نحوه بازگشت سرمایه بنیاد در آزادراه تهران-شمال/۶۰درصد هزینه‌‌ را ملک می‌گیریم

به گزارش می متالز، منطقه یک آزادراه تهران - شمال که مقرر بود سال گذشته به بهره‌برداری برسد و پس از چندین وعده دولت (آخرین وعده پایان زمستان ۹۷ بود) هم تکمیل نشد و روز پنج‌شنبه چهارم بهمن‌ماه بود که محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، در اولین بازدید خود از آزادراه تهران-شمال اعلام کرد، منطقه یک آزادراه تا تابستان ۹۸ زیر بار عبور ترافیک نمی‌رود.

‌مقرر است پس از تکمیل منطقه یک آزادراه  تهران - شمال، مسیر به جاده موجود کرج - چالوس در سه راهی شهرستانک متصل شود و سپس در ادامه مسیر جاده موجود، خودروها در منطقه مرزن‌‌آباد وارد‌ منطقه چهار آزادراه تهران- شمال شوند و در کمربندی چالوس-نوشهر از آزاد راه خارج شوند. 

در منطقه یک آزادراه ویژه‌ترین بخش، ساخت تونل تالون بود، تونل ۴۹۰۰ متری تالون در منطقه یک آزادراه تهران - شمال ‌ویژه‌ترین و خاص‌ترین تونل‌ جاده‌ای کشور است که نظیر آن را در ایران نداریم، این تونل در واقع سه دهنه تونل شامل مسیر رفت، مسیر برگشت و تونل دستک و دسترسی است؛ به دلیل طولانی بودن مسیر این تونل باید همه تجهیزات ایمنی آن به صورت کامل نصب شود، این تونل به صورت دو پوششه اجرا شده است و از نظر مواجهه با ‌حریق ایمنی بسیار بالایی دارد، ضمن آنکه جت‌فن‌های این تونل نیز باید حتماً قبل از بهره‌برداری نصب شود، البته این جت‌فن‌ها خریداری شده و در گمرک است، اما هنوز ترخیص نشده است. 

‌عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران- شمال به عنوان شرکت مجری این آزادراه و از زیرمجموعه‌های بنیاد مستضعفان درباره آزادراه تهران-شمال می‌گوید: ‌بنیاد و دولت در پروژه آزادراه تهران- شمال شریک هستند و میزان سرمایه‌گذاری هم به صورت ۵۰-۵۰ درصد است. 

 به گفته علی توکلی منطقه یک آزادراه حدود 93 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و هفت درصد مانده است. 

* تکمیل کل روسازی بتونی منطقه یک آزادراه تا پایان سال

توکلی می‌گوید: در منطقه یک آزادراه تهران- شمال‌، رمپ و لوپ‌ها در کیلومتر صفر (از سمت دره کن و دانشگاه علامه) در حال احداث است بخشی از مسیر در حوزه دانشگاه علامه باید ساخته شود تا پس از تخریب بخشی از دیوار دانشگاه با هماهنگی دانشگاه، این کار انجام شود همچنین ساختمان عوارضی هم در حال ساخت است. 

وی با بیان  اینکه روسازی بتنی در مسیر منطقه یک آزادراه با عرض 2 باند بیشتر از 65 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، گفت: آزادراه دارای دو باند رفت و دو باند برگشت و در فرازهای بلند و سربالایی‌ها دارای سه باند است.

عضو هیات مدیره شرکت آزادراه تهران- شمال با بیان اینکه تا پیش از پایان سال، روسازی بتنی کل منطقه یک به پایان می‌رسد، گفت: منطقه یک با احداث رمپ و لوپ‌ها 33 کیلومتر طول دارد.

* ایمن‌ترین تول‌های جاده‌ای در آزادراه تهران-شمال

توکلی با بیان اینکه در مسیر رفت و برگشت منطقه یک آزادراه 39 رشته تونل داریم،‌گفت: تونل تالون در منطقه یک، 4950 متر طول دارد و استان تهران را به البرز متصل می‌کند. این یک تونل سه قلو است که دارای دو مسیر رفت، دو مسیر برگشت و یک تونل دستک است، ضمن آنکه در بین مسیر هر 250 متر تونل‌های دسترسی به تونل مجاور احداث شده است. 

