اهرم نفتی رشد پلیمرها/بازگشت اتیلن و بوتادین به مدار صعودی

به گزارش می متالز، پلتس گزارش هفتگی خود از بازار محصولات پتروشیمی آسیا را منتشر کرده است. با توجه به سهم بالای پتروشیمی‌ها در اقتصاد کشور و همچنین بورس تهران رصد نوسانات قیمتی و ریشه‌یابی آن اهمیت بالایی دارد. 

بوتادین: قیمت بوتادین هفته قبل از مدار منفی جدا شد و هر تن از این محصول ضمن تجربه رشد 35 دلاری در سی‌اف‌آر چین به بهای 970 دلار به فروش رفت. افزایش تقاضا خصوصا از سمت چین محرک بهای این محصول بوده است. این افزایش تقاضا بیشتر به دلیل تولید با بازده بالای لاستیک استایرن بوتادین و لاستیک بوتادین می‌باشد. اختلال در تولید اتیلن به دلیل آتش‌سوزی پالایشگاه پتروناس مالزی بازار بسیاری از محصولات شیمیایی از جمله بوتادین را متاثر کرده است. این آتش‌سوزی با اینکه تاثیر قابل توجهی بر بازار بوتادین ندارد، اما با تغییر موضع خریداران به دلیل احتمال کم شدن قیمت در آینده در میان‌مدت بازار این محصول پتروشیمی را متحول خواهد کرد. یک محموله 4 هزار تنی از بوتادین تایوانی طی هفته آینده به بازار عرضه خواهد شد.

اتیلن: بهای اتیلن طی هفته قبل به محدوده مثبت معاملاتی بازگشت و هر تن از این محصول با افزایش 5 دلاری در سی‌اف‌آر جنوب‌شرق آسیا به بهای 925 دلار به فروش رفت. آتش‌سوزی در پالایشگاه پتروناس مالزی تولید این محصول برای تارخ 15 آوریل را با تاخیر مواجه کرده است و منجر به صعود قیمت آن پس از تحمل یک دوره‌ی نزولی شده است. در صورت آسیب دیدن استیم کراکر در این آتش‌سوزی عرضه بخشی از اتیلن مختل شده و قیمت‌ها پتانسیل رشد بیشتر دارند. این استیم‌کراکر ظرفیت تولید 1.2 میلیون تن اتیلن، 600 هزار تن پروپیلن و 180 هزار تن بوتادین است. بر اطلاعات موجود از پتروشیمی‌های داخلی اتیلن به عنوان خوراک بین‌ مجتمعی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر این اساس قیمت اتیلن برای برخی پتروشیمی‌های داخلی مانند جم و مارون که اتیلن مازاد خود را به شرکت‌های پایین‌دست به فروش می‌رسانند از اهمیت برخوردار است. در این میان نحوه قیمت‌گذاری اتیلن داخلی تا حدودی مبهم است با این حال به نظر می‌رسد قیمت اتیلن در مناطق مختلف به خصوص شرق آسیا در نحوه قیمت‌گذاری این محصول اهمیت دارد. از سوی دیگر اتیلن به عنوان خوراک واحدهای پایین‌دستی مانند پتروشیمی غدیر (تولید پی‌وی‌سی) استفاده می‌شود.

پروپیلن: ریزش قیمت پروپیلن طی هفته قبل اندکی کاسته شد و هر تن از این محصول در سی‌اف‌آر چین به قیمت 905 دلار به فروش رفت و افت هفتگی 5 دلاری را متحمل شد. رونق گرفتن بازار تقاضای این محصول در بازار داخلی چین به تلطیف روند نزولی پروپیلن کمک کرد.در چین تعطیلی واحد هیدروژن‌زدایی پروپان به ظرفیت 750 هزار تن در سال هم به کم شدن سرعت افت قیمت پروپیلن کمک کرد.

پی‌وی‌سی: قیمت هر تن PVC در هفته قبل بدون تغییر خاصی به بهای 840 دلار در سی‌اف‌آر چین به فروش رفت. افزایش واردات PVC از اروپا قیمت بازار این محصول را متعادل نگه داشته است. سطح تقاضا در بازار هند طی هفته قبل ثابت بود، اما در چین شاهد افزایش تدریجی تقاضا هستیم که دلیل عمده آن کاهش مالیات بر ارزش افزوده PVC به دلیل سیاست‌های مالی جدید دولت چین است.

پلی‌اتیلن‌: قیمت پلی‌اتیلن سنگین و سبک‌خطی در معاملات هفته قبل به ترتیب 10 و 8 دلار به ازای هر تن افزایش یافت و بهای پلی‌اتیلن سبک بدون تغییر باقی ماند. چشم‌انداز بازار پلی‌اتیلن سبک در بازار چین علی‌رغم تنش تجاری بین چین و آمریکا و تعطیلی برخی از واحدهای تولیدی به دلیل سیاست‌های ضدآلودگی و زیست‌محیطی، افزایش تلقی می‌شود. بهای انواع پلی‌اتیلن تحت تاثیر قیمت نفتا و نفت خام نوسان می‌کند. افزایش بهای نفت طی هفته قبل هم محرک ریزنوسان پلی‌اتیلن بود. افزایش تقاضا برای پلی‌اتیلن سنگین نیز به رشد 10 دلاری هر تن از این محصول انجامید.  رسیدن به فصل اوج تولید صنعتی بازار پلی‌اتیلنسنگین را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش تقاضا حتی از سمت میانمار و کامبوج هم دیده می‌شود و این روند رو به رشد است. به نظر می‌رسد در نیمه دوم سال پلی‌اتیلن ساخته شده از اتن جایگزین نفتا خواهد شد.  

