نقش ۱۱ ساله بورس کالا در شفافیت معامله محصولات پتروشیمی

به گزارش می متالز، اکنون بورس کالای ایران به عنوان محلی مطمئن و شفاف برای انواع معامله ها جایگاه واقعی خود را در بازار سرمایه و در نگاهی کلان در اقتصاد کشور به دست آورده است و معامله انواع محصولات نفتی و پتروشیمی در این بورس به طور منظم و شفاف در حال انجام است و با توجه به آمارهای موجود، حجم معامله ها در سال های اخیر  افزایش یافته و رانت در برخی محصولات کاهش محسوسی را تجربه کرده است

بورس کالای ایران اکنون با عبور از ۱۱ سالگی، به عنوان نقطه وصل بخش بالادستی صنعت پتروشیمی با تولیدکنندگان پاییندستی به شمار میرود به طوریکه هر هفته شاهد دادوستد حجم قابل توجهی از انواع محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی در این بورس هستیم. در این میان با توجه به اینکه عرضه محصولات در بورس کالا سبب حذف و کنار گذاشتن واسطه ها شده است، گاهی شاهد مقاومت هایی در مسیر توسعه فعالیتهای این بورس هستیم که البته همواره با حمایت دولت و مجلس، برخی جریان ها در راستای تضعیف معاملات پتروشیمی ها در بورس کالا راه به جایی نبرده است.

ایجاد شفافیت و عدالت در صنعت پتروشیمی

در همین زمینه محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس می گوید: امروز با مرور تجربه موفق بورس کالا در ایجاد شفافیت و عدالت در بازار کالاهای کشور، به وضوح مشخص است که با معاملات پتروشیمی در بورس، زمینه ضربه زدن به پایه های اقتصادی کشور کنار رفته و شفافیت بر مبادلات این صنعت با اهمیت حاکم شده است.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: بورس کالا به دلیل ایجاد شفافیت در معاملات محصولات پتروشیمی، منافع عدهای که موافق شفافیت نیستند، به خطر انداخته است و آنها هرازگاهی سعی دارند با نفوذ و استفاده از برخی ارتباطات، برگ بازار پتروشیمی را به سود منافع شخصی خودشان ورق بزنند که بدون شک موفق نخواهند شد.

به گفته پورابراهیمی، از جمله دستاوردهای بورس کالا در طول حدود یک دهه ای که از آغاز محصولات پتروشیمی در آن میگذرد، کمک به تقویت بخش پایین دستی پتروشیمی با فراهم کردن بستر شفاف معاملات مواد اولیه بوده است.

وی گفت: برای داشتن نگاهی دقیقتر به کارنامه بورس کالا در تأمین مواد اولیه بخش پایین دستی پتروشیمی به سراغ شماری از فعالان این صنعت رفته ایم. آنها با وجود انتقاد از برخی ایرادات که در هر بازاری میتواند باشد، تصریح می کنند که شفافیت، نقطه قوت معاملات محصولات در بورس به شمار میرود که خارج از بورس، کمتر قابل مشاهده است.

نیاز به ابزارهای مالی در صنعت پتروشیمی

بیوک صحاف امین، رییس هیأت مدیره انجمن ملی پلاستیک نیز با اشاره به شفافیت معاملات در بورس کالا، عنوان کرد: تولیدکنندگان بخش پایین دستی از عرضه این محصولات در بورس و شفافیت موجود در ساز و کار بورس کالا استقبال میکنند که البته باید تلاش شود اگر ضعفی در روند معاملات وجود دارد با هم اندیشی برطرف شود.

وی به سابقه معاملات محصولات پتروشیمی پیش از ورود به بورس اشاره کرد و افزود: راه های مختلف فروش محصولات پتروشیمی که پیش از راه اندازی بورس کالا رواج داشت، دارای ابهامات زیادی بود، به طوری که مصرف کنندگان مطمئن نبودند که بتوانند به مواد اولیه مورد نظر به طور کامل و با قیمت مناسب دسترسی داشته باشند.

رییس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: پیش از راه اندازی بورس کالا، فروش مستقیم توسط خود مجتمع های بالادستی پتروشیمی به مصرف کنندگان پایین دستی حاکم بود اما این روند با ایرادات بسیاری همراه بود که واسطه ها پرشمار، رابطه بازی و قیمتهای غیرشفاف از جمله آنهاست.

صحاف امین تصریح کرد: سازوکار معاملات بورس کالا شفاف است و نوع، میزان و نام خریداران مشخص است؛ بنابراین به آسانی میتوان پایش کرد که چه کسانی و به چه میزان محصولی را خریداری کرده اند و این در حالی است که چنین شفافیتی در هیچ بازار دیگری وجود ندارد.

وی در ادامه بر لزوم توسعه ابزارهای معاملاتی در بورس تأکید کرد و گفت: امیدواریم بورس بتواند اقدامات لازم برای توسعه معاملات و بازارهای نوین مانند معاملات آتی محصولات پتروشیمی را راه اندازی کند. راه اندازی معاملات آتی برای مواد پتروشیمی می تواند ابزار مفیدی برای تأمین مالی شرکت های پایین دستی باشد و کمک بزرگی به توسعه بخش پایین دستی پتروشیمی کند.

بر اساس این گزارش، با توجه به جایگاه بورس کالا به عنوان قطب مبادلات محصولات پتروشیمی و افزایش سودآوری فروش و همچنین شفافیت بسیار بالای این شیوه معاملاتی در کنار تمایل دولت به تقویت واحدهای پایین‌دستی، توجه هرچه بیشتر و بهتر به این بازار رسمی بیش از پیش از سوی تحلیلگران توصیه می‌شود.

 کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که  بورس کالای ایران در مسیر رشد و تعالی خود قرار دارد و براساس سند جامع استراتژیک، آینده و جایگاه مناسبی برای آن در اقتصاد ملی قابل تصور است و با توجه به این که یکی از کارکردهای بازار سرمایه شفافیت آن است، بورس کالا به عنوان یکی از بورس های کشور، نقشی پررنگ در مبادلات کالاهای مختلف با محوریت نظام قیمت گذاری شفاف دارد.

امروز با توجه به اطمینان خریداران و فروشندگان از کارکرد مطمئن رینگ های مختلف بورس کالای ایران می توان گفت که این بورس به دلیل نظارت های موجود بورسی کاملا شفاف است.

 در این میان، نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که  امکان معامله با روش های متنوع در قالب قراردادهای بلندمدت با شرائط مختلف در بورس کالا وجود دارد و اقتصاد ایران که در حال گذر از رکود است، با بهره گیری از روش های نوین معاملاتی می تواند به صورت شفاف  گام در مسیر رشد بگذارد .

در این میان باید درمورد کارکردهای بورس کالا در اقتصاد ملی از جمله کشف نرخ، مدیریت ریسک نوسانات قیمت، ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری، تسهیل تجارت فیزیکی و تامین مالی گفت که اقدامات و فعالیت های انجام گرفته در بورس کالا به بهبود فضای کسب و کار، گسترش بازارهای مالی و هدایت بانک ها به سمت منابع تولید و همچنین گسترش صادرات و ارتقای ظرفیت های مالیاتی و نظام گمرکی می‌انجامد که از جمله اهداف اقتصادی مرتبط به شمار می‌رود.