بیشتر این مشکلات درباره ساختمانهایی است که در سالهای گذشته ساخته شده است چراکه این ساختمانها در زمانی ساخته شدهاند که طرحی جامع یا تفصیلی برای ساخت ساختمان وجود نداشته است. بهعبارتدیگر، این ساختمانها بدون نظارت ساخته شدهاند. امروز که مقررات ملی ساختمان داریم نیز شاهد رعایت نکردن قوانین هستیم که این امر ناشی از ضعف ایران در نظارت است با این حال، عملکرد نظام مهندسی در سالهای گذشته آنچنان بوده که ساختمانهای تازه ساخت، در مقایسه با ساختمانهای قدیمی، از استانداردهای بیشتری پیروی کردهاند و این دو به هیچوجه قابل مقایسه با یکدیگر نیستند. با این توضیح، تعداد قابلتوجهی از ساختمانهای تهران ایمنی لازم را ندارند. در این میان، مناطق مرکزی شهر تهران که بیشتر کاربرد تجاری و بازار دارند از ضعفهای بیشتری برخوردارند. در بحث ایمنسازی این ساختمانها، نخستین پرسشی که مطرح میشود اینکه، کدام ساختمانها ناایمن هستند؟ اگرچه آمارهایی از تعداد ساختمانهای ناایمن ارائه میشود اما این آمارها دقیق نیست. درحالحاضر نهاد مشخصی برای شناسایی این ساختمانها و تعیین میزان ناایمنی آنها وجود ندارد. همچنین شاخصهای مشخصی برای تعیین میزان ایمنی ساختمانها در دست نیست.
در میان نهادهای متصدی، شهرداری بیشترین مسئولیت را در شناسایی ساختمانهای ناایمن دارد اما علاوه بر شهرداری وزارت راه و شهرسازی و نیز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نهادهایی دیگر در این امر مسئولیتهایی دارند که به دلیل آییننامههای ضعیف، شرح وظایف مشخص نیست. به بیان دیگر، درحالحاضر قوانین مناسبی برای رفع ناامنی از چهره ساختمانها داریم اما آییننامههای اجرایی آنها کافی نیست و وظایف هرکدام از سازمانها شفاف نشده است. درحالحاضر شورای شهر، شهرداریها را مکلف به بروزرسانی تجهیزات ایمنی و نظارت بر اماکن کرده است و شهردار میتواند نیروهای انسانی موردنیاز را جذب کرده و آموزشهای تخصصی ارائه دهد. با این حال، بهویژه در ۱۰ سال گذشته شهرداریها به مباحث ایمنی توجهی قابلدفاع نداشتهاند.
محمد سالاری - رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران