برنامه صادرات 10 هزار تنی اسفراین در سال 98 / لزوم تغییر اولویت های کاری با توجه به شرایط حساس کنونی کشور

به گزارش می متالز، حسن اسماعیلی - عضو هیات مدیره و معاون بازرگانی مجتمع صنعتی اسفراین - در حاشیه نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران که توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در تاریخ 17 لغایت 20 دی 1397 در برج میلاد تهران برگزار شد به سوالات خبرنگار «می متالز» پاسخ گفت که مشروح آن به شرح ذیل است:

آقای مهندس جشنواره ملی فولاد را چگونه ارزیابی می کنید؟

معمولا در طول سال نمایشگاه ها و جشنواره های مختلفی در داخل کشور برگزار می شود اما به زعم من و صحبت هایی که با دوستان داشتیم شاهد یک نمایشگاه کاملا تخصصی در زمینه فولاد بودیم. نمایشگاه بسیار خوب، شرکت ها و افراد مرتبط با فولاد و شرکت هایی که واقعا نیاز به حضورشان بود و هم افزایی بسیار خوب بین شرکت های فعال در صنعت فولاد و جلسات و دوستی ها و آشنایی های مختلف که در این نمایشگاه صورت گرفت به نظر من از مزیت های اولین جشنواره فولاد بود. من از برگزار کنندگان بابت ایجاد چنین رویدادی بسیار تشکر می کنم.

با توجه به صحبت های آقای نیلی در افتتاحیه نمایشگاه بومی سازی فولاد در مورد ضعف ما ایرانی ها در کار تیمی در کشور، این روزها مجتمع صنعتی اسفراین در حال انجام همکاری و ایجاد یک تیم است و کنسرسیومی ایجاد شده در این مورد صحبت می کنید؟

وقتی بحث بومی سازی مطرح می شود صحبت ها و شعار های زیادی داده می شود. در برخی سازمان ها حتی واحدی به این نام تاسیس می شود اما در بحث بومی سازی اقدام خاصی صورت نمی پذیرد و متاسفانه موفقیت های چشمگیری در عمل حاصل نشده است.

شما هیچ شرکتی را در هیچ کجای دنیا پیدا نمی کنید که ادعا کند صفر تا 100 محصول خود را به تنهایی تولید می کند. مجتمع صنعتی اسفراین در واقع مجموعه ای از بهترین شرکت های طراز اول کشور را در قالب یک کنسرسیوم تخصصی شامل شرکت دنده تراش در حوزه گیربکس های صنعتی، بخش مهندسی با تجهیز آلیاژ آریا و در بخش ساخت قطعات شرکت صنعت منصور تشکیل و تفاهم نامه کلی داشته و با این اقدام مجتمع صنعتی اسفراین به عنوان شرکتی که تولید کننده مواد اولیه آلیاژی با بهترین کیفیت در داخل کشور و سازنده قطعات، در امر بومی سازی پیشرو بوده در سال 97 ما قطعات زیادی را بومی سازی کردیم.

ما قصد تولید قطعاتی را داشتیم و این کار به تنهایی از عهده ما خارج بود بنابراین با تشکیل یک تیم و یک کنسرسیوم این کار را انجام دادیم تا به عنوان شرکتی که در راس این کنسرسیوم قرار دارد با مصرف کننده نهایی مذاکره کرده و محصول مورد نیاز آن را تولید و به دستش برسانیم.

به عنوان مصرف کننده نهایی وقتی نیاز به یک قطعه دارید ممکن است  از حوصله و توان شما خارج باشد که خود آن را تولید کنید و شاید تولیدش برای شما به صرفه نباشد اما ما این سختی را به جان خریده و این تیم را تشکیل دادیم.

این یک بازی برد - برد برای صنعت کشور است که هم تولید کننده و هم مصرف کننده را منتفع خواهد نمود.

بله همینطور است. ما با یک محاسبه سرانگشتی می توانیم بگوییم فقط با تولید یک یا دو قطعه از خروج 20 میلیون یورو ارز در سال از کشور ممانعت خواهیم کرد.

اولین کاری که در این زمینه انجام شد گهر زمین و قطعه HPGR بود؟

نمی توان گفت که اولین کار این بود ما بک آپ رول های شرکت معظم فولاد مبارکه را به عنوان اولین شرکت در ایران تامین کردیم.

اما به صورت کنسرسیوم اولین کار در صنایع معدنی بوده است. معتقدیم اگر صنایع معدنی حرکت کند در مسیر، صنایع دیگر نیز در زنجیره تامین منتفع خواهند شد و شاید اغراق نباشد  که بگویم 60  تا 70 درصد اشتغال کشور نیز در همین مسیر یعنی معدن و صنایع وابسته تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

به دلیل تحریم های ظالمانه علیه کشورمان اگر صنایع معدنی به دلیل نیاز به یک دستگاه سنگ شکن بخواهند متوقف شوند گرفتاری های زیادی ایجاد خواهد کرد.

