اولین جلسه مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح با حضور رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور

به گزارش می‌متالز، در ابتدای این مجمع که در این پژوهشکده برگزار شد، سید امیرحسین گرکانی رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی ضمن خیرمقدم به اعضای مجمع عمومی افزود: این مجمع قرار است توسعه پیدا کند و از حضور و نظرات اساتید دیگر نیز بهره‌مند شویم.


رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی ضمن تشریح روند تغییر رویکرد جهانی به سوی کاهش ریسک و نگاه چندمخاطره‌ای، به ارائه توضیحاتی پیرامون اسناد مهم بین‌المللی در حوزه کاهش خطر حوادث و سوانح پرداخت. گرکانی در ادامه به ضرورت راه‌اندازی مجامع ملی برای کاهش خطر حوادث و سوانح در کشور‌های عضو سازمان ملل متحد اشاره کرد و اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجامع در سایر کشور‌ها را تشریح نمود.

امیرحسین گرکانی با تأکید بر لزوم بهره‌مندی از ظرفیت‌های ملی در راستای کاهش خطر، افزود: تاریخچه تشکیل مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح به سال ۱۳۷۰ بازمی‌گردد، در سال ۱۳۹۷ تشکیل مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح جمهوری اسلامی ایران توسط مقام عالی وزارت کشور ابلاغ گردید و در سند راهبرد ملی مدیریت بحران کشور و برنامه ملی کاهش خطر حوادث و سوانح که ذیل قانون مدیریت بحران کشور مصوب سال ۱۳۹۸ تدوین شده‌اند نیز بر بهره‌گیری از نقش فنی و مشورتی مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح به منظور ارتقای همکاری‌ها و هماهنگی‌های بین‌بخشی در راستای اقدامات تدوین‌شده در برنامه ملی کاهش خطر حوادث و سوانح و ارائه نظرات مشورتی تأکید گردیده است. استقرار دبیرخانه مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح جمهوری اسلامی ایران در پژوهشکده سوانح طبیعی در هشتم تیر سال جاری توسط رئیس سازمان مدیریت بحران کشور به پژوهشکده سوانح طبیعی ابلاغ گردید.


رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در ادامه این جلسه به تشریح پیش‌نویس نظام‌نامه و ساختار مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح پرداخت و گفت: پیش نویس نظام‌نامه با توجه به قانون مدیریت بحران کشور مصوب سال ۱۳۹۸ بازنگری شده و متناسب با اهداف سند راهبرد ملی و نظرات اخذشده از جمعی از خبرگان اصلاح گردیده است. وی ادامه داد: این نظام‌نامه ۹ ماده دارد که شامل ماده (۱) - تعاریف، ماده (۲) - اهداف تشکیل مجمع ملی، ماده (۳) - ارکان مجمع ملی، ماده (۴) - اعضای مجمع ملی، ماده (۵) - وظایف مجمع ملی، ماده (۶) - اعضای کمیته راهبری، ماده (۷) - وظایف کمیته راهبری، ماده (۸) - وظایف دبیر مجمع ملی و ماده (۹) - وظایف دبیرخانه مجمع ملی است. بر اساس نظام‌نامه جلسات مجمع عمومی هر سه ماه یک‌بار لازم است برگزار شود.

گرکانی ساختار پیشنهادی کمیته‌های تخصصی ملی کاهش خطر حوادث و سوانح شامل تعریف کمیته‌ها بر اساس تصمیمات گذشته، مخاطرات اولویت‌دار کشور (۱۴ مخاطره)، کارکرد‌های تبیین‌شده در اسناد ملی، رویکرد تاب‌آوری و با رویکرد مسئله‌محور را به منظور اخذ نظرات مدعوین ارائه کرد و نقاط ضعف و قوت هر یک را نیز برشمرد. ایشان تأکید کرد که حدود ۴۲۵ چالش در زمینه مدیریت بحران در تدوین سند راهبرد ملی مدیریت بحران احصا شده و این چالش‌ها مبنایی برای تدوین راهبرد‌های سند ملی بوده است و می‌تواند مبنایی برای شکل‌گیری کمیته‌های تخصصی هم باشد.

رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی برخی از مهم‌ترین مسائل اولویت‌دار در زمینه مدیریت بحران در کشور را نظام مدیریت بحران، پایش و ارزیابی، آموزش و رسانه، هشدار سریع و همکاری‎‌های منطقه‌‎ای و بین‌‎المللی دانست و افزود: یکی از مهم‌ترین مسائل ما تقویت جایگاه نظام مدیریت بحران و سازمان مدیریت بحران کشور است که لازم است در ابعاد مختلف افزایش منابع در دسترس، افزایش اختیارات و ظرفیت‌ها صورت گیرد. علاوه بر این، اگر بتوانیم مسائل دستگاه‌‎ها را حل کنیم و قدمی در این راه برداریم، اتفاق مبارکی است.


در ادامه اعضای مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح بر ایفای نقش این مجمع به‌عنوان بازوی مشورتی سازمان مدیریت بحران کشور، ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران، شورای عالی مدیریت بحران کشور و سایر نهاد‌های مسوول در مدیریت بحران کشور تأکید کردند و ارائه گزارش‌های ملی و بین‌المللی درخصوص مدیریت بحران کشور را از وظایف مجمع دانستند.

همچنین حاضرین به ارائه نظرات خود پیرامون ایجاد کمیته‌های تخصصی مجمع پرداختند. پرهیز از تنوع و تکثر در شکل‌گیری کمیته‌های تخصصی و لزوم تشکیل کارگروه‌ها، شکل‌گیری کمیته‌ها با رویکرد مساله‌محوری و پاسخگویی به اولویت‌های سند سندای، تعریف ساختار کمیته‌ها بر اساس مخاطرات اولویت‌دار کشور، اتخاذ رویکرد ترکیبی مانند رویکرد ترکیبی مساله‌محوری و تاب‌آوری و اخذ رویکرد مشارکتی و بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد و نیرو‌های جهادی در کمیته‌های تخصصی از پیشنهادات ایشان بود.

اعضای حاضر در جلسه تأکید داشتند که لازم است به آسیب‌شناسی تشکیل جلسات مجمع ملی در گذشته پرداخته شود تا مسیر آینده را بهتر بتوان برنامه‌ریزی کرد. همچنین، مشارکت فرادستگاهی و عزم و اراده جمعی، به رسمیت شناختن مسئولیت‌ها و اختیارات دستگاه‌ها، تفاوت قائل شدن میان وظایف مسوول و همکار در مدیریت بحران، توجه به موضوع آموزش در مدیریت بحران برای افزایش تاب‌آوری، نقش نظارتی سازمان مدیریت بحران کشور برای افزایش همکاری و هماهنگی‌های میان‌دستگاهی، شناسایی بانک اطلاعاتی موجود در دستگاه‌ها و نهاد‌ها و لزوم بهره‌مندی از تجارب بین‌المللی در مدیریت بحران در کشور از دیگر نکات مطرح‌شده توسط حاضرین در جلسه بود.

در پایان نشست محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور ضمن تشکر از حاضرین گفت: مواردی که در اجرا و در گزارش‌های مدیریت بحران منظور می‌شود، گاهی کاملا متفاوت است که باید سعی کنیم این دو را به هم نزدیک کنیم. در بازنگری قانون مدیریت بحران کشور می‌توانیم از نظرات نخبگان کشوری حداکثر استفاده را بکنیم. وی افزود: برای مدیریت بحران در کشور، بازرسی مکرر همه مسوولین و حتی نهاد‌های غیردولتی ضروری است. شخصاً از NGO‌ها خواهش کردم که هر جا حس کردید عزیزی در خطر است، ما را مطلع کنید. دهیاران، بخشداران، فرمانداران، استانداران و معاونینشان هم بسیار کمک کردند تا با بازرسی‌های مداوم از وقوع سوانح جلوگیری کنیم. یادمان باشد اگر در پیشگیری هزینه کنیم، از صرف هزینه بالا در سایر مراحل مدیریت بحران صرفه‌جویی خواهیم کرد.

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تأکید کرد: سازمانی که الان موجود است متعلق به ۱۸ سال قبل است؛ اما قانون مدیریت بحران کشور در سال ۹۸ مصوب شده که وظایف زیادی بر عهده سازمان گذاشته است. بنابراین، لازم است تغییراتی رخ دهد. وی افزود: در ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران کشور وظایفی برای دستگاه‌ها و نهاد‌ها تعریف شده و عملاً مدیریت بحران تقسیم شده است؛ در این شرایط هر دستگاهی که وظایفش را انجام ندهد، مدیریت بحران به مشکل برمی‌خورد.

امیر نامی در ادامه با ذکر مثال‌هایی از سوانح و حوادث رخ‌داده به بیان مسائل و مشکلات این حوزه پرداخت.

محمد حسن نامی در این جلسه تأکید کرد: آموزش را محوری اصلی و اساسی در مدیریت بحران قرار بدهیم. ما هفت رده آموزش نیاز داریم: نیرو‌های مسلح، نیرو‌های کادر، سازمان‌های آموزش عالی، آموزش پزشکی و وزارت بهداشت، سازمان فنی و حرفه‌‎ای، آموزش عمومی و صداوسیما و آموزش مسوولین. به آموزش توجه کنیم و به آن بها دهیم.


رئیس سازمان مدیریت بحران کشور به عدم اجرای آمایش سرزمین نیز اشاره داشت و گفت: لازم است به اجرای آمایش سرزمین توجه ویژه داشته باشیم.

وی در نهایت گفت: ما بایستی جایگاه این مجمع را در ذهن همه مسوولین تثبیت کنیم. مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح می‌تواند مسیر ارزشمندی را برای جلوگیری از بحران پیش پای ما قرار دهد.

قابل ذکر است طی حکمی از سوی رئیس سازمان و دبیر شورای عالی مدیریت بحران کشور، دبیرخانه مجمع ملی کاهش خطرپذیری سوانح در جمهوری اسلامی ایران در پژوهشکده سوانح طبیعی استقرار یافته است.

منبع: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور