«آنومالی دی۱۹» در قلب مناطق محیط‌زیست قرار ندارد

به گزارش می متالز، چندی پیش، مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردند «آنومالی دی۱۹» را به چادرملو و چغارت واگذار کرده‌اند.
با توجه به رو به پایان بودن ذخایر سنگ آهن «چادرملو» و «چغارت» و به درخواست این ۲ معدن، در کنسرسیومی، آنومالی «دی۱۹» به این ۲ معدن بزرگ واگذار شد.
این معدن، محلی برای سال‌ها بحث و مجادله سازمان محیط‌زیست و مجتمع معدنی چادرملو و وزارت صنعت، معدن و تجارت بود تا سرانجام با پادرمیانی دولت و یکسری تعهدات معادن، این آنومالی به مجتمع معدنی چادرملو و چغارت واگذار شد.

مجوز بهره‌برداری صادر می‌شود

در این زمینه، معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست با بیان اینکه درحال‌حاضر تنها اجازه اکتشاف از این آنومالی صادر شده است، گفت: با ارائه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و راهکارهای مدیریتی، مجوز بهره‌برداری آنومالی دی۱۹ صادر خواهد شد.
حمیدرضا ظهرابی، معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست در پاسخ به این پرسش که علت موافقت محیط‌زیست با بهره‌برداری از «معدن آنومالی دی۱۹» در حاشیه پناهگاه حیات وحش دره انجیر که یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی به شمار می‌رود چیست، به تشریح دلیل اصلی موافقت سازمان محیط‌زیست پرداخت و گفت: مطالعات معدنی در این منطقه مربوط به دهه ۵۰ بود و از آنجایی‌که ذخایر معادن آهن چادرملو و چغارت رو به پایان است و براساس پیش‌بینی‌ها تنها تا ۲ سال دیگر مواد اولیه مورد نیازشان را تامین می‌کنند، برداشت از آنومالی دی۱۹ مورد توجه قرار گرفت.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست گفت: این معدن یکی از معادنی است که پیشنهاد کسب مجوزش به سازمان محیط‌زیست داده شده و اعتقاد داریم ذخیره خیلی خوبی در این معدن وجود دارد و چون این آنومالی برخلاف تصور در قلب مناطق تحت حفاظت محیط‌زیست قرار ندارد، پیشنهاددهندگان طرح امید داشتند مجوز بگیرند.
وی با بیان اینکه در دهه‌های گذشته، جمعیت بسیار خوبی از یوزپلنگ در این منطقه زندگی می‌کردند و به همین دلیل محیط‌زیست با استخراج از این معدن مخالفت می‌کرد، افزود: اما بعدها ۲ اتفاق افتاد که نظر ما را تغییر داد؛ نخست اینکه به دلایلی که خودمان هم نمی‌دانیم یوزها عرض‌های شمالی را به عرض‌های جنوبی ترجیح داده‌اند و جمعیت یوزها در یزد و فارس کم شد و به خراسان شمالی و سمنان مهاجرت کردند.
ظهرابی ادامه داد: در واقع با کاهش جمعیت یوز در این مناطق، حساسیت ما برای مخالفت با استخراج از این معدن کمتر شد.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست با اشاره به اینکه در این منطقه ۲ معدن بزرگ وجود دارد که حدود ۱۲ هزار نفر در آن اشتغال مستقیم دارند، خاطرنشان کرد: دولت به دلیل اشتغال گسترده این معادن، پیگیر این آنومالی بود.

تعامل با محیط‌زیست

وی در ادامه تصریح کرد: به همین منظور کارگروه تعامل محیط‌زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت در چند مرحله تشکیل شد و پس از یک‌سال مذاکره و چانه‌زنی با این وزارتخانه توافق کردیم، بخش‌هایی از مناطق زیستگاه یوزپلنگ در استان یزد ارتقای سطح حفاظتی داشته باشند. از جمله منطقه «شیرکوه» استان یزد که به عنوان پناهگاه حیات وحش و منطقه «کمکی بهاباد» به پناهگاه حیات وحش کمکی ارتقا می‌یابد و هیچ معدن جدیدی در این مناطق مجوز نمی‌گیرند. با این امتیازات، معادن موجود هم پس از پایان مهلت پروانه بهره‌برداری‌شان، دیگر مجوز دریافت نخواهند کرد.
ظهرابی گفت: به همین دلیل برای معادن غیرفلزی موجود در منطقه مجوزها تمدید نشده و این تصمیم شامل معادنی هم که پیش از این مجوز گرفته بودند می‌شود.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست ادامه داد: البته باید درباره معادن فلزی که حساسیت زیادی دارند به صورت ملی تصمیم‌گیری شود.
وی تاکید کرد: بر اساس تصمیم این کارگروه، بهره‌برداری از آنومالی‌های دیگر، باطل و تقاضای جدیدی که وزارت صنعت، معدن و تجارت مطالعه کرده بود کان‌لم‌یکن تلقی شد.
به گفته این مقام مسئولان، معدن اجازه استقرار واحد فرآوری در محدوده پناهگاه حیات وحش را نخواهد داشت و مجموعه آنومالی دی۱۹ حالت یک چاله معدنی را دارد که در محدوده این چاله اجازه استقرار تاسیسات صادر نشده و باید در محدوده فنس‌کشی شده با تسمه نقاله به صورت زیرزمینی محصولات را به کارخانجات منتقل کنند.
وی گفت: با این شرایط سخت، پیش‌بینی شده که از تعطیلی کارخانه موجود جلوگیری شده و اشتغال ۱۲ هزار نفری این معادن حفظ شود. در ضمن می‌توانیم یوزپلنگ‌ها را به طور همزمان محافظت کنیم.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست با بیان اینکه درحال‌حاضر تنها اجازه اکتشاف صادر شده و با ارائه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و ارائه راهکارهای مدیریتی، مجوز دوباره برای این آنومالی صادر می‌شود، خاطرنشان کرد: هنوز مجوز قطعی صادر نشده و بهره‌برداران اجازه دارند، ذخیره موجود را بررسی و متناسب با ذخیره موجود بهره‌برداری کنند. اگر ذخیره موجود این معدن کوچک باشد، مجوزی صادر نمی‌شود اما اگر ذخیره موجود بزرگ بود با تمهیدات سازمان محیط‌زیست بهره‌برداری خواهد شد.
آمار دقیقی از تعداد یوزپلنگ‌ها در ایران وجود ندارد اما برخی آمارها نشان می‌دهد تعداد این جاندار در ایران کمتر از ۵۰ قلاده و تعداد یوزپلنگ‌های ماده که وجودشان اثبات شده، کمتر از ۵ قلاده است.
همچنین زیستگاه تمام یوزپلنگ‌های ماده در زیستگاه شمالی یعنی توران و میاندشت است و خارج از این ۲ زیستگاه یوزپلنگ ماده‌ای دیده نشده است. در استان یزد نیز ۷ یوزپلنگ در منطقه دره انجیر بافق و سیاه‌کوه شناسایی شده‌اند.
زیستگاه‌های یوزپلنگ‌ها در مناطق دشتی و بیابانی و در استان‌های سمنان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، یزد، اصفهان و کرمان است اما زیستگاه‌های زادآور فقط در پارک ملی توران سمنان و پناهگاه حیات وحش میاندشت در خراسان شمالی است.