۴۰۰ دشت ایران در محدوده فرونشست قرمز/ حداقل تا ۲۰۴۰ درگیر تنش آبی هستیم

به گزارش می‌متالز، علیرضا شهیدی، با اشاره به نتایج مطالعاتی که ایران را دومین کشور از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در دنیا معرفی کرده، افزود: در مورد این که فرونشست اتفاق می‌افتد که شکی نیست، ۴۰۰ دشت از ۶۰۸ دشت ایران در محدوده قرمز قرار دارند و هرگونه برداشت آبی از آنها ممنوع است؛ اما این که گفته شود ایران دومین کشور در دنیا به لحاظ فرونشست است را اعتقاد ندارم.

وی خاطرنشان کرد: میزان فرونشست یک عدد نسبی است و عدد مطلقی نیست، سال‌هایی که کم باران است، فشار روی مخازن و چاه‌ها بیشتر می‌شود، آب بیشتری برداشت می‌شود و در نتیجه ممکن است فرونشست افزایش پیدا کند. در سال‌هایی هم که بارندگی بیشتر است، این عدد کم می‌شود.

معاون وزیر صمت تصریح کرد: از طرفی فرونشست به صورت نقطه‌ای است، وقتی گفته می‌شود در یک دشت فرونشست اتفاق می‌افتد، به این معنا نیست که کل دشت چند سانتی‌متر در حال پایین رفتن است. در مناطق محدودی که چاه آب وجود دارد و آب برداشت می‌شود عدد فرونشست را داریم، مثلا برای تهران یک زمانی گفته می‌شد که ۳۰ سانتی‌متر فرونشست داشته، اما الان میانگین عدد فرونشست در مناطق مختلف جنوب تهران بین ۶ تا ۸ سانتی‌متر است؛ بنابراین اگر به صورت موردی بررسی کنیم، اعداد و ارقام با آن چیزی که در این گزارش اخیر منتشر شده به هیچ عنوان تطابق ندارد و ما اعتقادی به این قضیه نداریم.

به گفته وی، بر اساس استاندارد اتحادیه اروپا، اگر در منطقه‌ای فرونشست از ۴ میلی‌متر در سال بیشتر باشد، شرایط بحرانی محسوب می‌شود. ممکن است ما در یک دشت ۱۰ سانتی‌متر فرونشست داشته باشیم، اگر با آمار‌های اروپایی خودمان را مقایسه کنیم، درست است، ما در شرایط بحرانی قرار داریم.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور اظهار کرد:، اما باید به این نکته توجه کنیم که ما در یک اقلیم گرم و خشکی قرار گرفته‌ایم که هم درجه حرارت در ۵۰ سال گذشته حدود یک تا یک و نیم درجه بیشتر شده و هم میانگین بارندگی سالیانه ما کاهش پیدا کرده، در نتیجه شرایط خشکسالی در کشور وجود دارد، در این شرایط هر یک سانتی‌متری هم که بتوانیم از میزان فرونشست جلوگیری کنیم خیلی خوب است.

وی گفت: اگر بخواهیم در مجموع نگاه کنیم، شرایط ما به دلیل کاهش بارندگی که روز به روز بیشتر می‌شود و خشکسالی که ادامه پیدا می‌کند، خوب نیست. از پیک و نیمه خشکسالی عبور کرده‌ایم، اما متاسفانه این شرایط گرم و خشک تا سال ۲۰۳۰ ادامه‌دار است و براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۴۰ ایران در منطقه خاورمیانه جزء کشور‌های بسیار پرتنش به واسطه منابع آبی خواهد بود. وقتی آب نباشد، فرونشست هم بیشتر خواهد شد.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در مورد این انتقاد که گفته می‌شود فرونشست در کشور ما متولی ندارد نیز گفت: سازمان برنامه و بودجه از سال ۱۳۸۱ سازمان زمین‌شناسی را به عنوان متولی در حوزه فرونشست شناخته است. وظیفه اصلی سازمان زمین‌شناسی شناسایی رخداد‌های مخاطرات طبیعی است و بعد از این که این شناسایی اتفاق افتاد، سازمان‌هایی مانند نقشه‌برداری هم می‌توانند ورود کنند و رصد و پایش را انجام دهند.

شهیدی گفت: همچنین در وزارت نیرو کمیته‌ای به نام کمیته «سازگاری با کم آبی» وجود دارد که در آن از ارگان‌های مختلف حضور دارند، سازمان زمین‌شناسی در بحث مخاطرات فرونشست در آنجا مسوولیت دارد و فعالیت خود را انجام می‌دهد.

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور