کاهش استقبال بانک‌های مرکزی جهان از نگهداری دلار در ذخایر ارزی

به گزارش می‌متالز، اگرچه حضور دلار در تجارت جهانی، بدهی بین‌­المللی و استقراض غیر بانکی هنوز بسیار بیشتر از سهم خود ایالات متحده در تجارت، انتشار اوراق قرضه و استقراض و وام­‌دهی بین‌المللی است، بانک‌­های مرکزی دلار را به میزانی که قبلاً در ذخایر خود نگه می­‌داشتند، نگه نمی­‌دارند.

بر اساس داده­‌های ترکیب ارزی ذخایر ارزی رسمی صندوق بین‌المللی پول، همان­طور که در نمودار مشخص است، سهم دلار از ذخایر ارزی جهانی در سه ماهه پایانی سال گذشته به زیر ۵۹ درصد رسید که روند کاهشی دو دهه‌­ای اخیر را ادامه داده است.

نمودار (۱): ترکیب ارزی ذخایر ارزی کشور‌های جهان

منبع: صندوق بین‌­المللی پول

در نمونه­‌ای از تغییر گسترده­‌تر در ترکیب ذخایر ارزی، بانک اسرائیل اخیراً استراتژی جدیدی برای بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارز خود ارایه نموده است. از ابتدای سال جاری، سهم دلار آمریکا را کاهش و وضعیت پرتفوی خود را به دلار استرالیا، دلار کانادا، رنمینبی چین و ین ژاپن افزایش داده است.

کاهش سهم دلار آمریکا با افزایش سهم دیگر ارز‌های ذخیره سنتی مانند یورو، ین و پوند مطابقت ندارد. علاوه بر این، در حالی که مقداری افزایش در سهم ذخایر نگه­داری شده رنمینبی وجود داشته است، با این حال این تنها یک چهارم تغییر ذخایر دلار نگه­داری شده در سال­‌های اخیر را توضیح می­‌دهد که بخشی از آن به دلیل حساب سرمایه نسبتاً بسته چین است. علاوه بر این، تا پایان سال گذشته، روسیه نزدیک به یک سوم ذخایر رنمینبی جهان را در اختیار داشت.

نمودار (۲): وضعیت نگهداری ارز رنمینبی چین در ذخایر ارزی کشور‌های جهان (میلیارد دلار)

منبع: صندوق بین‌­المللی پول

در مقابل، ارز‌های اقتصاد‌های کوچکتر که به طور سنتی در پرتفوی ذخایر ارزی کشور‌ها برجسته نبوده­اند، مانند دلار استرالیا و کانادا، کرون سوئد و وون کره جنوبی، سه چهارم تغییر در ذخایر دلار در پرتفوی ارزی کشور‌ها را توضیح می­‌دهد.

دو عامل ممکن است در این تحولات نقش اساسی داشته باشد:

- این ارز‌ها با بازدهی بالاتر و نوسان نسبتاً کمتر همراه هستند. این امر به طور فزآینده­ای برای مدیران ذخایر بانک مرکزی جذاب است.

- فن‌­آوری‌­های مالی جدید ـ مانند بازارسازی خودکار و سیستم‌­های مدیریت نقدینگی خودکارـ معامله با ارز‌های اقتصادی کوچک­تر را ارزان‌­تر و آسان­‌تر می­‌کنند.

در برخی موارد، ناشران این ارز‌ها دارای خطوط سوآپ دوجانبه با فدرال رزرو نیز هستند. می­‌توان استدلال کرد که این اطمینان را ایجاد می­‌کند که ارز‌های آن­ها ارزش خود را در برابر دلار حفظ خواهد کرد.

در عین حال می‌­توان اهمیت این عامل را زیر سوال برد. ارز‌های غیر سنتی تمایل به شناور شدن دارند. در عمل نوسانات زیادی در برابر دلار دارند و ناشران آن­ها به ندرت از خطوط سوآپ دو جانبه خود با فدرال رزرو استفاده کرده‌اند.

توضیح قابل قبول­‌تر این است که این ارز‌های ذخیره غیر سنتی توسط کشور‌هایی صادر می­‌شوند که دارای حساب سرمایه باز و سابقه سیاست‌­های سالم و پایدار هستند. ویژگی­‌های مهم ناشران ارز ذخیره‌­ای نه تنها وزن اقتصادی و عمق مالی، بلکه سیاست­‌های شفاف و قابل پیش‌­بینی را نیز شامل می­‌شود. به عبارت دیگر، ثبات اقتصاد و تصمیمات سیاسی برای پذیرش بین‌­المللی اهمیت دارد.

تجزیه و تحلیل رگرسیونی سهم ارز ذخیره جهانی تأیید می­‌کند که حق بیمه ریسک اقتصادی بالاتر، که با هزینه استفاده از مشتقات اعتباری برای بیمه در برابر نکول سنجیده می­‌شود، سهم ارز در ذخایر جهانی را کاهش می­‌دهد. بدیهی است که دارندگان ارز کشور‌هایی را که به دلیل حکمرانی خوب، ثبات اقتصادی و دارایی سالم شناخته می­‌شوند، ترجیح می­‌دهند.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)