عضو هیات مدیره شرکت آزادراه تهران- شمال افزود: منطقه یک آزادراه تهران- شمال 33 کیلومتر مسیر تا سه راه شهرستانک است، اما با احتساب تونل‌های دستک 34 کیلومتر تونل دارد و از نظر ایمنی تونل‌های آزادراه ایمن‌ترین تونل‌های کشور است. 

وی با اشاره به ایمن‌سازی دهانه‌های ورودی تونل و تثبیت بدنه کوه، گفت: تلاش کرده‌ایم به دلیل آنکه در البرز جوان محیط کوهستانی ریزش زیادی دارد،‌ چند متر قبل از ورود به دهانه‌های‌ تونل‌، دیواره و سقف بتنی بسازیم‌، بدین ترتیب اگر ‌پرتاب سنگ از قسمت بالای ورودی تونل رخ داد، به این دیواره بتنی برخورد می‌کند و همان‌جا مهار می‌شود.

* آزادراه تهران-شمال هیچ دسترسی به اراضی مجاور ندارد

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال با تأکید بر اینکه آزادراه تهران- شمال هیچ گونه دسترسی به اراضی حاشیه آزادراه ندارد، گفت: به مردم توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان فریب آگهی‌های سودجویان مبنی بر فروش اراضی حاشیه آزادراه را نخورند.

وی با انتقاد از سودجویی برخی دلالان برای فریب مردم و فروش اراضی حاشیه آزادراه با ایجاد طمع افزایش قیمت، تأکید کرد: آزادراه اصلا ورودی و خروجی به اراضی مجاور ندارد و یکی از تعریف‌های آزادراه هم همین است، احداث این آزادراه هیچ ویژگی برای اراضی اطراف ایجاد نمی‌کند، زیرا هیچ دسترسی به اراضی وجود ندارد و هر کس خواست وارد آزادراه شود باید به کیلومتر صفر و عوارضی بیاید و از آنجا وارد شود. 

*۶۰ درصد هزینه بنیاد را زمین می‌گیریم

توکلی با بیان اینکه آورده بنیاد و دولت در آزادراه تهران- شمال در تعادل است، گفت: این موضوع پایان هر سال توسط سازمان حسابرسی در صورت‌های مالی آورده شده است. 

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال با بیان اینکه دولت و بنیاد تاکنون در آزادراه تهران - شمال حدود 3600 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، گفت: ‌بر خلاف باور برخی، بنیاد در طول مسیر آزادراه هیچ اراضی دریافت نکرده است، اگر زمین‌هایی هم به بنیاد داده‌اند، در منطقه پردیس و استان‌های دیگر است.

وی توضیح داد‌: ‌در احداث این آزادراه بازگشت سرمایه فقط از محل عوارض میسر نیست تا سرمایه‌گذاری بنیاد با سود 21 و 22 درصد برگردد، بنابراین مقرر شده است 40 درصد هزینه سرمایه‌گذاری بنیاد از محل عوارض و 60 درصد از محل ارائه زمین و ملک به بنیاد انجام شود؛ بنیاد در این پروژه سرمایه‌گذار است و باید سرمایه‌گذاری آن با سود 22 درصد برگردد، بنابراین همان گونه که عنوان شد 40 درصد سرمایه‌گذاری از محل عوارض و 60 درصد هم از محل اراضی که دولت به بنیاد می‌دهد، برمی‌گردد.

عضو هیات مدیره شرکت آزادراه تهران- شمال با بیان اینکه هم‌اکنون برخی قطعات اراضی که قرار است دولت به بنیاد بدهد مشخص شده است، ادامه داد: هر منطقه آزادراه را که تمام کنیم و سرمایه‌گذاری ما در آن تثبیت شود، 60 درصد این سرمایه‌گذاری، دولت به بنیاد زمین‌ می‌دهد. 

* جزئیات نحوه محاسبه عوارض آزادراه

توکلی درباره محاسبه عوارضی آزادراه بیان کرد: پس از محاسبه میزان سرمایه‌گذاری، هزینه نگهداری از آن کم می‌شود که در‌آمد باید به 40 درصد سرمایه‌گذاری از محل عوارضی برسد، ما رقم عوارضی را استخراج کرده و به وزارت راه و شهرسازی می‌فرستیم، آنها هم موضوع را بررسی و در اغلب مواقع کمتر از رقم محاسبه شده ما، رقمی را تایید می‌کنند و مقرر می‌شود و مابه‌التفاوت رقم ما و رقم تایید شده دولت، در قانون بودجه لحاظ شود تا از آن محل به شرکای آزادراه برگردد، در حالی که در 5 سال گذشته این رقم به ما اختصاص نیافته است. 

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال توضیح داد: به عنوان مثال نرخ عوارضی پیشنهادی در منطقه 4 آزادراه تهران-شمال با محاسبه همان 40 درصد، 11 هزار و 500 تومان بود که دولت 5 هزار تومان آن را تصویب کرد و مقرر بود مابه‌ التفاوت در قانون بودجه بیاید که به ما هنوز پرداخت نشده است. 

* نرخ عوارضی منطقه یک هر رقمی باید باز صرفه اقتصادی دارد

وی با بیان اینکه در منطقه یک نرخ عوارضی هنوز استخراج نشده است گفت: با احتساب کاهش 60 کیلومتری مسیر و صرفه‌جویی زیاد در مصرف سوخت و زمان هر چقدر نرخ عوارض تعیین شود، باز برای کشور اقتصادی است.

توکلی توضیح داد: مهمترین ویژگی منطقه یک آزادراه کاهش بار ترافیکی تهران- کرج است، با تکمیل این منطقه هزینه نگهداری راه‌ها در آزادراه تهران- کرج کاهش می‌یابد، حداقل 10 لیتر صرفه‌جویی سوخت برای هر خودرو داریم چون 62 کیلومتر مسیر را کوتاه‌تر می‌کند و اگر روزانه 30 هزار دستگاه خودرو از منطقه عبور کنند و هر کدام 10 لیتر صرفه‌جویی سوخت داشته باشند، فقط روزانه 300 هزار لیتر صرفه‌جویی سوخت در منطقه یک ایجاد می‌شود، ضمن آنکه کاهش استهلاک خودرو و کاهش آلودگی محیطی را نیز باید در نظر بگیریم. 

* نحوه اتصال منطقه یک به جاده موجود با بروز کمترین ترافیک

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال درباره اتصال منطقه یک آزادراه به جاده موجود، گفت: این مسیر‌ به جاده موجود کرج - چالوس وصل می‌شود، برای جلوگیری از بروز ترافیک در اتصال به جاده موجود، در سه راهی شهرستانک قبل از تونل شماره 9  جاده موجود کرج- چالوس، ما در حال اجرای طرح هندسی هستیم، تونل اضافه راست‌گرد و ترانشه برداری در حال انجام است تا ترافیک به صورت قیف رخ ندهد. 

وی اضافه کرد: رمپ و لوپ‌های اتصال منطقه یک به جاده موجود در حال احداث است و به نحوی عمل می‌کنیم که کمترین ترافیک رخ دهد.

*۱۶۰ میلیارد تومان هزینه بتنی کردن مسیر منطقه یک

توکلی با بیان اینکه منطقه یک آزادراه به صورت ۱۰۰ درصد بتنی اجرا می‌شود گفت: اجرای مسیر به صورت بتنی از مهمترین تصمیمات هیات مدیره شرکت آزادراه تهران- شمال و دستور صریح  رئیس بنیاد مستضعفان بود، پیش از این چون ‌در کشور قیر زیاد داشتیم و قیمت آن هم ارزان بود، جاده را به صورت ۱۰۰ درصد آسفالته می‌ساختیم، اما در بسیاری از کشورها بیش از 40 درصد جاده‌ها دارای روسازی بتنی است و مزیت آن این است که عمر روسازی بتنی دو تا سه برابر روسازی آسفالت است، ضمن آنکه هزینه احداث و بهره‌برداری را کاهش می‌دهد. 

