تکمیل پازل ریل ملی با تولید شمش در شرکت ذوب آهن

به گزارش می متالز، حمل‌ونقل ریلی در مقایسه با سایر شیوه‌های جابه‌جایی کالا و مسافر از مزایایی مانند مصرف یک ششمی سوخت، ایمنی ۲۴ برابری، توان حمل بالا، تخریب و آلودگی کمترِ محیط‌زیست و هزینه احداث پایین‌تر برخوردار است. با توجه به اهمیت موضوع طی چند سال گذشته توجه ویژه‌ای به موضوع حمل‌ونقل ریلی در کشور شده است. در همین راستا، طبق هدف‌گذاری سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، طول خطوط ریلی باید از 12 هزار کیلومتر فعلی به 25 هزار کیلومتر برسد.  علاوه براین، مقرر شده است که در پایان اجرای قانون برنامه ششم توسعه (سال ۱۴۰۰)، ۳۰ درصد از کل ‌ بار موجود در شبکه و همچنین 20 درصد از جابه‌جایی‌های مسافران باید توسط حمل‌ونقل ریلی انجام شود. این میزان درحال حاضر به ترتیب 10 و 8 درصد است.

کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و قرار گرفتن در مسیر کریدورهای ارتباطی استراتژیک زمینی و دریایی، جایگاه ویژه‌ای در منطقه دارد و می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب در تولید و بومی‌سازی زیرساخت‌های ریلی، همچون تولید ریل، ضمن توسعه شبکه ریلی، زمینه‌های رشد و توسعه اقتصادی کشور را فراهم کند.

دهه 70 آغاز تلاش ها برای تولید ریل ملی

در همین راستا، اولین تلاش‌ها برای تولید ریل در کشور توسط ذوب‌آهن اصفهان برداشته شد و این شرکت در دهه ۷۰، توانست این محصول استراتژیک را تولید کند. نمونه آن ریل‌های U33 بود که به دلیل ایرادهای گرفته‌شده از سوی شرکت بهره‌بردار اصلی، یعنی راه‌آهن، مورد استقبال قرار نگرفت و تولید آن متوقف شد. این موضوع موجب شد تا ذوب‌آهن مجموعه اقداماتی را برای تولید ریل مطابق با استانداردهای جهانی آغاز کند و حتی در سال ۸۶، مسئولان راه‌آهن و شرکت ذوب‌آهن یک موافقت‌نامه برای تولید ریل امضا کردند که باز هم پای رقیب وارداتی به میان آمد و نتیجه مطلوب حاصل نشد.

ساخت ریل ملی با شمش هندی

بی نتیجه ماندن موافقتنامه تولید ریل سال ۱۳۸۶  نشان از تمایل به واردات ریل و عدم اعتماد به تولید ملی داشت که منجر به حرکت دوباره به سمت ریل‌های خارجی شد و انتقادات فراوانی به دنبال داشت. در همین راستا، جبار علی ذاکری معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، اواخر بهمن ماه ۹۵ با اشاره به مذاکرات مستمر با دولت هند از تولید ریل پیشرفته ملی UIC60 بافاینانس هندی‌ها در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان خبر داد و گفت: «بر اساس مذاکراتی که به نتیجه رسیده، کشور هند شمش مورد نیاز تولید ریلی ملی را در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان و از محل منابع فاینانس تامین می‌کند».

سرانجام در مهرماه ۹۵، محسن پورسید آقایی مدیرعامل راه‌آهن از عقد قرارداد تولید ۴۰ هزار تن ریل U33 با شرکت ذوب‌آهن اصفهان خبر داد و اظهار داشت که با توجه به توانایی شرکت ذوب‌آهن، پس ‌از این قرارداد نیز آماده عقد قرارداد برای ۱۰۰ هزار تن ریل ۶۰  UIC هستیم. به دنبال قرارداد مذکور، اولین محموله ریل استاندارد از نوع U33 و مناسب برای استفاده در خطوط فرعی در خرداد ماه امسال تحویل راه‌آهن شد و شهریورماه امسال نیز ذوب‌آهن اعلام کرد که هزار تن ریل از نوع UIC60 مناسب برای خطوط اصلی تولید کرده است.

پازل ریل ملی با تولید شمش تکمیل شد

ریخته‌گری و تولید شمش استاندارد از مهم‌ترین مراحل زنجیره ساخت محصولات حساس فولادی همچون ریل است. اهمیت این موضوع به قدری است که به اعتقاد برخی کارشناسان، اصلی‌ترین مرحله تولید ریل، مرحله نهایی یعنی نورد نیست، بلکه تولید شمش است زیرا بخش عمده‌ای از هزینه تمام‌شده تولید ریل مربوط به شمش بوده و همچنین ارزش‌افزوده اصلی برای تولیدکننده نیز در همین مرحله قرار دارد. تولید شمش درحالی نقش بسزایی در فرایند داخلی سازی ریل ملی دارد که این محصول تا چند ماه گذشته از مسیر واردات (کشور هند) تامین می‌شد.

در همین راستا و با توجه به اهمیت این مسئله، شرکت ذوب آهن اصفهان از سال 1396 همزمان با تولید محموله اول ریل‌های (U33)  به وسیله شمش‌های هندی، اقداماتی در راستای بومی‌سازی و تولید شمش مورد نیاز خود داشته است. اقداماتی که در نهایت منجر به تولید شمش‌های کاملاً ایرانی و منطبق با استانداردهای روز دنیا توسط این مجموعه شد. یزدی زاده مدیرعامل شرکت ذوب آهن در نامه به رئیس اداره نظارت بر ناظران بورس در تاریخ ۷ آذرماه نوشت: «با احداث واحد گاززدائی از فولاد (VD) و تست موفقیت آمیز آن، امکان تولید شمش مورد نیاز برای تولید انواع ریل‌های مصرفی در کشور اعم از ( U49)، (U33)، (UIC54)، و (UIC60) در ذوب آهن اصفهان ایجاد و تمامی مراحل تولید ریل ملی به صورت کاملاً داخلی انجام خواهد شد. ریل‌های (U33) و (UIC60)که تاکنون در ذوب آهن اصفهان تولید شده با استفاده از شمش‌های وارداتی بوده است درحالی که با راه‌اندازی واحد (VD)، امکان داخلی ‌سازی این شمش‌ها مطابق استاندارد‌های مربوطه وجود دارد».

در مجموع، با راه‌اندازی واحد ریخت‌گری و تولید شمش (VD)در شرکت ذوب آهن اصفهان ضمن تکمیل آخرین مرحله از زنجیره داخلی‌سازی ریل ملی، امکان تامین داخلی شمش ریل و سایر محصولات با ارزش افزوده بالای فولادی، مطابق با استانداردهای جهانی به وجود آمده است.