اکتشافات نفتی در جنوب غرب ایران/ کشف ۳ میلیارد بشکه نفت و ۳۰ تریلیون فوت مکعب گاز تا افق ۱۴۰۵

به گزارش می‌متالز، مهدی فکور صبح امروز (سه‌شنبه، ۱۵ آذرماه) در نشست با خبرنگاران گفت: مطابق برنامه پیشنهادی مدیریت اکتشاف به شرکت ملی نفت ایران، مقرر شده است در بازه زمانی پنج ساله (تا افق ۱۴۰۵) تولید حداقل ۳ میلیارد بشکه نفت خام و ۳۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی محقق شود.

وی افزود: تعهد این حجم از اکتشاف به‌صورت حداقلی و با کمینه میانگین بودجه چهار سال گذشته (معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار) تهیه شده است و چنانچه مبالغ بودجه افزایش یابد، بی‌شک حجم اکتشاف‌ها نیز افزایش خواهد یافت.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در ادامه از انجام یک پروژه پژوهشی- عملیاتی در حوزه دریای عمان خبر داد و تصریح کرد: این پروژه اکنون حدود ۶۳ درصد پیشرفت داشته است وبا شناسایی ذخایر مربوط به این حوزه، اکتشاف‌های گازی در محدوده آب‌های عمان قطعی خواهد بود.

فکور از شاخص‌ترین موارد مربوط به برنامه هفتم توسعه در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران یاد کرد و گفت: افزایش تعداد دکل‌های حفاری به حداقل ۳۶ دستگاه دکل، انجام ۸۶۰۰ کیلومتر لرزه‌نگاری دو بعدی و رقم بی‌سابقه ۱۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر لرزه‌نگاری سه بعدی و انجام عملیات اکتشافی در حوزه غیرلرزه‌نگاری در مساحت ۲۱۰ هزار کیلومتر، از مهمترین برنامه‌های اکتشافی در افق ۱۴۰۵ است.

وی با تأکید بر لزوم تسریع فرآیند اکتشاف در محدوده خلیج فارس گفت: در این حوزه قرار است تا۱۶۰۰ کیلومتر لرزه‌نگاری دو بعدی و ۱۰ هزار و ۵۰۰ کیلومتر نیز لرزه‌نگاری سه بعدی انجام شود.

فعالیت‌های اکتشافی در مرز‌های ایران جریان دارد

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین از اکتشاف در مرز‌های دریایی و خشکی به‌عنوان مهمترین اولویت اکتشافی صنعت نفت یاد کرد و افزود: اکنون فعالیت‌های اکتشافی مربوطه در همه استان‌های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، منطقه دشت مغان و مرز با ترکمنستان و هر نقطه دیگری که احتمال اکتشاف منابع هیدروکربوری وجود داشته باشد، در حال انجام است و می‌توان گفت هیچ نقطه مرزی نیست که مدیریت اکتشاف در آن فعالیت نداشته باشد.

فکور از شناسایی ساختار‌های گازی و برون‌سپاری بلوک‌های اکتشافی به‌عنوان دیگر اولویت‌های اکتشافی شرکت ملی نفت ایران یاد کرد و ادامه داد: در حوزه برون‌سپاری بلوک‌های اکتشافی، مذاکرات سرمایه‌گذاری با سه مجموعه داخلی در حال انجام است که در صورت انجام توافق، قرارداد‌های مربوطه در قالب الگوی تازه قرارداد‌های نفتی امضا و فعالیت‌های توسعه‌ای با همکاری شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) انجام خواهد شد.

وی ارزش اقتصادی ناشی از این طرح را حدود ۲.۵ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: سرمایه‌گذاران مایلند به‌صورت مجزا و نه در قالب تیم مشترک در این حوزه وارد عمل شوند.

برآورد ۱۶ میلیارد بشکه‌ای منابع هیدروکربوری ایران

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت از ایران به‌عنوان کشوری که در قله انرژی دنیا ایستاده است، یاد کرد و گفت: براساس مطالعات سازمان زمین‌شناسی آمریکا که به‌تازگی اعلام شده است، ایران، روسیه و عراق سه کشوری هستند که تا سال‌ها می‌توانند فرآیند اکتشاف نفت و گاز را دنبال کنند؛ این در حالی است که دیگر کشور‌های گازخیز و نفت‌خیز در سال‌های آینده اکتشاف‌هایی تازه نخواهند داشت و در بهترین حالت ممکن می‌توانند از میدان‌های کنونی خود نفت و گاز استخراج کنند.

فکور افزود: در ایران حوضه‌های رسوبی بیشتر در محدوده رشته کوه زاگرس یافت می‌شوند و گستردگی این رشته کوه، کشور‌های ایران، عراق، ترکیه و روسیه را در برمی‌گیرد.

وی ادامه داد: در تازه‌ترین برآورد آماری حجم منابع هیدروکربوری ایران، ۱۶ میلیاردمترمکعب (معادل نفت و گاز) برآورد می‌شود و با توجه به هزینه‌های پایین تولید نفت و گاز، یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری درحوزه‌های نفت و گاز به شمار می‌رود.

به‌کارگیری فناوری مغناطیس‌سنجی هوایی برای نخستین بار

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین از مغناطیس‌سنجی هوایی با هواپیما‌های سبک به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین روش‌های اکتشافی در اعماق حدود ۷ هزار متری یاد کرد و گفت: با بهره‌گیری از این روش، امکان شناسایی رخداد‌ها و اتفاق‌های غیرطبیعی در اعماق زمین وجود خواهد داشت.

فکور ادامه داد: مدیریت اکتشاف برای نخستین بار توانسته با قطعه‌بندی و نصب تجهیزات اکتشافی روی هواپیما‌های فوق سبک، عملیات اکتشافی نفت و گاز را انجام دهد.

وی از نبود وجود نویز و صدا و پرواز در ارتفاع بسیار پایین (حدود ۶۰۰ تا ۶۵۰ متر) به‌عنوان پیچیدگی‌های این عملیات یاد کرد و گفت: با توجه به اینکه این عملیات اکتشافی بیشتر در حوزه رشته کوه زاگرس انجام می‌شود، فناوری موردنیاز و مهارت خلبان اهمیت بالایی دارد که خوشبختانه توانسته‌ایم در این بخش نیز از توان داخلی بهره‌مند شویم.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، از برنامه‌ریزی برای اکتشاف با روش مغناطیس‌سنجی هوایی در وسعتی نزدیک به ۱۷۵ هزار کیلومتر یاد کرد و گفت: این مساحت حدود یک درصد از مساحت کل ایران را شامل می‌شود که عدد بزرگی است.

فکور تأکید کرد: با بهره‌مندی از این روش، سرعت اولیه در بعد اکتشاف ساختار‌های نفتی از افزایشی قابل‌توجه برخوردار خواهد شد که این موضوع کاهش هزینه‌های دستیابی به هدف را به همراه خواهد داشت.

دستیابی به ظرفیت‌های گازی در بلوک‌های اکتشافی

وی در ادامه به وجود ۱۴ بلوک اکتشافی در کشور اشاره کرد و گفت: این بلوک‌ها پیش‌تر ازسوی مدیریت اکتشاف تعریف شده بودند که به‌دلیل تحریم‌ها و نبود دریافت مصوبه‌های مربوطه، هنوز به شرکتی واگذار نشده؛ با این وجود با توجه به اکتشاف حدود ۳۰ تریلیون فوت مکعب گاز (معادل گاز میدان خانگیران) در یکی از این بلوک‌ها که در حوزه خلیج فارس قرار گرفته، مذاکراتی برای واگذاری توسعه میدان انجام شده است که اخبار مربوط به آن متعاقباً از سوی وزیر نفت اعلام می‌شود.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران از این اکتشاف به‌عنوان جهشی قابل‌توجه در اقتصاد جنوب کشور یاد کرد.

اکتشاف‌های نفتی در جنوب غرب ایران

به گفته فکور، روند اکتشاف منابع نفت و گاز در مرحله قابل قبولی قرار دارد و وجود اکتشاف‌های هیدروکربوری در حوزه شمالی و جنوب غرب کشور محرز شده است.

وی از انجام روش ژئوشیمیایی سطحی که روشی برای یافتن هیدروکربور‌ها از طریق سطح زمین است، به‌عنوان روشی مؤثر در انجام این اکتشاف‌ها یاد و تصریح کرد: این روش در حال راستی آزمایی با اطلاعات لرزه نگاری است و میدان‌های قابل‌توجهی نیز با استفاده از این روش احصا شده‌اند.

