صنایع فولادی غولی که آب دشت قزوین را می‌بلعد

به گزارش می‌متالز، آب استان قزوین از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود و از سالیان گذشته دشت قزوین در رده دشت‌های بزرگ کشور نقش بسزایی در تأمین مواد غذایی و کشاورزی داشته است. از ۴۰ سال پیش برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی این دشت آغاز شد و از ۱۰ سال گذشته زنگ خطر نابودی آن به صدا درآمده است و اکنون در نقاط مختلف دشت شاهد فرونشست‌های چندمتری هستیم.

به گفته مسوولین ۴۵ درصد دشت قزوین نشست کرده و ناقوس مرگ آن به صدا درآمده است بنابراین دشت نیازمند برنامه به و تغذیه آب‌های زیرزمینی دارد. مسوولین استان طی سالیان گذشته با بی‌تدبیری این دشت را به ورطه نابودی کشاندند در حالی که استان قزوین در منطقه‌ای قرار دارد که می‌تواند آب مورد نیاز خود را بدون دست‌اندازی به منابع آبی زیرزمینی از طریق منابع آب جاری مانند سد‌ها تأمین کند، اما متأسفانه مسوولین در امر سهل‌انگاری و کوتاهی کرده‌اند.

به گفته متخصصان امر اگر با همین روند به برداشت از منابع زیرزمینی و اختصاص آن به شرب، صنعت و کشاورزی ادامه دهیم تا ۱۰ سال آینده دشت قزوین به کویر تبدیل خواهد شد.

با وجود اینکه از ۱۰ سال گذشته جلسات متعددی در خصوص حفاظت دشت قزوین برگزار شده است، اما متأُسفانه شاهد فعالیت و حتی صدور مجوز برای صنایع آب‌بری همچون فولادی هستیم صنایعی که راه‌اندازی آن با وجود قرار گرفتن دشت قزوین در بحران، منطقی نیست.

صنایع آب‌بر اجازه فعالیت در قزوین ندارند

مهران شنتیائی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین می‌گوید: اگر صنعتی آب‌بر باشد در کارگروه‌های استانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. محیط زیست به راحتی با صنایع آب‌بر کنار نمی‌آید؛ صنایع موجود در گذشته در کمیته‌ها و کارگروه‌های استانی نظیر کارگروه‌های ستاد تسهیل و رفع موانع تولید مصوب شده و مجوز گرفته‌اند. امسال سازمان محیط زیست با رویکرد جدید وارد عرصه شده است و با استقرار صنایع آب‌بر در استان مخالفت کرده و اجازه فعالیت به صنایع آب‌بر را نخواهد داد.

وی ادامه می‌دهد: خشکسالی مشکل فرااستانی و حتی فراملی است؛ اینکه چه برنامه‌ریزی را باید دنبال کنیم این است که به جد پیگیر پساب شهرک‌های صنعتی باشیم؛ با پیگیری‌های سازمان محیط زیست در استان قزوین در کارگروه آلودگی هوای سال ۹۸ مقرر شد پساب سه شهرک صنعتی کاسپین، البرز و لیا تجمیع شده و پس از تصفیه از طریق کانال‌هایی به دشت الله‌آباد مستقر در حاشیه آبیک منتقل شود؛ چون این دشت کانون ریزگردهاست تا هم ریزگرد‌ها کنترل شود و هم تغذیه سفره‌های زیرزمینی را شاهد باشیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین تأکید می‌کند: با قاطعیت می‌گوییم که در حوزه محیط زیست به راحتی به صنایع آب‌بر اجازه فعالیت نخواهیم داد.

۵ واحد صنعتی فولادی در قزوین کلنگ‌زنی شده است

علی اصغر نصراللهی، رئیس انجمن فولاد استان قزوین می‌گوید: ۱۷ صنعت فولادی در استان قزوین فعالیت دارند و ۵ واحد نیز کلنگ‌زنی شده است که طرح توسعه هفت الماس نیز جزو این واحدهاست و منتظر مجوز تأسیس و راه‌اندازی است. این واحد‌های تولیدی انواع میلگرد‌های ساختمای، لوله و پروفیل و قوطی و ورق آهنی، تیرآهن و نبشی تولید می‌کنند.

وی خاطرنشان می‌کند: شهرستان تاکستان قطب صنعت فولاد استان قزوین است و نزدیک به ۷۰ درصد این واحد‌ها در تاکستان مستقر هستند، ۲ واحد در بوئین زهرا، یک واحد در شهرک صنعتی لیا و یک واحد به نام هفت الماس نیز در اتوبان «قزوین- تهران» واقع است.

نصراللهی اظهار می‌کند: واحد‌های فولادی به ۲ قسمت واحد‌های نوردی و ذوبی تقسیم‌بندی می‌شوند واحد‌های نوردی مصرف آب بالایی ندارند و با ۱۰ لیتر بر ثانیه نیاز یک واحد با ظرفیت ۶۰۰ نفر اشتغال تأمین می‌شود. واحد‌های ذوبی آب‌بر هستند و در استان واحد‌های ذوبی بزرگ نداریم، ولی به هر صورت واحد فولادی واحدی آب‌بر به شمار می‌روند و در شهرستان تاکستان نیز وضعیت آب اصلاً مناسب نیست.

وی اضافه می‌کند: از ۱۷ واحد، سه واحد ذوبی داریم که یک واحد در شهر صنعتی البرز و ۲ واحد در شهرک حیدریه تاکستان مستقر هستند البته یک واحد نوردی در تاکستان مستقر است. آرین فولاد ۲ واحد دارد که یکی در بوئین‌زهرا و دیگری در فتح آباد مستقر است که هر ۲ جزو شهرستان بوئین‌زهرا به شمار می‌روند.

