غنای معدنی آذربایجان شرقی با ۱۱۲ اندیس

به گزارش می متالز، بخش صنعت و معدن از جمله بخش‌هایی است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی جوامع و تحرک چرخ‌های اقتصادی داشته است به طوری که بخش صنعت، موتور توسعه اقتصادی بسیاری از جوامع بشری شده و حتی کشورهای بدون منابع طبیعی با دستیابی به رشد صنعتی، توان رقابتی خود در سطح بین‌المللی و در نتیجه سهم خود در تجارت بین‌المللی را افزایش داده‌اند. با توجه به این مهم و وجود منابع طبیعی در ایران و آذربایجان شرقی، نقش بخش صنعت و معدن در توسعه اقتصادی این استان بسیار قابل توجه است.
بررسی وضع صنعت استان در دوره انقلاب شکوهمند اسلامی نشان می‌دهد که آذربایجان شرقی به دلیل استقرار کارخانه‌های بزرگ صنعتی نظیر ماشین‌سازی، تراکتورسازی، ایدم، بنیان‌دیزل، بلبرینگ‌سازی، پتروشیمی، پالایشگاه، مجتمع عظیم معدن مس سونگون و ده‌ها کارخانه تولیدی بزرگ دیگر، موقعیت صنعتی مناسبی به ویژه در غرب و شمال غرب کشور دارد.
وجود این واحدهای صنعتی به دلیل صرفه‌های ناشی از مقیاس، انباشت سرمایه، بالا بودن قدرت رقابت‌پذیری و تاثیر آن بر واحدهای کوچک و دیگر بخش‌های تولیدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در حالی که در سال ۱۳۵۵ در آذربایجان شرقی با لحاظ استان اردبیل، تعداد و اشتغال کارگاه‌های دارای ۱۰ نفر کارگر و بیشتر به ترتیب ۲۰۹ واحد و ۱۲ هزار و ۴۱۱ نفر بود، این رقم پس از انقلاب با افزایش ۴ و ۵.۹ برابری تعداد و اشتغال کارگاه‌های صنعتی دارای ۱۰ کارگر و بیشتر به ۸۱۲ واحد و ۷۲ هزار و ۴۱۵ نفر در سال‌های اخیر رسیده است.

سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی

مدیر کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی، گفت: تعداد و اشتغال واحدهای دارای مجوز تاسیس به ترتیب از ۵ مجوز و ۴۶ نفر در سال ۱۳۵۷ خورشیدی با افزایش ۲۱۴ و ۶۲۴ برابری به ۱۰۷۱ مجوز و ۲۸ هزار و ۷۳۷ نفر در سال ۱۳۹۶ رسید. حسین نجاتی افزود: در ۴۰ سال گذشته ۴۲هزار و ۲۳۷ مجوز تاسیس و توسعه با اشتغال ۹۴۰ هزار و ۲۶۶ نفر صادر شده که بیش از ۹۰ درصد آن مربوط به مجوزهای تاسیس است. وی اظهار کرد: سهم ارزش افزوده صنعت در کل ارزش افزوده آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر به طور نسبی افزایش یافته، به طوری که سهم یادشده از ۲۵.۶ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۲۷.۹ درصد در سال گذشته رسیده است.
وی همچنین با بیان برخی از مهم‌ترین اقدامات انجام شده در بخش صنعت و معدن آذربایجان شرقی گفت: ساخت مجتمع پتروشیمی، مس سونگون، صنعت خودرو و صنعت فولاد از مهم‌ترین اقدامات انجام شده است.
وی اضافه کرد: علاوه بر واحدهای فعال صنعت خودرو در این استان ۳۰۰ واحد فعال در تولید قطعات خودرو و ماشین کاری با بیش از ۱۵۰۰۰ نفر اشتغالزایی مستقیم و ۴۵ هزار نفر اشتغالزایی غیرمستقیم و حجم سرمایه‌گذاری ۱۰۷۷۷۰ میلیارد ریال وجود دارد.
نجاتی گفت: از واحدهای بزرگ فعال در این گروه صنعتی می‌توان شرکت ایران خودرو تبریز، صنعت خودرو آذربایجان، موتورسازان تراکتورسازی ایران، تولیدی پیستون ایران، بنیان‌دیزل، آذهایتکس، آکیا خودرو، ستاره نیک‌آریا و سیبا موتور را نام برد که همگی پس از انقلاب اسلامی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند.
وی همچنین با اشاره به بنیان‌گذاری صنعت فولاد در آذربایجان شرقی گفت: در سال‌های گذشته، صنعت فولاد استان از نظر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مقام نخست را در کشور دارا بوده و از نظر ظرفیت بالقوه تولید با توجه به فعالیت نزدیک به ۳۰ واحد تولیدی با تولید افزون بر ۵.۱ میلیون تن شمش فولاد (‌۱‌درصد ظرفیت کشور) و ۲.۵ میلیون تن مقاطع فولاد ساختمانی(۲۴ درصد ظرفیت کشور) یکی از قطب‌های فولاد در محصولات نهایی و طولی است. مدیرکل صنعت و معدن آذربایجان شرقی ادامه داد: ظرفیت اسمی تولید شمش فولاد استان بر اساس ظرفیت پروانه بهره‌برداری صادر شده سالانه ۱.۵ میلیون تن، مقاطع فولادی ۵.۱ میلیون تن و ورق گالوانیزه ۹۰ هزار تن است.
نجاتی افزود: محصولات صنعتی تولیدی استان نیز شامل انواع مقاطع تخت سبک و سنگین، انواع میلگرد و شمش فولادی است.

