دستورالعمل‌های وزارت صمت، محرک تقاضا در دوران رکود

می متالز - سال 1397 را باید سال دستورالعمل‌ها نامید؛ چرا که برخلاف دیگر بازارها در دنیا که عمدتا از عرضه و تقاضا تبعیت می‌کنند و این دو مولفه بر بازار اثرگذار هستند، در بازار ایران دستورالعمل‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت بودند که بازارگردانی می‌کردند و نه‌تنها بازار مس، بلکه دیگر بازارها را نیز تحت‌الشعاع خود قرار دادند.

به گزارش می متالز، بازارهای مس در دنیا، سال به‌شدت نوسانی را پشت سر گذاشتند و قیمت جهانی مس از 7 هزار و 200 دلار بر تن تا 5 هزار و 800 دلار بر تن نوسان داشت. این نوسانات دلایل متعددی داشت که از جمله آن‌ها می‌توان کاهش رشد اقتصادی چین و انتشار داده‌های ناامیدکننده از وضعیت صنعت این کشور، جنگ تجاری آمریکا با چین، افزایش ارزش دلار و... را نام برد. چین از یک سو بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات در جهان و از سوی دیگر بزرگ‌ترین واردکننده آن‌ها محسوب می‌شود. در نتیجه افزایش یا کاهش رشد اقتصادی این کشور و نیز تقاضا و مصرف فلزات آن، بر همه بازارهای جهانی تاثیر مستقیم می‌گذارد. البته ناگفته نماند که مانند همه فلزات اساسی، مس نیز بیشتر از جنگ تجاری صدمه دید و کاهش شدید قیمت را تجربه کرد. البته با توجه به توافقات اولیه دولت‌های چین و آمریکا، وضعیت بازار مس کمی بهبود پیدا کرده است و باید منتظر حصول نتیجه نهایی و تاثیر آن بر بازارهای جهانی باشیم.

در بازار داخلی برخلاف سال‌های قبل که عمدتا عرضه و تقاضا بر بازار حکمفرما بود، دستورالعمل‌های دولت در این بازار جولان می‌دادند؛ چرا که برخلاف سال‌های گذشته که تقاضای بازار مس نسبتا کمتر از عرضه و نزدیک به شایط تعادل بود، دستورالعمل‌ها باعث بهم خوردن تعادل بازار و افزایش بیش از حد تقاضا شدند. در این شرایط شرکت‌ها ملزم به عرضه محصولات خود در بورس کالا و تامین داخلی بودند، در حالی که با توجه به روند سال‌های گذشته، به‌نظر می‌رسید در سال جاری نیز تقاضا کمتر از عرضه باشد. اما وسوسه خرید مس ارزان از بورس کالا مانند خوره به جان بازار افتاد و بیش از همه مفتول را تحت تاثیر قرار داد. در نتیجه مشاهده شد که تقاضای بسیار زیادی به بازار تحمیل شده و عرضه‌های پیاپی مس ارزان‌قیمت از سوی شرکت‌های تولیدکننده هرگز قادر به تامین بازار نیستند. ضمن اینکه تولیدکنندگان شرایط سال جاری را مانند سال‌های گذشته پیش‌بینی می‌کردند و بر همین اساس بخشی از تولیدات خود را به صادرات اختصاص داده بودند، اما شرایط بازار به‌گونه دیگری رقم خورد.

نمودار 1 حاکی از آن است که در سال 1397 بالغ بر 258 هزار تن مس در بورس کالای ایران از سوی تولیدکنندگان عرضه شد که در مقابل آن 433 هزار تن تقاضا وجود داشت و در نهایت 159 هزار تن از این محصولات مورد معامله قرار گرفتند و به فروش رفتند. در این میان کاتد مس به میزان 168 هزار تن عرضه شد که تقاضایی در حدود 252 هزار تن داشت و 121 هزار تن از آن معامله شد. مفتول مس نیز به میزان 89 هزار تن عرضه شد که این محصول نیز با تقاضایی در حدود 180 هزار تن مواجه شد و در نهایت تنها 37 هزار تن مورد معامله قرار گرفت.