فروکش التهاب اسفند کالایی‏‏‌ها

به گزارش می‌متالز، معاملات رینگ داخلی بورس‌کالا از آغاز زمستان گذشته با روند افزایش قیمت مواجه شد و در نهایت همگام با التهابات ارزی و افزایش نااطمینانی در اسفندماه، بهای بسیاری از کامودیتی‌ها سقف قیمتی خود را در این بستر معاملاتی شکست. اما بررسی رینگ داخلی نشان می‌دهد که افزایش عرضه و جلوگیری از تقاضای مازاد از سوی سیاستگذار موجب شده است تا حداقل در کوتاه‌مدت کاهش قیمت بسیاری از کالا‌ها از جمله فلزات و پتروشیمی‌ها مشاهده شود.

جهش زمستانی قیمت‌ها

اسفندماه گذشته بود که گسترش جو نااطمینانی در اقتصاد کشور دامنگیر معاملات بورس‌کالا نیز شد. ناترازی شدید بین عرضه و تقاضا در این بستر به دلیل جهش‌های پی در پی بهای آزاد ارز و رشد انتظارات تورمی متاثر از نااطمینانی‌ها موجب شد تا بسیاری از کامودیتی‌ها از جمله فلزات و محصولات صنعت پتروشیمی رکورد قیمتی تاریخی خود را بشکنند و نرخ‌های بی سابقه‌ای را فتح کنند؛ به طوری که در بسیاری از موارد، بورس‌کالا به‌عنوان نهاد تنظیم گر، اقدام به لغو معاملاتی کرد که همراه با رقابت‌های قیمتی سنگین بودند. بااین حال اقداماتی نظیر لغو معاملات و خرید‌های سنگین در هفته‌های ابتدایی اسفندماه، از استقبال خریداران از کالا‌های عرضه‌شده در این بستر نکاست. تقاضای مصرفی برای برخی کامودیتی‌ها همچون میلگرد و تیرآهن در فصل سرد سال کاهش پیدا می‌کند؛ اما بررسی روند معاملات در اسفندماه نشان می‌دهد که تقاضا برای مقاطع طویل نه‌تن‌ها کاهش پیدا نکرد، بلکه با افزایش بی سابقه‌ای نیز مواجه شد، به‌طوری که قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم میلگرد در این بستر به حدود ۲۷‌هزار تومان رسید که به‌منزله رکورد و سقف قیمتی برای این کالاست.

آهن اسفنجی؛ ناجی فولاد

شکست سقف قیمتی تنها مربوط به مقاطع طویل فولادی نبوده و از ابتدای زنجیره فولادی آغاز شد؛ به‌طوری که در اواسط اسفندماه بهای آهن اسفنجی به ۱۳‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم نیز رسید. همچنین شمش فولاد ۵SP به‌عنوان یکی از گرید‌های مهم فولاد رشد قیمتی بی سابقه‌ای را تجربه کرد. از انتهای بهمن‌ماه سال گذشته میانگین قیمت هر کیلوگرم شمش فولاد صعود خود را از کانال ۱۷‌هزار تومانی آغاز کرد و در نهایت در هفته‌های میانی اسفندماه به اوج قیمتی ۲۲‌هزار تومان رسید که با احتساب مالیات و کارمزد ارکان بورس در محدوده ۲۴‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم می‌رسد. اما در دوهفته پایانی سال با کاهش خرید معامله گران به دلیل خرید‌های سنگین در هفته‌های قبل که موجب بهبود ناترازی میان عرضه و تقاضا در این بستر شد و همچنین توقف بهای آزاد ارز در کانال ۵۰ هزارتومانی، قیمت‌ها روند کاهشی را در پیش گرفتند؛ به طوری که در آخرین هفته اسفندماه هر کیلوگرم شمش فولاد با میانگین قیمت ۱۸‌هزار تومان معامله شد.

همچنین با آغاز سال جدید و خوش‌بینی نسبت به افزایش عرضه آهن اسفنجی به دلیل لغو دستور قطع گاز صنایع با اتمام فصل زمستان، بهای فولاد و به تبع آن مقاطع طویل فولادی با شتاب بیشتری وارد فاز نزولی شد. دوشنبه گذشته هر کیلوگرم شمش فولاد با میانگین قیمت پایه ۱۷‌هزار و ۳۰۰ تومان در این بستر معاملاتی عرضه شد که نسبت به زمان اوج قیمت‌ها کاهش بیش از ۱۵ درصدی را به ثبت رساند. همچنین میلگرد که تا کانال ۲۶‌هزار تومانی رسیده بود، چهارشنبه گذشته با قیمت پایه ۱۹‌هزار و ۸۰۰ تومان در رینگ داخلی بورس‌کالا عرضه شد و حدود ۲۵ درصد اصلاح نرخ را تجربه کرد.