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال با اشاره به اینکه ما صادرات سیمان داریم و تولید زیادی در این حوزه انجام می‌دهیم، گفت: امروز هر تن قیر سه میلیون تومان است؛ در کشور 90 میلیون تن ظرفیت تولید سیمان داریم که 50 درصد آن استفاده می‌شود، در بتن سیمان مصالح دانه‌بندی و آب مخلوط می‌شود و هر متر مکعب آن حدود 110 هزار تومان هزینه دارد. 

توکلی با اشاره به ایمنی بالای روسایی بتنی گفت: در جاده‌های کوهستانی و جنگلی روسازی آسفالت خطرناک است، زیرا اگر آتش‌سوزی رخ دهد، همین آسفالت موجب افزایش اشتعال می‌شود، ضمن آنکه طبیعت با بتن بیشتر از آسفالت سازگار است. 

وی با بیان اینکه هر کیلومتر روسازی بتنی معادل بتن فنداسیون است گفت: در کل 33 کیلومتر منطقه یک فقط 160 میلیارد تومان هزینه روسازی بتنی است. 

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال افزود: در همین 32کیلومتر منطقه یک آزادراه فقط 25 کیلومتر دیواره محافظ برای جلوگیری از ریزش سنگ، رانش زمین،‌ مواجهه با بهمن و افزایش ایمنی احداث کرده‌ایم. 

وی با بیان اینکه ترانشه‌برداری بعد از پل شماره 3 منطقه یک، از چالشی‌ترین کارهای منطقه یک محسوب می‌شد، گفت: ما در این منطقه اول دیوار بتنی اجرا کردیم تا سنگ‌ها را مهار کنیم، سپس‌‌ سنگ‌ها را جابه‌جا‌ و پس از آن دیوار را تخریب کردیم؛ فقط ۶ ماه در این قطعه بودیم و به دلیل همجواری با مناطق مسکونی و روستاهای مجاور، تلاش کردیم، از بروز هرگونه حادثه جلوگیری شود. 

توکلی با اشاره به توجه  بنیاد مستضعفان به مسئولیت اجتماعی خود در آزادراه تهران- شمال، گفت: در راستای رعایت آرامش و آسایش روستاهای اطراف مسیر، تلاش کرده‌ایم انفجارهای سنگین در ساخت مسیر نداشته باشیم، زمان انفجارها را به شورای روستا اطلاع می‌دهیم، دستگاه لرزه‌نگار در روستاها نصب می‌کنیم تا ارتعاشات بیش از حد مجاز شناسایی شود و اگر انفجاری در نزدیکی روستا داشتیم، از قبل اطلاع می‌دهیم و بانوان باردار را از آن منطقه خارج می‌کنیم. 

* مسئولیت اجتماعی بنیاد مستضعفان در قبال روستاهای حاشیه آزادراه تهران-شمال

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال افزود: همچنین در حاشیه مسیر آزادراه برای روستاها دو کلاس درس برای مدرسه‌ها اضافه کرده‌ایم،‌ مساجد محل را بازسازی می‌کنیم، دو خانه عالم ساختیم، پایگاه بسیج دو طبقه ساختیم که یک طبقه را به کتابخانه اختصاص داده‌ایم و تلاش کرده‌ایم، مشکلات روستاییان را از زبان خودشان بشنویم و در این حوزه رفع کنیم. 

* تطبیق روشنایی تونل‌های آزادراه با سیستم مردمک چشم

توکلی بیان کرد: در کل پروژه آزادراه تهران-شمال 180دستگاه تونل خواهیم داشت، تونل‌های ممتد ممکن است از نظر فیزیک چشم‌ برای کاربر مشکل ایجاد کند زیرا در ورودی و خروجی تونل‌ها مردمک چشم به صورت ممتد باز و بسته می‌شود و این موجب بروز مشکل در ایمنی سیر می‌شود و یا اینکه باید توجه داشت پس از عبور از تونل تالون، دما تا 10 درجه متفاوت می‌شود، بنابراین تلاش کرده‌ایم ایمنی سیر را با رعایت موارد متخلف بالا ببریم به عنوان مثال سیستم نورپردازی تونل‌ها به گونه‌ای است که هنگام ورود به تونل حداکثر روشنایی وجود دارد، اواسط تونل‌ها حداقل روشنایی و مجددا اواخر تونل‌ها حداکثر روشنایی اعمال می‌شود.

وی افزود: همچنین طبق پیشنهاد وزیر وقت راه و شهرسازی، طرح معماری مسیر با همکاری مشاور ایتالیایی در آزادراه در حال پیاده‌سازی است تا مناظر مناسب آزادراهی داشته باشیم. 

* برگزاری مناقصه مجتمع‌‌های خدماتی-رفاهی آزادراه در آینده نزدیک

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال بیان کرد: در کل آزادراه تهران- شمال چهار مجتمع خدماتی و رفاهی خواهیم داشت که به‌زودی مناقصه آن را برگزار می‌کنیم؛ اولین مجتمع در منطقه دشت عقیل و دیگری در دره لانیز در منطقه یک است. 

* رصد ترددها در تونل‌های آزادراه در راستای ارتقا ایمنی‌

توکلی با بیان اینکه درون همه تونل‌ها ازطریق سیستم مانیتورینگ به صورت دقیق رصد می‌شود، گفت: 10 شبکه رادیویی در تونل‌ها داریم ضمن آنکه اپراتورهای همراه اول و ایرانسل هم در حال نصب تجهیزات خود در مسیر هستند. 

عضو هیأت مدیره شرکت آزادراه تهران-شمال با بیان اینکه آزادراه تهران شمال دانشکده معماری و عمرانی کشور محسوب می‌شود گفت: ۸۵ درصد طول مسیر آزادراه سازه است که شامل تونل، پل، دیواره بتنی حفاظتی و غیره است و این خود نشانی از سختی کار دارد. 

در ۳۲ کیلومتر مسیر منطقه یک، ۳۲ کیلومتر تونل شامل ۱۶ کیلومتر در مسیر رفت و ۱۶ کیلومتر در مسیر برگشت‌ و ۳.۱ کیلومتر پل بزرگ درّه‌ای احداث شد و مابقی هم دیوار حائل است؛ منطقه یک‌ از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت در تهران شروع می‌شود و با عبور از مناطق کن، سولقان، امام‌زاده عقیل٬ تونل تالون و دره لانیز، به سه راهی شهرستانک می‌رسد.

منطقه دوم آزادراه تهران ـ‌ شمال از شهرستانک تا پل زغال‌ دارای بزرگترین تونل جاده‌ای کشور به طول ۶ کیلومتر است، این منطقه به طول ۲۲ کیلومتر حدود ۲۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و طبق گفته مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل در مصاحبه‌های قبلی، پیش‌بینی می‌شود، منطقه دو تا سال ۱۴۰۰ ‌‌به پایان برسد.

منطقه سوم آزادراه به طول ۲۷ کیلومتر‌ جزو سخت‌ترین قسمت‌های پروژه است و اجرای آن هزینه بسیار سنگینی دارد، پیش‌بینی می‌شود قسمت اعظم پروژه فقط ابینه شامل پل و تونل باشد‌، همچنین لازم است لازم است ۱۰ کیلومتر جاد‌ه در محدوده هزارچم ساخته شود که مشکل‌ترین قسمت پروژه است.

منطقه چهارم آزادراه ‌در دولت دهم به پایان رسید و زیر بار ترافیک رفت؛‌ البته برخی نواقص این قطعه در دولت یازدهم تکمیل شد، این منطقه به شدت پتانسیل ریزشی داشت که رفع‌‌ و ریزش‌ها با نصب گالری کنترل شد‌‌.