ردپای زیست‏‏‌محیطی بازار‌های فلزی

به گزارش می‌متالز، با توجه به به‌نتیجه نرسیدن مذاکرات در زمینه رفع مازاد ظرفیت و تولید کم کربن، تعلیق تعرفه‏‏‌های واردات آلومینیوم و فولاد اتحادیه اروپا به مدت دوسال توسط جو بایدن تمدید شد. به عبارت ساده‏‏‌تر هنوز تصمیمی قطعی و کلان در زمینه ایجاد ریسک‏‏‌های تعرفه‏‏‌ای و قیمتی برای فلزات با تولید آلایندگی کم گرفته نشده، اما گام به گام در حال جلو رفتن است. به نظر می‌رسد عزم کشور‌ها برای توجه به محیط زیست پس از جلسات اخیر افزایش یافته است، اگرچه هنوز راه‏‏‌های دور زدن آن‌ها وجود دارد.

تاکنون شاهد سخت‌گیری بر کشور‌های تولیدکننده انرژی بوده‌ایم، اما این روند به سایر کشور‌ها نیز تعمیم خواهد یافت که خود یک سیگنال مهم برای تولید فلزات در کشور‌هایی همچون چین است. به‌زودی، اما نوبت به ایران نیز خواهد رسید و از هم اکنون باید منتظر این تغییرات بود. حرکت به سمت فولاد سبز یا استفاده حداکثری از برق خورشیدی از ارکان مهمی است که می‌تواند این ریسک‌ها را تعدیل کند.

تمدید تعلیق تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا

به گزارش رویترز، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز پنج‌شنبه ۲۸دسامبر تعلیق تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا به مدت دوسال را تمدید کرد که هدف از تمدید تعلیق این است که به مذاکرات در خصوص اقداماتی برای رفع مازاد ظرفیت و تولید کم کربن ادامه دهد. این در حالی است که ایالات‌متحده آمریکا تعرفه واردات ۲۵درصدی بر فولاد اتحادیه اروپا و تعرفه ۱۰درصدی بر آلومینیوم اتحادیه اروپا را از ژانویه ۲۰۲۲ به مدت دوسال به حالت تعلیق درآورد و تعرفه‌های اعمال‌شده توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده را با سیستم سهمیه‌بندی تعرفه (TRQ) جایگزین کرد. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار بر این بود تا در اکتبر ۲۰۲۳ دو طرف مذاکرات در زمینه اقدامات مورد نیاز برای رسیدگی به ظرفیت مازاد و ترویج تولید فولاد کم کربن به توافق برسند، اما این اتفاق نیفتاد و نتوانستند در مورد توافق‌نامه جهانی فولاد و آلومینیوم پایدار (GSA) به نتیجه واحد برسند.

در نتیجه با تمدید تعلیق تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم زمان بیشتری را برای رسیدن به نتایج مطلوب تعیین کردند. در همین راستا والدیس دامبروسکیس، معاون کمیسیون اروپا گفت: این اتحادیه نیز خواهان تمدید تعلیق تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم است. هرچند اتحادیه اروپا به طور کامل تعرفه‌های تلافی جویانه را حذف کرده، اما ایالات‌متحده یک سیستم «سخت» از سهمیه‌بندی تعرفه‌ها را معرفی کرده است. دامبروسکیس اضافه کرد: سیستم کنونی سهمیه‌های سه‌ماهه برای ۵۴نوع محصول مختلف فولادی را برای هر ۲۷کشور اتحادیه اروپا به طور جداگانه تعیین می‌کند. مقامات اتحادیه اروپا در حال گفتگو‌های فشرده با همتایان آمریکایی خود هستند تا به سیستمی برسند که جریان‌های تجاری تاریخی را از سر بگیرد.

تعرفه‌های اتحادیه اروپا که در تلافی اعمال شد، طیفی از کالا‌های آمریکایی، از موتورسیکلت‌های هارلی دیویدسون گرفته تا قایق‌های برقی را شامل می‌شود. همچنین پس از برگزاری انتخابات در دو سوی اقیانوس اطلس تا سال ۲۰۲۵ متوقف شده است. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا به دنبال اقدامات توافقی برای رسیدگی به ظرفیت مازاد تولید فلز در اقتصاد‌های غیر‌بازاری مانند چین و ترویج فولاد سبزتر هستند و از این‌رو قرار بر این بود که این مذاکرات تا سال ۲۰۲۳ حل شود، اما متوقف شد. بایدن در یک اعلامیه ریاست‌جمهوری اعلام کرد که دو طرف مذاکرات پیشرفت قابل‌توجهی داشته اند و به گفتگو‌های خود ادامه می‌دهند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.

