آسیا؛ تولیدکننده بزرگ ریل راه‌آهن

می متالز - شبکه راه‌آهن ایمن‌ترین روش برای انتقال مسافر و سریع‌ترین راه برای حمل‌و‌نقل بار در ابعاد و حجم‌های بالا است. کشورهای پیشرفته دنیا همانند ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی در دهه‌های گذشته سرمایه‌گذاری زیادی برای توسعه شبکه ریلی بین شهری و داخل شهری خود کرده‌اند.

به گزارش می متالز، ساخت ریل‌های راه‌آهن نیز در انحصار کشورهای محدودی در دنیا است و این کالای استراتژیک با حجم نسبتا زیادی در دنیا تجارت می‌شود. آسیا به سبب حجم تولید بالای کشور چین و هم‌چنین کشورهای هند و ژاپن قطب اصلی تولید در دنیا است. سالانه حدود 6 میلیون تن ریل در دنیا تولید می‌شود و نیمی از این تولید در بازارهای دنیا بین کشورهای مختلف مورد داد و ستد قرار می‌گیرد.

ریل‌های راه‌آهن از طریق نورد ساخته می‌شوند و در کشورها و مناطق مختلف جهان اندازه‌های مختلفی دارد؛ لوکوموتیوها و سایر وسایل نقلیه ریلی نیز بر اساس استاندارد هر کشور ساخته می‌شوند. ریل‌ها با توجه به کاربرد آن با ابعاد و وزن متفاوت تولید می‌شوند؛ مثلا ریل‌های ویژه قطار شهری و بین شهری یا ریل‌‌های ویژه حمل بار.

نامگذاری ریل‌ها نیز بر اساس کاربرد انجام می‌شود. در استاندارد «Uic» حروف اختصار «اتحادیه بین المللی راه‌آهن‌ها» و اعداد به معنای وزن یک متر ریل برحسب کیلوگرم است؛ مثلا ریل Uic65 در پروژه‌های راه‌آهن سنگین بین شهری برای بار عبوری بیش از 40 هزار تن در روز و بار محوری بیش از 16 تن استفاده می‌شود و یا ریل Uic60 در پروژه‌های راه‌آهن سبک شهری یا متروی سنگین درون شهری به کار می‌رود. مهم‌ترین منفعت استفاده از خط آهن، تحویل سریع‌تر محموله‌ها در مقایسه با مسیرهای دریایی است.

فولاد مورد استفاده در ساخت ریل به سبب نوع مصرف، شرایط خوردگی، سایش و انواع تنش‌های دینامیکی وارده، جز فولادهای کیفی محسوب شده و نیازمند فرآیند تولید دقیق و عملیات متالورژی ثانویه است. در مجموع 17 کشور در دنیا ریل تولید می‌کنند که مجموع تولید این کشورها سالانه حدود 6 میلیون تن است. بیشترین حجم تولید ریل در دنیا متعلق به کشور چین با حدود 500 هزار تن ریل در سال است. کشورهایی مانند ژاپن، آمریکا، اتریش، فرانسه، لهستان، ایتالیا از جمله تولیدکنندگان ریل در دنیا محسوب می‌شوند. براساس آخرین اطلاعات موجود، در نمودار شماره 1 سهم مناطق و کشورها از تولید ریل راه‌آهن در سال 2016 نشان داده شده است. آسیا به مدد چین حدود 70 درصد از ریل جهان را تولید می‌کند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا 12 و آمریکای شمالی 10 درصد از تولید ریل دنیا را در اختیار دارند. چین، هند، ژاپن و کره جنوبی تولیدکنندگان برتر آسیایی هستند.

سالانه بیش از 50 درصد ریل تولید شده در جهان تجارت می‌شود. در نمودار شماره 2 تجارت جهانی این محصول طی سال‌های 2010 تا 2017 میلادی نشان داده شده است. به‌طور میانگین سالانه حدود 3 میلیون و 700 هزار تن ریل در مناطق مختلف دنیا داد و ستد می‌شود که در 8 سال گذشته تقریبا روند ثابتی داشته است؛ اما طی سال‌های 2016 و 2017 اندکی از میانگین سال‌های گذشته پایین‌تر بود.