صادرات 8 میلیارد دلار فولاد در ایران امکانپذیر است

به گزارش می متالز، علیرضا خیاط مدیر عامل شرکت آهن و فولاد ارفع معتقد است که در گذشته شرکت های خارجی در بخش فولاد سازی محوریت کار را در دست داشتند و از شرکت های ایران به عنوان همکار در پروژه استفاده می کردند که در فولاد هرمزگان به منظور انتقال دانش فنی فولادسازی، برای اولین بار در کشور این مشارکت برعکس شد و راهبری پروژه به یک شرکت ایرانی واگذار شد. مشروح گفتگو با علیرضا خیاط در مورد بومی سازی و ارز آوری صنعت فولاد را در زیر بخوانید.

صنعت فولاد ایران تا چه اندازه به خودکفایی رسیده است؟

شاید اگر به جای خودکفایی ، واژه ی خوداتکایی را بکار ببریم بهتر بتوان به این سوال پاسخ داد.

در شرایط عادی تمام کشور ها بر اساس مزیت های رقابت شان به تولید محصول می پردازند و با مبادله و تجارت کالا با کشور دیگر ،اقتصاد خود را شکل می دهند. بدیهی است در این شرایط، خودکفایی همیشه مستلزم سود آوری نخواهد بود.

البته در شرایط خاص کشور ما که در حال حاضر با محدودیت هایی ناشی از تحریم مواجه شده موضوع متفاوت می باشد و ما باید با خود اتکایی از رکود تحمیلی ناشی از تحریم جلوگیری کنیم.

در صنعت فولاد خوشبختانه قدمهای موثری در دهه های گذشته برداشته شده و در کل زنجیره از معدن تا محصولات نهایی کارهای خوبی بنیان گذاری شده و استعداد رشد بیشتر ایجاد شده است.

در بخش آهن سازی قبلا تکنولوژی میدرکس بومی شده و اجرایی شده است . اخیرا در بخش های بالا دستی مانند گندله سازی و کنسانتره هم شرکت های داخلی پیشرفت های خوبی داشته اند و یکی دو شرکت در هر بخشی مدعی وجود دارد که انجام پروژه های جاری را متکفل شده اند.

در بخش نورد و محصولات نهایی اساسا تکنولوژی پیچیده ای وجود ندارد و در بخش فولاد سازی که سنگین ترین قسمت زنجیره فولاد است، خوشبختانه قدم های خوبی برداشته شده که بعنوان مثال می توان از پروژه فولاد هرمزگان نام برد .

در پروژه فولاد هرمزگان با محور قرار دادن شرکت مهندس ایرتیک و مشارکت sms آلمان یک قدم موثر در خوداتکایی این بخش برداشته شد و دانش فنی آن در شرکت های داخلی ایجاد شد.

گفتنی است قبلا شرکت های خارجی در بخش فولاد سازی محوریت کار را در دست داشتند و از شرکت های ایران به عنوان همکار در پروژه استفاده می کردند که در فولاد هرمزگان به منظور انتقال دانش فنی فولاد سازی، برای اولین بار در کشور این مشارکت برعکس شد و راهبری پروژه به یک شرکت ایرانی واگذار شد.

آیا صنعت فولاد توان رقابت با وارد کنندگان محصول خارجی را دارد ؟

صنعت فولاد به دلیل مزیت های نسبی که در کشورمان وجود دارد توان رقابت بالایی با تولید کنندگان و رقبای خارجی بهره مند می باشد. متاسفانه بعضا کشورهای (مثل چین ) با حمایت غیر متعارف از فولادشان از جمله اختصاصی انواع سوبسیدهای نامتوازن به این صنعت در صدد لاچینگ در بازار های رقیب بر می آیند که در این حالت باید دولت ما هم متناسبا برای حمایت از صنعت فولاد اقدامات تعرفه ای را  اعمال نماید و از این صنعت پشتیبانی نماید .

به عبارت دیگر در این شرایط صنعت فولاد  ایران از توان رقابت با تولید کنندگان خارجی کاملا برخوردار می باشد .

در ساخت قطعات تا چه اندازه خودکفا شده ایم و تا مرز خودکفایی چقدر فاصله داریم ؟

صنعت ساخت قطعات یکی از اشتغالزاترین بخش های صنعت است و طبعا در کشور ما هم که معضل بیکاری وجود دارد مورد اقبال صنعتگران قرار گرفته است.

همچنین ظرفیت فنی و تکنیکی و تجهیزاتی بالایی در این بخش در کشور وجود دارد . معدود قطعات و تجهیزاتی در صنعت فولاد وجود دارد که هنوز پتانسیل ساخت آن در کشور محیا نشده است و پاره ای دیگر از قطعات علی رغم وجود توان تولید در کشور ، ساخت آن ها ار صرفه و صلاح اقتصادی برخوردار نمی باشد . برای مثال قطعات و تجهیزاتی که مصرف آن ها در کشور محدود بوده و اگر خط تولید آن ها ایجاد شود بازار مصرف آن ها بسیار کمتر از تولید است ، از صرفه ی اقتصادی برخوردار نیستند و عموماٌ این تولید کنندگان در دنیا محدود هستند و همه  ی مصرف کنندگان برای رفع نیازشان به آن ها مراجعه می کنند بغیر از استثناهای فوق سایر قطعات صنعت فولاد در کشور قابل ساخت می باشند.

ایران چه مزیت هایی در توسعه فولاد دارد ؟

همانگونه که گفته شد کشور ما از نظر تولید فولاد از مزیت هایی بالایی نسبت به رقبا برخوردار است.

وجود معادن سنگ آهن غنی با ذخیره های اقتصادی ، وجود ذخایر کم نظیر نفت و گاز و ارزان بودن انرژی ، واقع شدن در منطقه ی پر مصرف از نظر صرفه ی صادراتی ، دسترسی به دریا و بنادر صادراتی ، نیروی جوان و تحصیل کرده و آماده به کار ، بنیه ی مناسب صنعتی کشور بدلیل پیشینه ی یکصد ساله ی صنعت نفت و پنجاه ساله صنعت فولاد ، وجود راههای ارتباطی مناسب جاده ای و ریلی و سایر مزایای ریز و درشت دیگر کشورمان را از نظر پتانسیل تولید فولاد کم نظیر کرده است .

ارز آوری در این صنعت چقدر است ؟

به دلیل مزیت های نسبی و رقابتی تولید فولاد در کشور همانطور که گفته شد ، صادرات فولاد کاملاٌ اقتصادی بوده و ارز آوری خوبی را به همراه دارد . اساساٌ بغیر از صادرات نفت و گاز و میعانات گازی که محور اصلی ارز آوری کشور است ، صادرات پتروشیمی و محصولات جانبی آن رتبه ی اول را داشته  و بعد از آن فولاد بیشترین ظرفیت ارز آوری بهره مند است.

در حال حاضر پتانسیل صادرات پتروشیمی حدود 12 میلیارد دلار می باشد و بنظر اینجانب با توجه به رشد مداوم صنعت فولاد در کشور رسیدن به رقم 8 میلیارد دلار در صادرات فولاد قابل تحقق می باشد.