فرهنگ اشتغالزایی درون‌زا

می متالز - پایین بودن ظرفیت اشتغالزایی و رونق نداشتن اشتغال ناشی از ضعف‌های نهفته در اقتصاد دولتی است، چون که این نوع اقتصاد قابلیت توسعه اشتغال را ندارد و نمی‌تواند به اندازه افزایش جمعیت و تعداد متقاضیان، شغل ایجاد کند.

مدت‌زمانی که افراد استخدام‌شده در اقتصادهای دولتی از چرخه کار خارج می‌شوند، بسیار طولانی است و جایگزینی آنها به‌کندی انجام می‌شود، بنابراین ظرفیت توسعه اشتغال در این نوع از اقتصاد بسیار محدود است.با وجود اینکه در ۲۰ سال گذشته یک توسعه فراگیر برای دانشگاه‌های کشور در نظر گرفته شد و این امر افزایش فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها را به دنبال داشت، اما متناسب با این موضوع برای دانش‌آموختگان دانشگاهی در بازار کار، جایگاهی تعریف نشد. تا زمانی‌که افراد تحصیلکرده در دانشگاه‌ها شأن، کرامت و درآمد شغلی را در اداره‌ها و بنگاه‌های دولتی جست‌وجو کنند، انباشت بیکاری فارغ‌التحصیلان وجود دارد، چون ظرفیت استخدام در بخش دولتی محدود است.

بنابراین باید برای نیروی کار در بخش خصوصی ظرفیت‌سازی شود.تا زمانی که نیروی کار چشم به بخش دولتی دارد تا از حقوق مکفی و شأن کافی برخورد باشد ما نمی‌توانیم ظرفیت‌سازی برای نیروی کار در بخش خصوصی داشته باشیم، این موضوعی است که از آن به‌عنوان ضعف بزرگ در فرهنگ درست کار یاد می‌شود. دولت‌ها به اندازه کافی نتوانسته‌اند به این موضوع توجه کنند. باید در کشور فرهنگ به‌گونه‌ای شود که مردم برای توسعه کشور خود را مسئول بدانند، این فرهنگ در کشورهای توسعه یافته نهادینه شده است. درحال‌حاضر هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی شغل‌هایی که متناسب با دانش‌آموختگان دانشگاهی باشد در بخش خصوصی وجود ندارد. بنابراین فارغ‌التحصیلان، مشاغلی که متناسب با مهارت، تخصص و تحصیلات خود باشند در بخش خصوصی پیدا نمی‌کنند.

با این وصف ابتدا باید بخش خصوصی را توسعه داد تا فارغ‌التحصیلان بتوانند شغل‌هایی با درآمد و جایگاه مناسب را در این بخش پیدا کنند و چشم‌انتظار استخدام در دستگاه‌های دولتی نباشند.در تمام جهان است که نیروی کار یا از راه رسم مراکز فنی آموزش می‌بیند یا از راه آموزش‌های محلی یا نظام‌های دانشگاهی آموزش می‌بیند که هر ۳ وضعیت در کشور وجود دارد.هم مراکز دانشگاهی و هم مراکز فنی و حرفه‌ای باید بازنگری شوند و آموزش عالی در کشور باید با صنعت در ارتباط باشد تا تناسب میان کار و تحصیل شکل بگیرد. این ضعف به مدیران دولتی باز می‌گردد، باید هماهنگی ایجاد شود تا دانشگاه با صنعت ارتباط داشته باشد. کسی که در دانشگاه تحصیل می‌کند باید یاد بگیرد با صنعت در ارتباط باشد. تئوری به‌تنهایی نمی‌تواند برای کشور شغل ایجاد کند، تئوری در کنار ارتباط با صنعت می‌تواند ایجاد اشتغال کند.سیاست‌ها و برنامه‌های مربوط به اشتغال در کشور باید اصلاح شوند و حل این مشکلات ساختاری نیاز به برنامه‌ریزی و مشارکت همه آحاد مردم اعم از نخبگان، دانشگاهیان، کارشناسان، مسئولان و متولیان امور دارد.

حمید حاج‌اسماعیلی - کارشناس بازار کار

منبع: صمت

اشتغالزایی اقتصاد استخدام‌