پلی‌پروپیلن: هر تن پلی‌پروپیلن در هفته قبل با حفظ رشد خود به میزان 20 دلار به ازای هر تن افزایش قیمت یافت و در فوب خاورمیانه به بهای 1061 دلار به فروش رفت. کمبود عرضه عمده دلیل رشد این محصول محسوب می‌شود. در سه ماهه نخست سال جدید میلادی تقاضای پلی‌پروپیلن به میزان 32.17 درصد افزایش یافته است.  با ادامه سیاست‌های کنونی چین در مورد یوآن که به نظر آمریکا یکی از شروط صلح تجاری است، تقاضا برای این محصول رشد کرده است. 43 درصد از پلی‌پروپیلن تولیدی از واحدهای کاتالیستی مایع به دست می‌آید که این میزان می‌تواند با افزایش واحدهای هیدرژن‌زدایی پروپان افزایش یابد.  ضمن اینکه قیمت ذغال‌سنگ و متانول هم تاثیر ویژه‌ای روی بهای پایانی پلی‌پروپیلن دارد. این دو محصول به عنوان خوراک ورودی تولید پلی‌پروپیلن هستند. در کره‌جنوبی واحد تولید پلی‌پروپیلن  با خوراک نفتا به ظرفیت 700 هزار تن در سال پس از 42 روز تعمیرات در 8 ماه می بازگشایی شد. شدکت انرژی پاک چین هم به زودی واحد تولید پلی‌پروپیلن به ظرفیت 400 هزار تن در سال را به دلیل تعمیرات سالانه از مدار تولید خارج خواهد کرد.  با این حال حجم محدود این واحد تولیدی تاثیر چندانی بر قیمت‌ها نحواهد داشت.

 ای‌بی‌اس: قیمت اکریلونیترایل بوتادین استایرن (ABS) طی معاملات هفته قبل 10 دلار افزایش یافت و هر تن از این محصول در سی‌اف‌آر چین به قیمت 1570 دلار به فروش رفت. با اینکه سطح تقاضای این محصول افزایش یافته، بسیاری از تولیدکنندگان به امید افزایش بیشتر قیمت‌ها از معامله سر باز می‌زنند. با تثبیت قیمت‌ها در بازار استایرن مونومر که به عنوان خوراک ورودی اکریلونیترایل بوتادین استایرن شناخته می‌شود می‌توان به ثبات نسبی در بازار ای‌بی‌اس رسید.

استایرن مونومر: برخلاف قدرت گرفتن صنایع بالادستی، بهای هر تن استایرن مونومر در هفته گذشته ضمن کاهش 19 دلاری در سی‌اف‌آر چین به بهای 1071 دلار به فروش رفت. دو هفته پیش از سرعت رشد استایرن مونومر کاسته شد و در هفته قبل شاهد اصلاح قیمت بودیم. هفته قبل سطح انبارهای استایرن مونومر در شرق چین 3100تن کاهش یافت و به سطح 229 هزار و 600 تن رسید. این کاهش برآیند مصرف 23 هزار و 100 تنی و ذخیره 20 هزار تنی بود.  با این حال کاهش انبارها شاخص مناسبی برای قیمت استایرن مونومر نیست. بهای استایرن مونومر در مقایسه با سبقه خود در سطح بالایی به سر می‌برد و سطح انبارهای آن در شرق چین نسبت به سال قبل 154 هزار و 500 تن افزایش یافته است. از 2 روز دیگر یک واحد تولید استایرن مونومر در چین به ظرفیت 300 هزار تن در سال به دلیل تعمیرات به مدت 20 تا 25 روز تعطیل خواهد شد.

 مونو‌اتیلن‌گلایکول (MEG): بهای هر تن مونواتیلن گلایکول طی هفته قبل 5 دلار کاهش یافت و در سی‌اف‌آر چین به بهای 600 دلار مبادله شد. هفته قبل از سرعت افت این محصول کم شد. یکی از دلایل تداوم افت قیمت مونواتیلن گلایکول افزایش سطح انبارهای این محصول پتروشیمی در انبارهای بنادر شرق چین و رسیدن آنها به رکورد تاریخی 1.435 میلیون تن بوده و این عدد در حال افزایش است. به عقیده برخی از فعالان بازار فشار بر تولید کنندگان این محصول می‌تواند نرخ تولید را پایین آورده و منجر به کاسته شدن از موجودی انبارها و رسیدن آن تا سطح یک میلیون تن شود تا تعادل به بازار بازگردد. تولیدکنندگان چینی مونواتیلن گلایکول با بازده 75 درصد مشغول به کار هستند و در همین حال تولیدکنندگان محصول پایین‌دستی  پلی‌استر با ظرفیت 55 درصد تولید می‌کنند.  شرکت Lotte Chemical کره‌جنوبی واحد تولید MEG خود به ظرفیت 700 هزار تن در سال را پس از تعمیر به مدار تولید بازگردانده است. در چین نیز به دلیل از مدار خارج شدن برخی از پالایشگاه‌ها میزان صادرات مونواتیلن گلایکول افزایش یافته است. کمبود ترفتالیک اسید به عنوان خروجی هم تاثیر محسوسی در کاهش تولید MEG در هندوستان داشته است. آتش‌سوزی پالایشگاه پتروناس در مالزی هم به قطع بخشی از MEG تولیدی انجامیده است. با این حال به نظر نمی‌رسد این حادثه بتواند تاثیر به سزایی در قیمت این محصول پتروشیمی داشته باشد.