلو برویم

امیر سلطانی، پیشکسوت صنعت سیمان نیز گفت: من معتقدم که باید مثل ژاپنی‌ها جلو برویم. باید شرکتی تاسیس بشود با هدف بازاریابی برای شرکت‌های کوچک. چینی‌ها هم هنوز همین سبک را انجام می دهند. وقتی به چین می‌رویم شرکت‌های تجاری‌ای وجود دارند که کالا و خدمات را بازاریابی می‌کنند و با عوامل تولید در ارتباط هستند. این در شرایطی است که بهترین شرایط تولید با دانش خارجی‌ها در کارخانجات ایرانی موجود است و ما بستر تولید بسیاری از محصولات را دارا هستیم.

وی افزود: اگر سرمایه‌گذاری مثلا 50 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کند و کالا را تولید کند و ریال بفروشد به صرفه نیست. اگر کسی بخواهد به ایران بیاید بهترین روش اینست که از پتانسیل‌های داخلی استفاده کند و سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی سخت است.

 جمیلی رئیس خانه اقتصادی ایران در واکنش به این صحبت گفت: در حال حاضر سرمایه‌گذاری سخت شده است اما این هم قابل قبول نیست که بگویم کسی پول نیاورد. کسی آمده و کارخانه شیشه سازی ایجاد کرده است و ارزش آن 1 میلیون دلار است و ارزش آن هم ثابت است. کسی اگر سرمایه را هم بیاورد سرمایه‌اش هدر نمی‌رود. مگر بعد از برجام توتال نیامد. رنو نیامد؟ اگر شرایط به ثبات برسد همه می آیند.

تولیدات نمی‌تواند صد در صد ایرانی باشد

رئیس اتاق بازرگانی ایران و هند با انتقاد از عملکرد اتاق بازرگانی هم گفت: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم اتاق چه نقشی در کمک به بخش خصوصی داشته است؟ به نظر نمی‌رسد اتاق بازرگانی توانسته باشد ظرفیت‌های بخش خصوصی را ارائه کرده باشد و موانع و مشکلات را بر طرف کند.

محمد حسین جبل عاملی نیز در تکمیل صحبت‌های پیشکسوتان صنایع در این هم اندیشی گفت: یکی از فعالیت‌های مهم انجام برندسازی خوشه‌ای است. در کشورهای دنیا در حال حاضر وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که برندها در نهایت به یک شرکت واحد می‌رسند اما به صورت خوشه‌ای در تولید فعالیت می‌کنند و این یک روش تجربه شده جهانی است.

تنکابنی، فعال صنعتی و تولید کننده نیز گفت:در صنعت ایران حلقه‌های مفقوده ای است که تولید بسیاری از محصولات ما نمی‌تواند صد در صد ایرانی باشد و البته که در دنیا محصول تمام ملیتی دیگر معنایی ندارد و ترکیبی از تولید قطعات و محصولات است که در نهایت به یک برند ختم می‌شود.

در این نشست همچنین جعفر علوی، فعال صنعت نفت،سیامک مرشد، کارشناس نفت و انرژی، سعید شهروی، کارشناس ارشد صنعتی نیز نقطه نظرات خود برای جذب تولیدکنندگان خارجی برای تولید در ایران را بیان کردند.