حتی در صورت خرید از خارج از کشور نیز پروسه حمل و ترخیص زمانی طولانی طول خواهد کشید.

ما بهرحال در هر صنعتی نیاز به مواد و قطعاتی داریم که تکنولوژی قسمت خاصی از آن در اختیار یک کشور خارجی خواهد بود و حتی در شرایط عادی بدون تحریم این پروسه زمان بر است. اما در حال حاضر که تحریم ها وجود دارد بحث دیگری است زیرا ما کاملا مستقل نیستیم باید در این شرایط سخت خودمان را نشان دهیم و به صنایع کشور کمک کنیم.

ما باید به طور جدی این کار را شروع کنیم. مجتمع صنعتی اسفراین نیز همین قصد را دارد که با تامین قطعات و تحویل در زمان بندی مناسب مشکلات را برطرف نماید. زیرا این محصولات بین چند دلال می چرخد و زمان و هزینه زیادی می برد و باعث نگرانی و دلهره بین تولید کنندگان می شود و این همان چیزی است که تحریم کننده می خواهد.

شاید این کار به سرعت و در تمامی جنبه ها امکان پذیر نباشد اما در بخش هایی که امکان آن را داریم باید از فرصت ها استفاده کنیم، این هنر ما است. باید شرکت هایی مانند ما که توانمند هستند با همدلی، همکاری، تلاش و صداقت بتوانیم از عهده این مشکلات بر بیاییم. شرط اصلی اعتماد و جرات مدیران تصمیم گیرنده به بومی سازی و تولید داخل است. 

آقای مهندس آیا پروژه تکمیل شده است؟

ما از قطعه HPGR رونمایی کردیم و همپچنین قطعات استراتژیک صنایع فولاد نیز در دست انجام است که تا انتهای سال می توانیم این خبر خوش را بدهیم.

آیا طرح  توسعه ای  جدید  در دست اقدام و یا برنامه ریزی دارید؟

ما طرح توسعه ای جدید نداریم. در همین بحث طرح تکمیلی داریم در قسمت  CCM که طی سال آینده به بهره برداری خواهد رسید. فعلا طرح های هزینه بر توسعه ای جدید نخواهیم داشت.

صادرات شما در سال 96 و 97 چگونه بود؟

سال 96 صادرات خیلی خوبی داشتیم. سال 97 نیز به ترکیه، بلغارستان و آلمان صادرات داشته ایم.

در انتهای 97 چه میزان صادرات داشتید؟

حدود 5 هزار تن صادرات داشتیم.

در مطلبی آقای حاجی زاده به 10 هزار تن صادرات به ترکیه اشاره کردند...

بله این برنامه سال 98 است.

آیا از لحاظ تامین مالی، بحث انرژی و حمل و نقل برای مجتمع مشکلات و چالش هایی دارید؟ به طور عمده انتظاراتتان  از مسوولین چیست؟

ما یک مشکل اساسی داریم و انتظار داریم مسوولین به ما کمک کنند آن هم بحث تامین نقدینگی است. در واقع مشتریان ما نمی توانند به موقع مطالبات خود را وصول کنند و در شرکت های دیگر به مشکل و توقف می خورند بنابراین امکان پرداخت به موقع مطالبات ما را نیز نخواهند داشت. اگر مسوولین دلسوز ما در بحث اجرایی کمی بیشتر کمک کنند بعنوان مثال در هر وزارتخانه می توانند صندوقی ایجاد کنند که از آن طریق با توجه به نیاز واقعی هر صنعت بتوانیم وام قرض الحسنه ای داشته باشیم، زیرا مشتریان به ما نمی توانند پول پرداخت کنند و ما نیز نمی توانیم به تامین کننده پرداخت داشته باشیم و به چرخه ای وارد شده ایم که هر چه جلو می رویم مشکلات بیشتر نیز می شود. ما باید وام های با درصد بالا بگیریم که این نیز مشکل ساز خواهد بود و این چرخه لنگان پیش خواهد رفت.

با شرایط و مشکلات ناشی از تحریم، تامین نقدینگی حل شود بسیار واجب تر از هر مساله ای است.

تمامی شرکت هایی که مجبور به تعدیل نیرو و کاهش ظرفیت تولیدی باشند مسلما جایی در تامین نقدینگی به مشکل خورده اند زیرا حاشیه سود بسیار پایین بوده و امکان باز پرداخت وامهایی با درصدهای 18 تا 24 درصد وجود نخواهد داشت.

اگر مشکل تامین نقدینگی حل شود قاطعانه می توان گفت نیاز به ایجاد شغل و کارگاه جدید نیز نیست باید همین کاری را که داریم و کارگاه هایی که داریم را حفظ کنیم و یا حتی توسعه دهیم.

به فرض تصمیم به ایجاد کارهای جدید بگیریم بودجه آن کار جدید باید وارد مسیرهای پیجیده و زمان بر زیادی شود اما همان سرمایه را می توان برای حفظ و ادامه کار بنگاه ها و کارگاه های فعال استفاده کرد.

باید در این شرایط همت و دلسوزی بیشری داشته باشیم و افراد متهعد دست به کار شوند تا داشته های خود را حفظ کنیم. شرکت ها در حال حاضر امکان کار با ظرفیت کامل خود را ندارند، چرا باید شرکت های جدید ایجاد شود. بعنوان مثال اگر به تامین نقدینگی مجتمع صنعتی اسفراین کمک شود می تواند نیروهای جدیدی استخدام کرده و اشتغال بیشتری نیز ایجاد کند.

مشتری های شما در حال حاضر کدام صنایع هستند؟

ما طیف وسیعی از مشتریان را در بازار داریم از جمله: معدن، صنایع معدنی و صنایع وابسته به آن، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع حمل و نقل و صنایع نیروگاهی؛ اهم مشتریان ما هستند.

واگذاری مجتمع به بخش خصوصی به کجا رسید؟ همانطور که شاهد بودیم واگذاری مجتمع آلومینوم المهدی علی رغم اینکه به فرد حقیقی واگذار شد به مشکل برخورد نمود در این مورد نظرتان چیست؟

طبق اصل 44 قانون اساسی این صنایع در لیست واگذاری هستند و باید دید تصمیماتی که بزرگان در آن شرایط خاص دیدند احتمالا متناسب با آن موقعیت بوده است. زمانی برنامه های استراتژی برای 5 سال نوشته می شد اما در حال حاضر در این شرایط برنامه ها روزانه و هفتگی نوشته می شوند و همه چیز تغییر کرده است. تصمیمی در آن مقطع مقتضای آن موقعیت بود اما اکنون وقت این کار نیست. المهدی نیز زمانی که واگذار شد با بحث نوسانات ارز و مشکلات دیگر مواجه شد و این باعث شد نتواند به اهداف تعیین شده دست یابد. اما به نظر من در شرایط کنونی باید کل واگذاری ها حداقل دو سال متوقف شود و با لحاظ جمیع جهات مجددا لیست کارشناسی شده و با مکانیزم درستی به افراد اهل واگذار شود.

اصل 44 واقعا یک اصل مترقی است و قوانین حتما کارشناسی شده است در این حرفی نیست. مجتمع اسفراین بیش از ده سال است که در لیست واگذاری است اما شرایط محیطی مانند ده سال پیش نیست و مجتمع اسفراین به عنوان یک شرکت تامین کننده قطعات استراتژیک شرکتی است که باید مورد حمایت دیگر نهاد ها برای تامین و زنده نگه داشتن سایر صنایع و شرکت های دیگر باشد. الان شرایط محیطی و اوضاع، مناسب واگذاری به بخش خصوصی نیست. بخش خصوصی نیز با مشکلات داخلی و بین المللی در حال دست و پنچه نرم کردن است.

شرکتی مانند اسفراین که طرح تکمیلی دارد و بودجه دولتی دریافت می کند و نصف آن ساخته شده است اکنون وقت واگذاری اش نیست. ما ده سال است که بلاتکلیف هستیم.

باید تصمیمات را با شرایط هماهنگ کنیم. اگر با این روند و نوسانات و وضع اقتصادی و غیره واگذار شود به مشکل می خورد. خواهش ما از دوستان و بزرگان اینست که با تغییر شرایط اولویت ها را نیز تغییر دهند.

آقای مهندس اگر قرار است طبق اصل 44 انجام شود باید حتما کارشناسی انجام شود.

بله البته ما در تیم کارشناسی آنها نیستیم و نمی توانیم بگوییم که کارشناسی نشده است حتما کارشناسی انجام شده است و حتما ضوابطی داشته و طبق قواعدی عمل می کنند و سازمان خصوصی سازی اسمش خصوصی است اما سازمانی دولتی است و به عنوان یک سازمان دولتی قوانین سخت گیرانه و کارشناسی خود را دارد. اما عرض من اینست که در حال حاضر شرایط تغییر کرده است. معضل ما اینست که ما با سرعت تغییرات جهانی  نمی توانیم با شرایط خود را وفق دهیم.

گفت و گو از علیرضا جعفری نژاد