در بازار آزاد نیز که تاثیر‌پذیری از روند معاملات در بورس‌کالا و اخبار مثبت سیاسی سبب تثبیت بهای آزاد ارز شده است، افت قیمت‌ها مشاهده می‌شود. بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد که در بازه زمانی بین ۲۶ اسفند ۱۴۰۱ تا ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ متوسط نرخ میلگرد ۱۰ آجدار در بازار آزاد حدود ۴/ ۹‌درصد افت داشته است. در پی اتصال گاز طبیعی واحد‌های فولادی رشد تولید و بهبود عرضه مشاهده می‌شود که به اصلاح قیمت شمش فولاد و مقاطع طولی فولادی منجر شده؛ به‌طوری که نرخ دلار کشف‌شده فولاد در بورس‌کالا از ۴۱‌هزار و ۸۰۰ تومان به‌ازای هر کیلوگرم در اسفندماه به ۲۱‌هزار تومان رسیده است. همچنین تلاش سیاستگذار برای کاهش قیمت‌ها پس از جهش‌های بی‌سابقه نرخ در اسفندماه ۱۴۰۱ از دیگر عوامل تاثیر‌گذار بر افت قیمت‌ها در بازار نامیده می‌شود.

اسفندماه طلایی برای مس

واگرایی بهای نیمایی و آزاد ارز از نیمه دوم فروردین‌ماه، بازار مس را که تا قبل از آن در سطحی تعادلی قرار داشت ملتهب کرد. شرکت ملی مس به‌عنوان عرضه‌کننده اصلی این فلز هر هفته حدود ۴ هزار تن کاتد مس را با قیمت پایه‌ای که براساس نرخ نیمایی ارزش‌گذاری می‌شود عرضه می‌کند. با سبقت بهای آزاد ارز از نرخ نیمایی در پاییز ۱۴۰۱ این کالا از جذابیت ویژه‌ای برخوردار شد؛ به نحوی که با افزایش میزان تقاضا در رینگ داخلی بورس‌کالا شاهد آغاز روند صعودی قیمت مس بودیم. در نهایت در اسفندماه گذشته، همگام با رشد انتظارات تورمی با جهش‌های ارزی، ناترازی میان عرضه و تقاضا به اوج رسید و رقابت‌های قیمتی سنگین در نهایت سبب رکوردشکنی بهای مس شد؛ به طوری که میانگین قیمت معامله‌شده هر کیلوگرم مس در رینگ داخلی بورس‌کالا به ۴۳۷ هزار تومان رسید. با این حال ثبات نسبی شرایط اقتصادی در یک‌ماه گذشته بر روند قیمت مس نیز تاثیر گذاشت و این کامودیتی کاهش قیمت را تجربه کرد. به طوری‌که در هفته‌های گذشته میانگین قیمت معاملاتی هر کیلوگرم مس به ۴۳۰‌هزار تومان نیز رسید. همچنین رشد حجم عرضه‌ها تا سطح ۵ هزار تن در هفته گذشته میانگین قیمت معاملات را به ۴۰۰‌هزار تومان رساند که حدود ۸ درصد کمتر از اوج قیمتی اسفندماه است.

داستان مشابه برای پتروشیمی‌ها

محصولات پلیمری و پتروشیمی نیز از جریان التهابی اسفندماه در امان نبودند و بررسی روند معاملات حاکی از رقابت‌های قیمتی سنگین برای این محصولات در ابتدای فروردین‌ماه بوده است. با این حال افت رقابت‌های قیمتی در این بستر ناشی از کاهش نااطمینانی اقتصادی بر روند این معاملات نیز تاثیر گذاشته و منجر به افت قیمت این محصولات در فروردین‌ماه شده است. همچنین در هفته جاری قیمت‌های پایه متاثر از افت نرخ‌های جهانی کاهشی اعلام شدند.

عوامل تاثیر‌گذار بر کاهش قیمت

برخی تحلیلگران معتقدند دولت برای جبران افزایش قیمت رخ‌داده در دوماه پایانی سال گذشته تلاش می‌کند سطح عمومی قیمت کامودیتی‌ها را کاهش دهد و در این راستا از اهرم‌هایی همچون افزایش عرضه، محدود کردن تقاضا و سیاستگذاری دستوری برای تصویب نرخ‌های پایه استفاده می‌کند. درست است که بررسی روند معاملات نشان می‌دهد در کوتاه‌مدت این سیاست‌ها موثر واقع شده و کاهش قیمت را در پی داشته اند؛ اما باید توجه کرد که روند کلی قیمت‌ها را بیش از هر چیز سطح تورم، تورم انتظاری و میزان نااطمینانی بازیگران خرد و کلان به متغیر‌های اقتصادی تشکیل می‌دهد و نمی‌توان به این سیاست‌ها به‌عنوان راه حلی بلندمدت اتکا کرد.

منبع: دنیای اقتصاد