سهم اندک ایران از رشد ۲/۵ برابری انرژی‌های تجدیدپذیر

از این میزان حدود یک سوم برای افزایش انرژی‌های بادی درنظر گرفته شد. بنابراین پیش‌بینی تا افق ۱۴۱۸، استفاده از انرژی‌های فسیلی برای تولید برق به نصف مقدار کنونی می‌رسد، استفاده از زغال‌سنگ رشد ۰/۲ خواهد داشت و انرژی‌های گاز و هسته‌ای نیز به رشد دو برابری می‌رسند. در این میان، بیشترین رشد برای انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود که رشد ۲/۵ برابری برای آن مدنظر قرار گرفته، این در حالی است که اکنون نزدیک به ۶۰درصد منابع انرژی ایران از گاز و حدود ۳۷درصد از نفت تامین می‌شود و تنها ۳درصد تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر است. بنا بر اعلام سازمان انرژی‌های نو، ۳۰ هزار ظرفیت برای فعالیت در حوزه انرژی‌های بادی در کشور وجود دارد که می‌تواند امکان سرمایه‌گذاری ۳۵میلیاردی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. در شرایطی که تولید و اشتغال یکی از اولویت‌های کشور به‌شمار می‌رود و شناسایی ظرفیت‌هایی ازجمله انرژی‌های بادی می‌تواند کمکی به تولید و اشتغال کشور باشد برای استفاده بهینه از ظرفیت به وجود آمده، کارشناسان پاسخ می‌دهند.

امکان سرمایه‌گذاری ۳۵ میلیاردی

حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران با بیان اینکه ایران ازجمله کشورهای دارای ظرفیت بالای انرژی بادی است، گفت: بنا بر اطلس سازمان انرژی‌های نو، ۳۰هزار ظرفیت برای فعالیت در حوزه انرژی‌های بادی در کشور وجود دارد که می‌تواند امکان سرمایه‌گذاری ۳۵میلیاردی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. به گفته صالحی، برای استفاده از این ظرفیت باید فرصت‌های انتقال فناوری از خارج را شناسایی کرد زیرا تاکنون موفق به بهره‌برداری موثر از این ظرفیت‌ها نشده‌ایم. هرچند در دوره زمانی کوتاه ایران جزو کشورهای پیشرو منطقه در حوزه انرژی‌های بادی به شمار می‌رفت و نیروگاه‌های بزرگ بادی در منجیل و استان گیلان که از مناطق بادخیز هستند، جزو نیروگاه‌هایی بودند که تا چندین سال هیچ یک از کشورها نتوانستند مانند آن را بسازند.

در آن زمان، برای مسئولان سایر کشورها احداث نیروگاهی با آن عظمت تازگی داشت. بعد از آن، به دلایل مختلف ازجمله نرخ پایین سوخت‌های فسیلی و سایر انرژی‌ها، احداث نیروگاه‌های حرارتی و گازی برای سرمایه‌گذاران به صرفه‌تر شد. از این‌رو، تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های نو کمتر شد. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با ابراز امیدواری به اینکه چند سال گذشته حرکت رو به رشدی را در حوزه انرژی‌های نو شاهد بوده‌ایم، افزود: در این سال‌ها، نیروگاه بادی کهک در منطقه تاکستان قزوین به‌دست پیمانکاران ایرانی با بکارگیری فناوری خارجی راه‌اندازی شد که بخش عمده این نیروگاه با انتقال فناوری و در داخل ساخته شد. علاوه‌بر این، در ۳ منطقه بینالود، شهرستان خواف در استان سیستان و بلوچستان و منجیل نیز شاهد راه‌اندازی نیروگاه‌های بادی بوده‌ایم. امیدواریم این ظرفیت‌ها در منطقه نیز افزایش یابد. صالحی معتقد است با توجه به اینکه بعد از برجام بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی به سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های بادی تمایل دارند، باید از فرصت‌های پیش‌آمده نهایت استفاده را برد و از این طریق امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران را فراهم کرد.

