۴ پیشنهاد معدنی برای عمو سام

به گزارش می‌متالز، اجرای چند دهه‌سیاست‌های صنعتی فراگیر، به چین انحصار کامل بر بازار گالیوم را اعطا کرده‌است. گالیوم یک ماده‌معدنی حیاتی برای تولید ریزتراشه‌های با کارآیی بالا است که برخی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های نظامی ایالات‌متحده و کشور‌های صنعتی را در دسترس قرار می‌دهد. اقدامات چین در سال‌های اخیر، اما مبتنی بر محدود‌کردن صادرات گالیوم بوده‌است. ماده‌ای که به‌شدت برای آمریکا و متحدانش حیاتی است. این رویکرد چین باعث‌شده تا این کشور‌ها خطراتی جدی را در زنجیره تامین معدنی حیاتی خود احساس کنند. این کار از ژوئیه ۲۰۲۳ با ممانعت چین از صادرات گالیوم که برای ساخت تراشه یک ماده‌حیاتی است، وارد فاز‌جدیدی شد و خطر را برای آمریکا و متحدانش دوچندان کرد. چین که هم اینک ۹۸درصد از تولید جهانی گالیوم را در اختیار دارد، بنا بر ادعای منتقدان در چند دهه‌گذشته، از طریق یارانه‌های سنگین دولتی و مشوق‌های مالیاتی به رشد سریع صنعت فلزات خود کمک کرده‌است؛ موردی که باعث‌شده تا بیشتر تولیدکنندگان جهانی از چرخه رقابت خارج شوند و چین به‌عنوان تنها تولیدکننده جدی گالیوم در جهان باقی‌بماند. گالیوم در حالی برای اکثر مردم ماده‌ای ناشناخته است که نقش مهم و منحصربه‌فردی را در زنجیره‌های تامین صنایع الکترونیک مدرن و نیز صنعت دفاعی دارد. ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فلز امکان تولید نیمه‌رسانا‌های تخصصی و پیشرفته را فراهم کرده که این مهم برای ساخت سیستم‌های دفاع موشکی و راداری نسل بعدی و همچنین تجهیزات جنگ الکترونیک و ارتباطات قدرت کم نظیری به تولیدکنندگان آن می‌دهد. براین مبنا اختلال جدی در بازار گالیوم می‌تواند چالش‌های مهمی برای ایالات‌متحده ایجاد‌کرده و صنایع دفاعی این کشور و متحدانش را زمینگیر کند؛ موردی که می‌تواند برای بلوک غرب صدها‌میلیارد دلار خسارت اقتصادی به‌بار آورد، بنابراین مهار چین از مسیر توسعه تولید فلز گالیوم خام موضوعی است که به‌عنوان یک آسیب پذیری حیاتی برای ایالات‌متحده و شرکا باید هرچه زودتر برطرف شود وگرنه چین از آن به نحواحسن بهره برداری می‌کند.