پیشرفت‌های معدنی

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به پیشرفت‌های معدنی استان در ۴۰ سال گذشته گفت: ذخایر معادن این استان با افزایش بیش از ۱۰ برابری به ۸.۲ میلیارد تن رسیده است.
مهرانگیز رحمانی اظهار کرد: بخش معدن آذربایجان شرقی به لحاظ تامین مواد اولیه صنایع پایه، ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و صادرات مواد معدنی از اهمیت ویژه‌ای در کشور برخوردار است.
وی افزود: آذربایجان شرقی به‌عنوان یکی از مناطق غنی معدنی کشور با بیش از ۱۱۲ اندیس و ۱۲۷ کانسار شناسایی شده، زمینه بسیار مناسبی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال است.
رحمانی بیان کرد: به طور مثال تعداد کارکنان شاغل در معادن استان و میزان ظرفیت استخراج اسمی آنها به ترتیب با افزایش ۴ و ۷.۳ برابری از ۳ هزار و ۶۰ شاغل و ۶ میلیون تن در سال ۱۳۷۸ خورشیدی به ۱۱ هزار و ۹۹۸ شاغل و ۴۳.۷ میلیون تن در سال ۱۳۹۶ رسید.
وی گفت: این تعداد شاغل در سال ۱۳۵۷ حدود یکهزار نفر بوده که در واقع تعداد شاغلان بخش معدن آذربایجان شرقی اکنون حدود ۱۱ برابر افزایش یافته است. رحمانی اظهار کرد: تعداد معادن فعال و غیرفعال آذربایجان شرقی به حدود ۷۳۵ معدن رسیده که استان از این نظر مقام نخست کشور را در اختیار دارد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی همچنین با اشاره به وجود معادن سنگ آهک در استان اضافه کرد: از معادن مهم آذربایجان شرقی که پیش از انقلاب اکتشاف شدند، می‌توان به معادن کائولن مرند، نفلین سینیت سراب، تراورتن سردارآباد و طلای اندریان ورزقان اشاره کرد.
وی ادامه داد: در بخش معدن علاوه بر بهبود شاخص‌ها، اقدامات مناسبی در زمینه‌های صدور گواهی تحقیق و پژوهش، پروانه تحقیق و پژوهش، جواز و پروانه خدمات فنی و مهندسی و جواز و پروانه پژوهش‌های صنعتی و معدنی انجام شده است.

تحول بزرگ در اقتصاد

مدیر مجتمع مس سونگون نیز با اشاره به اجرای طرح مهم مس سونگون ورزقان، اظهار کرد: طرح عظیم مس سونگون با هدف اشتغالزایی، تولید کنسانتره، انتقال دانش فنی، صرفه‌جویی ارزی و دستیابی به ارزش افزوده بالا در برنامه‌های دولت قرار دارد.
رضا شریفی افزود: با توجه به حجم بسیار بالای سرمایه‌گذاری انجام شده، تحول بزرگی در وضعیت اقتصادی استان آذربایجان شرقی به‌وجود خواهد آمد. با اجرای واحدهای توسعه‌ای، ۲۰ درصد مس ایران از مجتمع مس سونگون تامین خواهد شد که سرمایه‌گذاری در این حوزه از مصوبه‌های دور نخست سفر رئیس‌جمهوری به آذربایجان شرقی بوده است.
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی تبریز نیز با اشاره به اینکه مطالعه طرح ساخت مجتمع پتروشیمی تبریز در سال ۱۳۶۶ خورشیدی آغاز شد و با عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۶۹ خورشیدی، بخش عمده اجرای طرح تا سال ۱۳۷۵ پایان یافت، گفت: ظرفیت تولید سالانه این مجتمع حدود ۲۵۰ هزار تن محصولات اتیلن سبک، پلی اتیلن سبک، پلی اتیلن سنگین، پروپیلین استایرن، استارین مقاوم، معمولی و انبساطی و قابل مصرف در صنایع لاستیک و پلاستیک است.
سیاوش درفشی بیان کرد: انواع لوله و اتصالات، تسمه، صنایع چسب و رنگ و صنایع کاغذ و فیلم، دیگر محصولات تولیدی مجتمع پتروشیمی تبریز و از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی فقط یک شهرک صنعتی و نواحی مصوب در استان وجود داشت، گفت: امروز تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی این استان نسبت به سال ۱۳۵۷ خورشیدی ۵۴ برابر است.
مرتضی نیرومند اظهار کرد: ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی با هدف تسهیل سرمایه‌گذاری در رشته‌های مختلف صنعتی از راه تملک اراضی، آماده‌سازی و ایجاد تاسیسات زیربنایی لازم، پس از انقلاب اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته است.
وی افزود: آغاز فعالیت شرکت شهرک‌های صنعتی در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بود و برای ساخت ۴۶ شهرک و ناحیه صنعتی شامل ۲۹ شهرک و ۱۷ناحیه صنعتی، مصوبه اخذ شده که بر این اساس اکنون آذربایجان شرقی در زمینه تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی به بهره‌برداری رسیده، رتبه سوم کشوری را دارد.
نیرومند بیان کرد: ۲ هزار و ۳۱۴ واحد صنعتی در زمینی به وسعت ۹۲۸ هکتار با اشتغالزایی برای ۵۶ هزار و ۳۱۳ نفر و سرمایه‌گذاری افزون بر ۸۸ هزار میلیارد ریال در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان فعالیت می‌کنند.