امروزه از طریق نسل جدید نیروگاه‌های بادی مانند شرکت یونیت اینترنشنال می‌توان حدود ۵ مگاوات به ازای هر ساختگاه برق تولید کرد. بنا بر شرایط به وجود آمده، می‌توان با انتقال فناوری و هزینه اندک به بازده مناسبی در حوزه انرژی‌های بادی رسید. احداث نیروگاه در چند سال گذشته نشان‌دهنده این حقیقت است که دولت توجه ویژه‌ای به توسعه انرژی‌های بادی دارد. البته به شرطی که این توجه پیوسته باشد و بتوان مشکلات قراردادهای خرید تضمین برق را رفع کرد تا سرمایه‌گذاران با اطمینان خاطر بیشتری در زمینه نیروگاه‌های بادی سرمایه‌گذاری کنند چراکه نیاز است گارانتی و تضامینی به سرمایه‌گذاران در زمینه خرید برق داده شود. به‌عنوان نمونه، دولت تا ۱۵ سال آینده خرید برق از سرمایه‌گذاران را تضمین کند.

اهمیت انرژی‌های بادی در دنیا

حامد فرنام، دبیر کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان آماری که مسیر جهان را تا افق ۱۴۱۸ برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مشخص می‌کند، گفت: براساس آماری که آژانس بین‌المللی انرژی برای افق ۱۴۱۸ در مقایسه با سال ۱۳۹۳ برای بکارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر منتشر کرده است، تا سال ۱۴۱۸ استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ازجمله انرژی‌های بادی، آبی، خورشیدی و... ۲/۵ برابر سال ۱۳۹۳ خواهد شد. بنابراین گزارش، از افزایش ۲/۵به گفته فرنام، امروزه کارشناسان حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از انرژی‌های بادی بیشترین صرفه اقتصادی را به همراه خواهد داشت و بیشترین میزان برق تولیدی را می‌توان از طریق انرژی‌های بادی به‌دست آورد. درحال‌حاضر آلمان بیشترین مصرف را از انرژی‌های بادی دارد به گونه‌ای که حدود ۵۰درصد برق آلمان از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی‌های بادی تامین می‌شود. این کشور به‌دلیل آلودگی صوتی توربین‌های بادی خود را در اقیانوس‌ها یا کنار دریا نصب کرده است.

دبیر کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران معتقد است براساس پیش‌بینی‌هایی که تا افق ۱۴۱۸ به عمل آمده، بهره‌گیری از انرژی‌های فسیلی برای تولید برق به نصف مقدار کنونی می‌رسد. استفاده از زغال‌سنگ رشد ۰/۲ خواهد داشت و انرژی‌های گاز و هسته‌ای نیز به رشد دو برابری می‌رسند و بیشترین رشد برای انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود که به رشد ۲/۵ برابر خواهد رسید که بیشترین سهم را انرژی بادی دارد. وی با ابراز تاسف از اینکه هرچند ظرفیت انرژی‌های بادی در ایران شناسایی شده، اما یارانه‌هایی که به سرمایه‌گذاری داده می‌شود، صرفه اقتصادی نخواهد داشت، افزود: اکنون نزدیک به ۶۰درصد منابع انرژی ایران از گاز و حدود ۳۷درصد از نفت تامین می‌شود و تنها ۳درصد تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر است. این در حالی است که دنیا به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر پیش می‌رود و ایران ۹۷درصد انرژی خود را از طریق انرژی‌های فسیلی تامین می‌کند، در حالی که اکنون باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۳۰ سال آینده به عمل آید. با وجودی که کشوری مانند آلمان تا سال ۱۴۱۸ قرار است ۸۰درصد انرژی مورد نیاز خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کند، امیدواریم ایران نیز تا افق ۲۰ساله حداقل ۵۰درصد انرژی خود را با بکارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کند.

متاسفانه اکنون رقم پیشرفت در این حوزه قابل‌قبول نیست. فرنام با بیان اینکه باید زیرساخت‌های توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی بادی را فراهم کرد، گفت: با توجه به اینکه نرخ تمام‌شده برق کم است، تولید برق برای سرمایه‌گذاران به صرفه نیست. با وجود اینکه دولت برق تولیدی را با نرخ ۶۰۰ تومان می‌خرد و این میزان نسبت به انرژی گاز ۱۰۰ تومان و خورشید ۴۰۰ تومان است به مراتب بهتر است، اما نیاز داریم در کنار این مشوق‌ها برخی مجوزها، تسهیلات و میزان وصول خرید برق نیز اصلاح شود. همچنین شناسایی پروژه‌ها و سوق دادن تولیدکنندگان برق به استفاده از انرژی‌های بادی می‌تواند به توسعه انرژی‌های بادی در ایران کمک کند.