سوریه؛ عامل کوتاه‌مدت خیز قیمت نفت

روند رو به رشد قیمت  نفت، زیر سایه این تهاجم در حالی معاملات روز گذشته را نیز تحت تاثیر خود قرار داد که جان کیلداف، کارشناس بازار نفت انتظار زیادی برای تداوم رشد قیمت در روزهای آینده ندارد. از نگاه کیلداف معمولا در وضعیت‌های مشابه، قیمت نفت خام با شوک همراه می‌شود اما تمام دستاوردهای قیمتی بازار، طی مدت چند روز از بین می‌رود. این کارشناس در توضیح بیشتر می‌گوید: «مازاد عرضه نفت خام در بازارهای جهانی همچنان یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر قیمت نفت فشار وارد می‌کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد احساس نگرانی و ترسی که از حمله آمریکا به سوریه ایجاد شده است، برای نگه داشتن قیمت نفت بالای 50 دلار در هر بشکه، عامل کافی نیست.»

عصر روز پنج‌شنبه 17 فروردین 1396 گذشته ایالات متحده آمریکا با 59 موشک به پایگاهی هوایی در سوریه حمله کرد تا پاسخی به حمله شیمیایی به شهری در حومه ادلب داده باشد. آمریکا در حالی دست به چنین اقدامی زده است که گمانه‌ها در خصوص دست داشتن دولت بشار اسد در این حمله شیمیایی هنوز ادامه دارد و تایید نشده است.

یک روز پس از تهاجم هوایی آمریکا به سوریه، قیمت نفت خام برنت و دبلیو تی‌آی به بیشترین سطح در یک ماه گذشته رسید. همچنین جهش قیمتی روز جمعه باعث شد تا بازار نفت معاملات هفتگی خود را با رشدی 3 درصدی به پایان ببرد. خیز قیمت نفت در مقابل اقدام آمریکا علیه سوریه در شرایطی رخ می‌دهد که این نگرانی وجود دارد که سایر کشورهای نفت‌خیز منطقه درگیر جنگ شوند. به این ترتیب نتیجه سخت‌ترین اقدام آمریکا در جنگ داخلی سوریه که برای 6 سال است ادامه دارد، افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه بوده است. به گزارش رویترز، ریسک‌های فعلی درحالی باعث حمایت از قیمت نفت شده است که نشانه‌هایی مبنی بر افزایش تقاضا در ایالات متحده آمریکا مشاهده شده است.

با تمام این تفاسیر اگرچه کیلداف رشد قیمت نفت بر اثر تهاجم هوایی آمریکا به سوریه را موقت و چند روزه ارزیابی می‌کند، برخی کارشناسان دیگر عقیده دارند بازار نفت در پی سیگنال‌هایی که از خطرات ژئوپلیتیک دریافت کرده است در حال بازیابی خود است. رشد قیمت نفت خام برنت در معاملات روز گذشته بازار جهانی و در لحظه تنظیم این گزارش (16:30 به وقت تهران) با 35 سنت رشد ادامه یافت و به 55.24 دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز رشدی 54 سنتی داشت تا به 52.24 دلار بر بشکه برسد. به این ترتیب بازار جهانی نفت در پی اتفاقات یاد شده و در آخرین روز کاری هفته، رشدی 3 درصدی را به ثبت رساند.

عوامل فشار بر بازار نفت

اما در کنار تشدید درگیری‌ها در سوریه؛ موارد دیگری نظیر انتشار داده‌های اقتصادی آمریکا، رشد تعداد دکل‌های حفاری در این کشور، اقدامات قزاقستان برای افزایش تولید نفت و همچنین کاهش تولید در کانادا مواردی هستند که می‌توانند در تغییر وضعیت بازار نفت اثرگذار باشند.

براساس آمارهایی که جمعه‌شب در ایالات متحده آمریکا منتشر شد، نرخ بیکاری در این کشور کاهش یافته و میانگین ایجاد اشتغال نیز از نمره خوبی برخوردار شده است. این آمارها در نهایت گمانه‌ها برای افزایش نرخ بهره در این کشور را افزایش داد. به این ترتیب این انتظار در میان تحلیلگران ایجاد شده است که امسال نرخ بهره در آمریکا سه بار افزایش پیدا کند. افزایش نرخ بهره که موجب کاهش قدرت خرید سایر ارزها می‌شود، به عنوان اهرم فشاری بر قیمت نفت ارزیابی می‌شود.

در عین حال موسسه بیکر هیوز در تازه‌ترین گزارش خود از افزایش 10 عددی دکل‌های حفاری در آمریکا خبر داده است. براساس این گزارش تعداد کل دکل‌های حفاری در آمریکا بعد از 12 هفته رشد متوالی، در مجموع به 672 عدد رسید. افزایش تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا نیز از نگاه کارشناسان عامل فشاری بر قیمت نفت ارزیابی می‌شود؛ زیرا رشد تولید را در پی دارد. در کنار این موارد، قزاقستان به عنوان کشور غیرعضو اوپک، درحالی‌که در جریان طرح فریز تولید برای کاهش روزانه 200 هزار بشکه نفت در 6 ماه نخست سال 2017 تعهد داده بود؛ تولیدات ماه گذشته خود را افزایش داد.

اما توقف تولید دو تولیدکننده نفت در کانادا، در کنار اتفاقات رخ داده در سوریه، از جمله عوامل اثرگذار در تقویت بازار نفت به شمار می‌رود که باید دید در آینده چه اثری از خود به جا خواهد گذاشت. با تمام این تفاسیر و درحالی‌که کیلداف عقیده دارد اثرات حمله آمریکا به سوریه کوتاه‌مدت خواهد بود، برخی کارشناسان در انتظار برگزاری نشست بعدی اوپک در ماه مه هستند تا آثار تحولات سوریه را در این نشست پیگیری کنند.