سیستم سهمیه‌بندی تعرفه (TRQ) این اجازه را می‌دهد تا حداکثر ۳.۳میلیون تن فولاد اتحادیه اروپا و ۳۸۴‌هزار تن آلومینیوم به ایالات‌متحده بدون تعرفه وارد شود که این آمار و ارقام منعکس کننده سطوح تجارت گذشته است و تعرفه‌ها برای مقادیر بیشتری اعمال می‌شوند و این در حالی است که معافیت جدید صادرشده تا ۳۱دسامبر ۲۰۲۵ اعمال می‌شود. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا تعرفه‌ها را برای کشور‌های غیر‌اتحادیه اروپا در سطح فعلی ثابت نگه داشت.

چهره زیست محیطی بازار‌های فلزی

توجه به انرژی‌های پاک یکی از ارکان مهم در آینده صنایع فلزی است که در این بین فولاد و آلومینیوم با توجه به ویژگی‌های فنی و انرژی بر بودن آن تاکنون در کانون توجه قرار دارند. وقتی صحبت از این دو فلز به میان می‌آید، دو حوزه اقتصادی را باید در حال و آینده مدنظر قرار داد؛ چین و خاورمیانه با محوریت کشور‌های حوزه خلیج‌فارس؛ چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان بیشترین استفاده از زغال سنگ را در تولید فولاد خود دارد، بنابراین نگاه‌های زیست محیطی در ابتدا به این کشور معطوف می‌شود. به‌موازات آن نقش چین در تولید آلومینیوم نیز برجسته است؛ آن هم در شرایطی که در این کشور تولید برق توسط نیروگاه‌های زغال سنگی یک عرف فراگیر محسوب می‌شود. اما در کنار آن کشور‌های منطقه خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای استفاده از ذخایر انرژی به‌خصوص گاز طبیعی برای تولید آلومینیوم به کار بسته اند، حتی در شرایطی که مدت هاست مواد معدنی آن را از اقصی نقاط جهان وارد می‌کنند.

استفاده از گاز طبیعی خود به این معنی است که آلایندگی کمتری تولید می‌شود، ولی این رقم صفر نیست، آن هم در شرایطی که در نهایت دنیا به سمت انتشار کربن صفر حرکت می‌کند. در این وضعیت توجه به فولاد سبز یا انرژی‌های تجدیدپذیر به یک رویه برجسته بدل شده است و خود بخشی از آینده خواهد بود؛ حتی اگر با هزینه بالاتری همراه باشد. اما شواهد نشان می‌دهد که آمریکا یا اتحادیه اروپا توامان از روند سبزشدن صنایع نه‌تن‌ها راضی نیستند، بلکه توجه حداکثری به آن را یک ریسک برای دورنمای صنعتی خود با محوریت افزایش قیمت تمام‌شده تولیدات تلقی می‌کنند.

متن فوق نیز در خلال آن چنین واقعیتی را تبیین کرده است؛ اگرچه به‌صراحت به آن نمی‌پردازد. در هر حال اگر بپذیریم آینده صنایع فلزی در جهان الزاما سبز شدن با تولید کربن صفر یا نزدیک به آن است باید با نگاهی ایده آل‌گرایانه به این سمت متمایل شد، اما واقعیت آن است که دنیا تا این اهداف سال‌ها فاصله دارد، شاید سال ۲۰۷۰ به این اهداف دست یافت، اما تا آن زمان بسیاری از واحد‌های جدید نیز مستهلک شده‌اند؛ بنابراین نگاه واقع گرایانه استفاده از ظرفیت‌های فعلی به‌منظور تولید حداکثری و سودآوری و در نهایت سرمایه‌گذاری این سود در صنایع دوستدار محیط‌زیست است و همچنین استفاده از ظرفیت‌های فعلی به همراه تلاش برای کاهش آلایندگی‌ها در رویکرد‌های موجود است.

حال این سوال مطرح می‌شود که باید به کدام نگاه جامه عمل پوشاند؛ نگاه ایده آلیستی به توسعه صنایع دوستدار محیط زیست یا نگاه واقع گرایانه به سودآوری، آن هم در رقابت‌های سخت فعلی در رکود نسبی در بازار فلزات جهان. پاسخ به این پرسش برای صنایع حتی کشور‌های مختلف، متفاوت است. شاید بتوانیم در گزارش‌های بعدی به این پرسش به فراخور شرایط مختلف پاسخ دهیم.

منبع: دنیای اقتصاد