دیده‌بان بورس سه‌شنبه (20 آذر)

پازل سرمایه‌گذاران خرد

سرمایه‌گذاران بالفعل بورسی این روزها گوش به زنگ‌تر از همیشه هستند و با انجام معاملات سوداگرانه از هر نوع ریسک احتمالی فاصله می‌گیرند. اما در سوی دیگر سرمایه‌گذارانی حضور دارند که در وضعیت بالقوه به سر می‌برند. این طیف از سرمایه‌گذاران به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول افرادی هستند که در سیر نزولی بورس، از بازار سهام خارج شده ولی کماکان آن را رصد می‌کنند و گروه دوم افرادی هستند که با درگیر شدن منابع مالی خود منتظر بازگشت رونق و جبران زیان (یا کاهش سود) احتمالی هستند.
ریزش‌ بیشتر قیمت‌ها به هر دلیلی می‌تواند تصمیم به شناسایی زیان در گروه دوم را بسیار زودتر از تصمیم به ورود مجدد گروه اول تقویت کند. این اتفاق عمدتا به دلیل تصویر غیرشفاف و تا اندازه‌ای تیره از آینده -چه در بعد داخلی و چه در بعد جهانی- در حال حاضر رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. اما آیا اوضاع آنچنان که به نظر می‌رسد سیاه و تیره است؟

بازی در غبار

فصل مشترک بازارهای جهانی و بازار سرمایه داخلی در این برهه زمانی، تجربه یک دوره رونق و بازگشت از مسیر صعودی‌ست. هرچند این تشابه در جزئیات و به لحاظ ساختاری بسیار متفاوت هستند اما در هر دو تجربه، نسبت رشد و نزول‌ به هیچ وجه قابل مقایسه نیست. یک اصلاح معنادار و سریع پس از تجربه دوره رونق بزرگ اگرچه برآیندی کماکان مثبت و قابل توجه داشته اما بذر ترس را در دل سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی نشانده‌است. شکل‌گیری روندهای اقتصادی همواره یک روال تدریجی را در ابتدای مسیر طی می‌کند و سپس سرعت می‌گیرد. اما ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بدانیم اساسا تغییر روندی در راه است یا خیر. بررسی این موضوع نیازمند اطلاعات زیادی‌ست و اظهارنظر افراد مختلف و گروه‌های به ظاهر تحلیلی حتی اگر فرض کنیم که با اهداف مشخصی صورت نگرفته‌است، از پایه‌های محکم آماری و اطلاعاتی برخوردار نیستند. استناد به موارد خاص، پررنگ کردن برخی داده‌ها، اظهارنظرهای کیفی و مواردی از این دست در فضای مجازی، ممکن است معامله‌گران را با خطای تصمیم‌گیری مواجه کند. مواردی از این دست نه تنها در خصوص اظهارنظرهای مثبت و به تعبیری سهم چاق کردن؛ که حتی در خصوص تبلیغات منفی علیه سهام، صنعت یا کلیت بورس مصداق دارد. 
در حال حاضر و در بازارهای داخلی بروز نشانه‌های بیشتر برای تصمیم‌گیری و اساسا تعیین میزان اثرگذاری مولفه‌های یاد شده بر شرایط کلی شرکت‌ها و صنایع بسیار حائز اهمیت و جدی‌ست. میزان این تاثیرگذاری تا جایی که ممکن است باید با عدد و رقم همراه باشد و اطلاعات کیفی به هیچ وجه نباید ملاک تصمیم‌گیری قرار گیرد. ذکر چندباره این نکته خالی از لطف نیست که سرمایه‌گذاران مبتدی‌تر همواره در آخرین واگن‌های قطار صعودی قرار می‌گیرند و کمترین بهره را از جریان‌ رشد قیمت سهام خواهند برد. حال هرچه روندهای صعودی شکل گرفته بیشتر متکی بر جریان پول‌ قدرتمند و بدون توجه به اصول بنیادی باشد، احتمال تجربه زیان‌های ماندگار برای متاخرین بیشتر خواهد بود.

بازگشت قیمت نفت به سطوح حمایتی

با تضعیف شاخص دلار و انتشار اخبار مثبت از نشست اوپک مبنی بر توافق کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای این کارتل نفتی به همراه شرکای بزرگ غیراوپکی نظیر روسیه، انتظار می‌رفت قیمت جهانی طلای سیاه یک مسیر صعودی قابل قبولی را طی کند اما تکانه‌های صعودی دوام چندانی نداشتند و رشد کم جان قیمت نفت WTI در شروع معاملات روزانه نتوانسته است افت روز گذشته را نیز جبران کند و نفت WTI فاصله زیادی با سطح 51 دلاری خود ندارد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که قیمت این ماده خام در روزهای پایانی هفته گذشته به بالای 54 دلار رسیده بود و از سقف قیمت روز جمعه (پس از نشست اوپک) عقبگرد 5.8 درصدی را نشان می‌دهد. کارشناسان هنوز بر این باورند که دلیل عمده بروز چنین اتفاقی، انتظار ضعف در سمت تقاضا به دلیل احتمال به وجود آمدن رکود اقتصاد جهانی است. در این خصوص روز گذشته آمار ماه اکتبر فرصت‌های شغلی آمریکا (JOLTS) منتشر شد که اگرچه نسبت به ماه قبل‌تر رشد نشان می‌دهد اما نسبت به پیش‌بینی‌های صورت گرفته، جالب نیست. امروز نیز قرار است وزارت کار آمریکا شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) ماه نوامبر را منتشر کند که حائز اهمیت است.