رئیس انجمن فولاد استان قزوین بیان می‌کند: راه‌اندازی یک واحد فولادی ۴۷۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه نیاز دارد البته واحد‌های فولادی ارزآور خوبی دارند و امسال و سال گذشته بیشترین حجم ارز حاصل از صادرات از جانب شرکت‌های فولادی بوده است که هم اشتغال با امنیتی را ایجاد کردند و در هر واحد تولیدی ۳۰۰ تا ۴۰۰ کارگر مشغول به کار هستند.

مخالفت با اراده استان در ایجاد صنایع فولادی جدید

شنتیائی می‌گوید: بر اساس خشکسالی‌های اخیر و فرونشست‌هایی که در دشت قزوین اتفاق افتاده است علی‌رغم همه اراده استان مبنی بر استقرار صنایع فولادی با دلایل قانونی با استقرار این صنایع در استان مخالفت کردیم و به‌خاطر تبعات زیست‌محیطی حاد در استان در سال جاری زیربار استقرار صنایع فولادی نرفتیم.

وی ادامه می‌دهد: پروسه احداث یک صنعت چندین سال به زمان نیاز دارد و صنعتی که امروز راه‌اندازی می‌شود باید از سازمان‌های مختلف استعلام بگیرد و تا جایی که می‌دانم محیط زیست به همین راحتی مجوز نمی‌دهد؛ آنانی که طرح توسعه دارند حداقل ضوابط زیست محیطی را باید رعایت کنند که یکی از پارامتر‌های ما آب است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین اظهار می‌کند: استقرار صنایع فولادی موجب استخراج حجم عظیمی از منابع زیرزمینی می‌شود و این در حالی است که برای تأمین آب شرب در استان با چالش مواجه هستیم، بنابراین موافقت با استقرار صنایع فولادی در استان ضرورتی ندارد.

شنتیائی تشریح می‌کند: استفاده از پساب روش‌های خاص خود را می‌طلبد و نمی‌توانیم به طور قاطع تضمین کنیم که این تصفیه‌خانه‌ها در طول زمان بتوانند استاندارد‌های محیط زیستی را پاس کنند، سازمان محیط زیست منبع پذیرنده پساب تصفیه‌خانه‌ها را ابلاغ کرده و ما آن را اجرایی می‌کنیم. اگر این پساب در صنعت مورداستفاده قرار گیرد سازمان صمت استان و وزارت صمت باید برای مصرف آن پساب در صنعت مربوطه استاندارد‌های ثانویه را تدوین و ابلاغ کنند. در واقع استاندارد‌های ما نمی‌تواند برای مصرف پساب در صنعت کفایت کند شرط لازم است، ولی شرط کافی نیست. شرط کافی زمانی است که سازمان صمت استاندارد‌های ثانویه را برای آن صنعت مربوطه تدوین وابلاغ کند.

استفاده واحد‌های فولادی از آب‌های زیرزمینی

نصراللهی یادآور می‌شود: همه واحد‌های فولادی از منابع آب‌های زیرزمینی استفاده می‌کنند و با حفر چاه توانستند به این منابع آبی دسترسی پیدا کنند، امکان استحصال مجدد و به چرخه درآوردن این آب‌ها وجود دارد البته به سرمایه‌گذاری در بخش تصفیه‌خانه این واحد‌های تولیدی بازمی‌گردد.

وی می‎گوید: چند واحد تولید فولاد در استان تصفیه‌خانه راه‌اندازی کردند و می‌توانند آب را مجدداً وارد مدار تولید کنند که آب رسوب‌گیری و سختی‌گیری شده و پس از خنک‌کاری به چرخه بازمی‌گردد؛ با یک سرمایه‌گذاری اولیه می‌توانند مصرف آب خود را به شدت کاهش دهند. اجباری در قانون برای تصفیه ندیدم، ولی با توجه به نیاز، واحد‌های تولیدی این سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهند و به چرخه مصرف می‌رسانند که پرشین فولاد یکی از این واحدهاست.

نصراللهی یادآور می‌شود: اگر بتوانیم بخشی از مالیات پرداختی را صرف بهسازی بستر‌های آبی واحد‌های فولادی یا بهبود محیط کار و دستگاه‌های آلاینده کنیم مطلوب خواهد بود، این اقدام در آینده می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات به خصوص در آب و هوای منطقه باشد؛ همچنین برای کاهش آلایندگی این صنایع می‌توان فیلتر‌هایی را نصب کرد.

رئیس انجمن فولاد استان قزوین بر این موضوع اصرار داشت که نکات مثبتی مانند برگشت ارز و میزان صادرات صنایع فولادی را مطرح کند، با اینکه خود معتقد بود صنعت فولاد صنعتی به شدت آب بر است.

مشکلات مربوط به آب دشت قزوین دیگر بر کسی پوشیده نیست با این اوضاع شنیده شده طرح توسعه شرکت هفت الماس و استقرار یک واحد از آرین فولاد در دشت فتح آباد در دست اجرای مسوولان استان در دولت دوازدهم بوده در حالی که دشت فتح آباد با فرونشست‌های چند متری مواجه است که طی بازدید از منطقه تصاویر آن در ایسنا منتشر شد؛ بنابراین با آغاز به کار دولت سیزدهم انتظار می‌رود مسوولین ارشد استان برای استقرار صنایع آب‌بر تدبیری بیندیشند؛ البته تنها این امر برای حفظ دشت کفایت نمی‌کند و باید تصمیمات مهم و عملیاتی برای حفظ دشت قزوین و تغذیه سفره‌های زیرزمینی اتخاذ شود تا زندگی نسل‌های آینده حفظ شود.

منبع: ایسنا