حفر نخستین چاه اکتشافی با روش ژئوبوتانی

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین با تأکید بر اینکه فرآیند اکتشاف نفت و گاز با بهره‌گیری از تازه‌ترین روش‌های اکتشافی در جهان دنبال می‌شود، گفت: هم‌اکنون روشی بسیار تازه که از آن به روش ژئوبوتانی یاد می‌شود و تنها در سه کشور به‌کار رفته است، در مدیریت اکتشاف دنبال می‌شود و امیدواریم که بتوانیم نخستین چاه اکتشافی با بهره‌گیری از این روش را تا سال ۱۴۰۲ حفر و عملیاتی کنیم.

فکور از این روش به‌عنوان مرز دانش در حوزه اکتشاف‌های هیدروکربوری یاد کرد و گفت: در این روش با استفاده از نوع پوشش گیاهی منطقه، نوع هیدروکربور موجود قابل شناسایی خواهد بود.

وی تأکید کرد: این روش افزایش دقت حفاری‌های اکتشافی را در پی داشته و با نخستین حفاری، می‌توان به مخازن مربوط به آن حوضه دست یافت.

دستیابی به فناوری اکتشافی تله‌های چینی و تخریبی

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در ادامه با اشاره به اینکه تاکنون بیش از ۹۵ درصد از فرآیند اکتشافی در حوضه تله‌های طاقدیسی انجام می‌شده است، گفت: به‌دلیل نبود امکان دستیابی به فناوری اکتشافی تله‌های چینی و تخریبی، بخش مهمی از منابع هیدروکربوری که در این حوضه‌ها وجود داشت، دست نخورده باقی مانده است.

فکور افزود: امروزه با بهره‌گیری از دانش کارکنان مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، بررسی تله‌های چینه‌ای، تخریبی و ترکیبی در حال انجام است که برآورد می‌شود حجمی قابل ملاحظه از منابع نفتی و گازی در آن وجود داشته باشد.

وی همچنین از کشف یک نمونه تله مرکب در دشت آبادان خبر داد و گفت: در شمال شرقی کشور نیز یک نمونه تله ترکیبی شناسایی شده که پس از مطالعات لرزه‌نگاری و با حفر نخستین چاه اکتشافی، می‌تواند به عنوان نخستین فرآیند اکتشافی در حوزه مخازن غیرطاقدیسی مورد توجه قرار گیرد.

برنامه تکلیفی ساخت تجهیزات اکتشافی در اعماق بالا

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران تصریح کرد: حفاری چاه‌های عمیق (در محدوده ۵ هزار متر و بالاتر) در حال انجام است و با توجه به این رویکرد، لازم است تا در زمینه ساخت تجهیزات و کالا‌های نیز الزام‌های مربوط به حفاری‌های عمیق ناشی از افزایش فشار، گرما و گاز سولفید هیدروژن رعایت شود.

فکور ادامه داد: اطلاع‌رسانی درباره تأمین این الزام‌ها به سازندگان داخلی انجام شده و تأکید شده است که این شرکت‌ها برای باقی ماندن در بازار ایران نیازمند انجام پژوهش‌های کاربردی در حوزه چاه‌های عمیق هستند.

وی افزود: فرآیند اکتشاف در ایران توقف‌پذیر نخواهد بود و همین موضوع تضمینی برای بازار‌های آینده و حضور مؤثر سازندگان در آینده تلقی می‌شود.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین حجم مناقصه‌های مربوط به این حوزه را ۷۱۸۹ میلیارد تومان در بخش ریالی و ۳۵۹.۵ میلیون یورو در بخش ارزی اعلام کرد و افزود: حجم وزنی ورودی انبار‌های مدیریت اکتشاف به‌صورت میانگین ۱۳ هزار و ۳۰۶ تن است؛ این در حالی است که مقدار خروجی انبار حدود ۴۳۶۳ تن است بدان معنا که مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همه تلاش خود را برای تأمین کالا‌های مورد نیاز در برنامه‌های آینده به کار بسته تا مدت زمان فرآیند‌های اکتشافی را کاهش دهد.

۱۰۷ هزار میلیارد ریال و ۵۷۵ میلیون یورو، مناقصه و قرارداد جاری در مدیریت اکتشاف

فکور در ادامه با بیان اینکه فرآیند‌های کاری مربوط به مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در شرایط بسیار خوبی قرار دارد، گفت: هم‌اکنون مجموعه مناقصه‌های این مدیریت حدود ۸۰ هزار میلیارد ریال و ۳۶۰ میلیون ریال برآورد می‌شود؛ این در حالی است که حجم قرارداد‌های جاری نیز در دو بخش ریالی و ارزی حدود ۲۷ هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال و ۲۱۵ میلیون یورو برآورد می‌شود و با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت در مجموع ۱۰۷ هزار میلیارد ریال و ۵۷۵ میلیون یورو مناقصه و قرارداد در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران تعریف شده است.