در بعد وسیع‌تر، مذاکرات چین و آمریکا برای رسیدن به توافق کاهش اختلافات تجاری نیز هنوز بدون نتیجه مشخصی دنبال می‌شود که این عامل نیز احتیاط سمت تقاضا برای کامودیتی‌ها را زیاد می‌کند.

رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»

الف) کلان: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی ابراز امیدواری کرد سازوکار ویژه‌ی مالی بین ایران و اروپا در هفته‌های پیش‌رو و پیش از پایان سال جاری میلادی عملیاتی شود و برای تسهیل و روان سازی و محافظت از تجارت مشروع و قانونی با ایران مورد استفاده قرار گیرد. فدریکا موگرینی در نشست خبری آخرین شورای امور خارجی اتحادیه اروپا در سال جاری میلادی این سخنان را مطرح کرد.

در مهم‌ترین رویداد داخلی نیز، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از راه اندازی نخستین قرارداد آتی سبد سهام تا دو هفته آینده خبر داد. شاپور محمدی البته موضوع دیگری را هم اعلام کرده که بر مبنای آن اعلام EPS به بازار از سوی ناشران به طور کامل ممنوع نیست.

ب) صنایع: رضا رحمانی؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت در خبری اعلام کرد: بسته‌ای درباره خودرو در دستور کار داریم که با افزایش تولید، قیمت خودرو اصلاح می‌شود. وی این موضوع را در حاشیه مراسم تجلیل از صادرکنندگان نمونه در جمع خبرنگاران با اشاره به مقوله افزایش رسمی قیمت خودرو در روزهای گذشته مطرح کرد. تحلیلگران معتقدند خودروسازان و شرکت‌های قطعه‌ساز مدت‌هاست که در انتظار ابلاغ قیمت‌های جدید توسط ستاد تنظیم بازار هستند، حال آنکه بلاتکلیفی این وزارتخانه شرایط را برای زنجیره خودروسازی کشور و مشتریان دشوار کرده است.

عبدالناصر همتی؛ رییس کل بانک مرکزی تاکید کرده است بانک مرکزی از این به بعد با افتتاح حساب با سپرده یک‌ساله با نرخ سود سپرده بالای 20 درصد به شدت برخورد می‌کند. ناصر حکیمی؛ معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی هم جزییات اعمال محدودیت تراکنش‎های بانکی را اعلام و تاکید کرده عملیات انتقال وجه در سامانه ساتنا بدون محدودیت است.

ج) شرکت‌ها: حسن امیری؛ معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس تازه‌ترین وضعیت 3 شرکت بورسی کنتورسازی، بانک پاسارگاد و های وب را اطلاع رسانی کرد. براین اساس در مورد بازگشایی نماد کنتورسازی باید قبل از هر چیز موضوع حقوقی ناشر آن حل شود. در مورد بانک پاسارگاد نیز در چندین مرحله هشدار به ناشر داده شده که اگر صورت‌های مالی ارایه نکنند منجر به حذف و انتقال نماد به بازار پایه خواهد شد. به گفته امیری در این زمینه مدیران بانک پاسارگاد پیشرفت‌های خوبی با بانک مرکزی داشته‌اند تا بتوانند مجمع سال مالی 95 را برگزار کنند که در این صورت مقدمات بازگشایی نماد فراهم می‌شود. در مورد های وب نیز همچنان گزارش حسابرسی ویژه ارائه نشده و هیچ اتفاق خاصی نیافتاده است. بنابراین شرایط فعلی برای این نماد همچنان ادامه دارد.

در همین حال مدیرعامل بانک صادرات مدعی است اجرای برنامه تدوین‌شده موجب شده این بانک به سمت کاهش زیان قدم بردارد. به گفته حجت‌اله صیدی گزارش حسابرسی ٩ماهه‌ای که به سازمان بورس ارایه می‌شود از گزارش ۶ماهه بهتر خواهد بود. در همین حال مجید بختیاری؛ مدیرعامل بیمه رازی با بیان اینکه در زمینه بیمه‌های اتکایی ظرفیت مناسبی در «ورازی» وجود دارد، از اقدام‌های موثر برای افزایش سرمایه این شرکت خبر داد.