چرا گالیوم فلز مهمی است؟

خواص شیمیایی و فیزیکی گالیوم آن را برای استفاده در کاربرد‌های با کارآیی بالاتر از معمول مانند تجهیزات نظامی پیشرفته مناسب می‌کند. گالیوم می‌تواند با مواد دیگری ترکیب شود و کلاس خاصی از تراشه‌ها به‌نام نیمه هادی‌های باند گپ گسترده تولید شود. این تراشه‌ها می‌توانند دماها، ولتاژ‌ها و فرکانس‌های بالاتری را نسبت به تراشه‌های سیلیکونی معمولی تحمل کنند و آن‌ها را کوچک‌تر، سریع‌تر و کارآمدتر کنند. تراشه‌های مبتنی بر گالیوم نیترید مدت‌هاست که باعث پیشرفت در فناوری نظامی شده‌اند. در دهه‌۱۹۷۰ ایالات‌متحده آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (دارپا) نقش پیشرو در تحول تراشه‌های مبتنی بر گالیوم به‌عنوان ماده‌ای برای نسل جدیدی از نیمه‌رسانا‌ها ایفا کرد. با حمایت دارپا، محققان ترکیبی به‌نام آرسنید گالیوم (GaAs) تولید کردند که به پیشرفت‌ها در ایالات‌متحده کمک کرد. سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS)، سلاح‌های هدایت شونده دقیق و رادار نسل ۴ همه حاصل گسترش استفاده از این نوع ماده‌در تراشه‌های مدرن بوده که امروز در لوازم الکترونیکی مصرفی مدرن، از جمله گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شود. توسعه یک ترکیب پیشرفته‌تر دیگر به‌نام نیترید گالیوم (GaN) که توسط دارپا که یک آژانس تحقیقات دولتی است کشف‌شده، اکنون پیشرفت‌های فناورانه جدیدی را امکان‌پذیر کرده‌است. از همه مهم‌تر، نیترید گالیوم انقلابی در رادار مدرن ایجاد می‌کند و به ماژول‌های رادار جدید اجازه می‌دهد کوچک‌تر، سریع‌تر و بیشتر ردیابی کنند. این یعنی نسل تازه رادار‌ها قادرند تهدید‌های متعددی را از فواصلی تا دو‌برابر مقادیر کنونی بیابند. بسیاری از سیستم‌های راداری پیشرفته با چندین‌هزار تراشه مجهز به گالیوم نیترید تغذیه می‌شوند. ایالات‌متحده و نیرو‌های مسلح شرکایی نظیر ناتو به‌سرعت رادار‌های تقویت شده با گالیوم نیترید را در مهم‌ترین پلتفرم‌های خود قرار داده‌اند. در سال‌۲۰۱۹، رایتئون قراردادی ۳۸۳‌میلیون دلاری برای ساخت ۶ رادار از این نسل منعقد کرد. رادار‌های جدید و الکترونیکی فعال (AESA) با کمک قابلیت شگفت انگیز تراشه‌های جدید به ایالات‌متحده قدرت تازه‌ای بخشیده اند. دو نمونه از این ابداعات در سنسور دفاع هوایی و نیز سامانه موشکی لایه پایین ارتش (LTAMDS) که در واحد‌های دفاع موشکی پاتریوت وجود دارند، قابل‌لمس است. در ژوئن ۲۰۲۳ لهستان اولین خرید خارجی سیستم راداری LTAMDS و دیگر سیستم‌های کلیدی ایالات‌متحده را به این کشور ارائه کرد و سایر متحدان آمریکا نیز در صف دریافت این سامانه قرار دارند.

آمریکا با چین چه می‌کند؟

باور اندیشکده‌هایی نظیر CSIS این است که عدم‌رسیدگی به آسیب پذیری‌های آشکار در زنجیره تامین گالیوم می‌تواند امنیت ملی و چالش‌های اقتصادی جدی برای ایالات‌متحده و متحدانش ایجاد کند. درحالی‌که تسلط بر تولید گالیوم خام به چین، اهرمی بر برتری رقبای خود می‌دهد، رهبران این کشور می‌دانند که مزیت بلندمدت در دستیابی به تولیدات لبه فناوری است. برای دستیابی به این هدف، پکن فعالانه از شرکت‌های چینی برای پیشی‌گرفتن از ایالات‌متحده و متحدانش برای تبدیل‌شدن به رهبران جهانی در تولید نیمه‌هادی‌های مبتنی بر گالیوم حمایت می‌کند. از این منظر آمریکا و متحدانش نیز باید کار مشابهی انجام دهند. در این راستا پیشنهاد شده با توجه به اینکه از دست‌دادن زمین بازی در‌برابر شرکت‌های چینی در صنعت نیمه‌هادی می‌تواند چین را توانمندتر و قدرتمندتر از ایالات‌متحده در توسعه فناوری‌های نسل بعدی سازد، ایالات‌متحده باید بداند این بازی به قیمت کاهش قدرت نظامی و توان رقابت اقتصادی این کشور تمام خواهد شد. سرمایه‌گذاری در توسعه معادنی و فرآوری گالیوم به‌ویژه در همکاری با شرکایی نظیر آلمان، ورود به چرخه بازیافت گالیوم و نیز ایجاد صندوق ذخیره گالیوم به مدت دست‌کم یک سال برای حفاظت از صنایع استراتژیک نظیر صنایع نظامی از مهم‌ترین پیشنهاد‌هایی است که CSIS به دولت آمریکا و متحدانش ارائه داده‌است.

منبع: دنیای اقتصاد