وی همچنین از دریافت دومین ردیف بودجه در حوزه حفاری در محدوده شرکت‌ها و مدیریت‌های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران یاد کرد و گفت: برای نخستین بار موفق شدیم تا در بحث بودجه حفاری، پس از شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در رده دوم قرار بگیریم.

به گفته مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، مجموع مصوبه‌های دریافت شده از هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران بالغ بر ۱۷ مورد بوده و ارزشی حدود ۱۵۱ میلیون دلار و ۲۴۴۰ میلیارد تومان دارد که این رقم در مقایسه با مدت مشابه پارسال حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است.

فکور از رشد ۳۳ درصدی تخصیص بودجه و ۳۱ درصدی جذب بودجه سرمایه‌ای (در مقایسه با مدت مشابه پارسال) نیز به‌عنوان یکی دیگر از موفقیت‌های مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در سال ۱۴۰۱ یاد کرد و گفت: تزریق این حجم بودجه، حجم عملیات اکتشاف را به نحوی قابل‌توجه افزایش داده است.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۳ درصد بودجه در بخش ارزی و ۵۴ درصد نیز در بخش ریالی جذب شده بود؛ این در حالی است که این ارقام تنها در هشت ماه نخست امسال در بخش ارزی ۴۷ درصد و در بخش ریالی ۴۴ درصد بوده است و به نظر می‌رسد با توجه به روند موجود این رقم در بخش ارزی تا پایان سال از ۶۰ درصد نیز بگذرد که موفقیت بسیار بزرگی است.

همکاری اکتشافی با ۴ کشور منطقه

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران از انجام فعالیت‌های مشترک اکتشافی با کشور‌های همسایه نیز خبر داد و گفت: هم‌اکنون با چهار کشور در حال انجام فعالیت‌های مشترک اکتشافی هستیم که بعضی از آن‌ها در حوزه مطالعات پایه و برخی نیز در حیطه اقدام‌های اجرایی تعریف شده است.

فکور ادامه داد: فعالیت‌های اکتشاف مشارکتی با تاجیکستان در حال انجام است و این همکاری‌ها وارد مرحله اجرایی شده است.

اجرای کامل طرح طبقه‌بندی مشاغل در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران

وی همچنین از سرمایه انسانی به‌عنوان یکی از عوامل بسیار پراهمیت در صنعت نفت یاد کرد و افزود: سرمایه انسانی نفت با وجود اعمال تحریم‌های ظالمانه توانسته است امنیت تأمین انرژی در کشور را تضمین کند.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران گفت: مدیریت اکتشاف توانسته با یکسان‌سازی قرارداد‌های متنوع انسانی، طرح طبقه‌بندی مشاغل را به‌صورت کامل در این شرکت اجرایی کند. در عین حال طی یک سال گذشته، نیرو‌های پیمانکاری نیز به جامعه زیر پوشش طرح سلامت پیوسته‌اند و افزون بر آن پایش وضع سلامت خانواده همه کارکنان اجرایی می‌شود.

فکور افزود: مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین توانسته است آزمایشگاهی درباره تشخیص ساختار قامتی در صنعت نفت راه‌اندازی کند و با ۱۶ ماژول درنظر گرفته شده، وجود اشکال‌ها در ساختار اسکلتی یا سرعت عمل در تصمیم‌گیری‌های آنی را در افراد مختلف اندازه‌گیری کند.

وی از این آزمایشگاه به‌عنوان یکی از سه آزمایشگاه فعال در کشور یاد کرد و ادامه داد: با انجام این آزمایش‌ها، انتخاب مدیران به‌ویژه در حوزه‌های عملیاتی با دقت بیشتری انجام خواهد شد.

اشتغالزایی اکتشاف، برای ۴۵۰۰ نفر از بومیان مناطق

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در ادامه با بیان اینکه اکنون ۱۷ گروه لرزه‌نگاری در ۱۸ استان کشور فعال است، گفت: این حجم از کار در ۲۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

فکور تصریح کرد: این حجم از فعالیت‌های اکتشافی، اشتغالزایی برای ۴ هزار و ۵۰۰ نفر از بومیان را به همراه داشته است.

منبع: شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا)