مناطق ویژه انرژی‌بر اقتصادی دوباره متولد شدند

مناطق انرژی‌بر معدنی و صنایع معدنی در دولت یازدهم توانسته‌اند با رشد قابل‌توجهی زیربناهای خود را توسعه دهند و طرح‌های خود را به پیش پببرند.

در حقیقت با دیپلماسی دولت تدبیر و امید این مناطق ویژه توانستند دوباره متولد شوند.

شرایط برای جذب سرمایه‌گذار مهیا است fرا می‌توان از جمله پروژه‌هایی برشمرد که در توسعه منطقه ویژه لامرد پیشقدم شده تا بتواند در فاز دوم خود ۳۰۰هزار تن آلومینیوم تولید کند. راه‌اندازی چنین کارخانه‌ای می‌تواند اشتغالزایی مناسبی برای مردم این منطقه ایجاد کند. درباره پیشرفت طرح‌های این منطقه ویژه اقتصادی، محمد آشفته آج‌بیشه مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر لامرد و پارسیان عنوان کرد: درحال‌حاضر در منطقه ویژه لامرد پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای در دولت یازدهم روی داده است.
آشفته آج‌بیشه در ادامه عنوان کرد: در این منطقه ویژه اقتصادی، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر همراه با سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در حال احداث و راه‌اندازی واحد آلومینیوم جنوب بوده و عملیات اجرایی این کارخانه با سرعت بالا در حال پیشرفت است. درحقیقت این کارخانه آلومینیوم می‌تواند به خوبی رشد صنعت آلومینیوم با ظرفیت ۳۰۰هزار تنی را در این منطقه نشان دهد. وی در ادامه با اشاره به سایر اقدام‌های در دست برای مناطق اقتصادی لامرد خاطرنشان کرد: همچنین در کنار آلومینیوم جنوب نیروگاه هزار مگاواتی برق طراحی و برنامه‌ریزی شده و عملیات اجرایی آن آغاز شده است. کارخانه آلومینیوم جنوب و تاسیس نیروگاه به‌عنوان دو طرح مهمی است که در منطقه ویژه اقتصادی لامرد به‌عنوان فعالیت‌های برجسته در دولت یازدهم روی داده است. مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر لامرد و پارسیان ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی لامرد و طرح‌های آن در حقیقت چهره این منطقه را به چهره جدی برای جذب سرمایه‌گذار آماده کرده است. آشفته آج‌بیشه همچنین با اشاره به منطقه پارسیان عنوان کرد: موضوع دیگر ایجاد زیرساخت‌های لازم در منطقه انرژی‌بر پارسیان است که سرمایه‌گذاری این منطقه بیشتر در حوزه پتروشیمی است. البته تاسیس بندر پارسیان در این منطقه از نظر جغرافیایی بندر بسیار بی‌نظیری است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در آنجا برنامه‌ریزی کرده و ایجاد زیرساخت‌های آنها به سرعت در حال پیشروی است. این بندر که در دولت یازدهم بنا گذاشته شده، به وضوح آشکار است که حالت شکوفایی را به این منطقه می‌بخشد. البته در آنجا شاهد راه‌اندازی یک‌سری مجموعه‌هایی خواهیم بود که در مجموع دورنمای مناسبی در این منطقه نشان می‌دهد. وی با اشاره به میزان اشتغالزایی که هم‌اکنون طرح در این منطقه ایجاد کرده، گفت: درحال‌حاضر در سالی که سال اشتغال نامگذاری شده، حدود هزار نفر در این مناطق مشغول به کار شده‌اند. در این یک نگاه کلی می‌توان عنوان کرد که این مناطق نماد گویایی برای پیشرفت کار است. درحال‌حاضر نیز روی صنایع پایین‌دست آلومینیوم نیز در حال سرمایه‌گذاری هستیم. البته سایر صنایعی چون صنایع جی‌تی‌ال یا صنایع مربوط به منیزیم نیز در حال ورود به این مناطق هستند.
مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر لامرد و پارسیان در ادامه یادآور شد: همچنین سایت‌های انرژی خورشیدی در سایت لامرد در حال اجرایی شدن است. در کل موجودیت اقتصادی بسیار مناسبی در منطقه لامرد در حال شکوفا شدن است. البته تمام مقدمات این مناطق اقتصادی در دولت یازدهم آغاز شده و به سرعت نیز کار در این مناطق در حال پیشروی است.
آشفته آج‌بیشه در پاسخ به این پرسش که برای جذب سرمایه‌گذار برای مناطق ویژه اقتصادی تا چه اندازه برجام موثر بوده یا خواهد بود، عنوان کرد: برجام موانع اساسی را از پیش‌رو برداشته است. به‌طور یقین وضعیت ما همانند دو سال گذشته نیست، چراکه در این مدت اروپایی‌ها خیلی به ما توجه داشته‌اند. هرچند منابع بانکی ما تا حدی بسته شده، اما حمل‌ونقل دریایی راه‌اندازی شده و یک سری شرکت‌های اروپایی برای سرمایه‌گذاری در کشور ما ابراز علاقه کرده‌اند. از سوی دیگر رابطه چینی‌ها با ما بسیار بهتر از قبل شده است.
وی در ادامه تاکید کرد: موانع اساسی مرتفع شده است. اگر مسئله امریکایی‌ها را جدا کنیم، شرایط مانند گذشته نیست که اروپایی‌ها و امریکا علیه ایران متحد و همدست شده بودند. البته ما باید بتوانیم از این فرصت برجام استفاده کنیم و به مقاصدمان دست یابیم. درحال‌حاضر نیز بانک‌های کوچک جهانی با ما در حال همکاری هستند و به مرور باید همکاری بانک‌های بزرگ را نیز به سمت خود جذب کنیم. در کل در گذشته برای واردات مواد اولیه با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم، اما هم‌اکنون وضعیت اینگونه نیست و شرایط برای جذب سرمایه‌گذار مهیا شده است.
 

مناطق ویژه اقتصادی بدون حضور سرمایه‌گذار خارجی توجیهی ندارد

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی پارسیان به‌عنوان یکی از مناطق استقرار صنایع انرژی‌بر، در ۳/۵ سال گذشته شاهد جهش فعالیت‌هایی در امور زیربنایی بوده است. سرمایه‌گذارانی که پس از برجام در این منطقه برای سرمایه‌گذاری اعلام حضور کرده‌اند، در حقیقت جزو شرکت‌های مطرح دنیا هستند. همچنین یکی از مهم‌ترین اقدام‌های پارسیان فراهم شدن شرایط احداث بندر اختصاصی با حضور سرمایه‌گذاران خارجی است. درباره عملکرد دولت یازدهم در منطقه ویژه پارسیان، حسن شاهرخی، مدیر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان عنوان کرد: درحقیقت نقش مهم دولت در مناطق ویژه اقتصادی، در جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. چراکه از اساس مناطق ویژه اقتصادی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی ایجاد می‌شوند، چون در مناطق ویژه اقتصادی قوانینی حاکم است که سرمایه‌گذار خارجی ترغیب به سرمایه‌گذاری در آن مناطق شوند.شاهرخی در ادامه خاطرنشان کرد: زمانی که کشوری در تحریم باشد، توجیه مناطق اقتصادی با این توضیح که عنوان شد، به کلی منتفی خواهد بود و بدون حضور سرمایه‌گذار خارجی، در مناطق ویژه اقتصادی را باید بست. وی تاکید کرد: بنابراین با دیپلماسی دولت و درحقیقت اتفاق‌هایی که با برجام روی داده است، اساسا مناطق ویژه اقتصادی گویی در این چهار سال دوباره متولد شده‌اند. هرچند جذب سرمایه هنوز به‌طور کامل حل نشده است و هنوز سرمایه‌گذاران خارجی با ملاحظاتی وارد کشور می‌شوند. اما این سرمایه‌گذاران در حال رفت و آمد و مذاکره هستند و پیش‌بینی می‌کنیم به‌زودی از این لاک احتیاطی خود خارج شوند.

البته ممکن است در انتظار نتیجه انتخابات ایران نیز باشند که سیاست‌های داخلی ایران به کدام سمت پیش خواهد رفت. مدیرمنطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان با اشاره به مزیت‌های کشور برای جذب سرمایه‌گذار خارجی عنوان کرد: در هر صورت کشور ما صاحب انرژی است و سرمایه‌گذاران دنیا صرف‌نظر از مشکلات موجود رغبت به سرمایه‌گذاری در ایران دارند. بنابراین ما باید شرایط خود برای حضور آنها را آماده کنیم که البته بخشی از جذب این حضور مربوط به سیاست‌ها و دیپلماسی دولت و بخشی نیز مربوط به قوانین کشور می‌شود. شاهرخی در پاسخ به این پرسش که بعد فیزیکی منطقه چه اندازه رشد کرده، گفت: رشد فیزیکی مناطق در حال انجام است، اما در یک نگاه کلی دولت یازدهم زمینه‌ها و زیرساخت‌ها را در این منطقه آماده کرده و در صورت تداوم سیاست‌های فعلی در امتداد دولت دوازدهم سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری برای سرمایه‌گذاران خواهند داشت و با حضور سرمایه‌گذاران خارجی کارهای ویژه که در مناطق ویژه به‌صورت عمومی انجام می‌شود با سرعت بیشتری پیش‌رود. وی تاکید کرد: دولت نمی‌تواند هزاران میلیارد تومان در منطقه ویژه اقتصادی هزینه کند اما پس از آن سرمایه‌گذاری حضور پیدا نکند. باید با حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این مناطق، توسعه آنها را پیش ببرد. شاهرخی در ادامه افزود: درحال‌حاضر درباره منطقه ویژه پارسیان شرکت «شل» به‌صورت جدی به این منطقه ورود پیدا کرده و آمادگی خود برای سرمایه‌گذاری در این منطقه را اعلام کرده است، با توجه به حضور شل در این منطقه، منطقه ویژه اقتصادی پارسیان نیز بسیار جدی‌تر قصد دارد صنایع پشتیبان مانند بندر پارسیان، نیروگاه و آب شیرین‌کن را در مسیر راه‌اندازی قرار دهد. اما اگر بدون حضور سرمایه‌گذار خارجی این اقدام‌ها را انجام دهیم، مانند این است که سرمایه کشور را هدر داده باشیم و در مقابل نیز مصرف‌کننده‌ای برای آن وجود ندارد.

عملکرد منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس در ۳/۵سال گذشته منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس نیز در دولت یازدهم در زمینه طرح‌های خود به پیشرفت قابل توجهی رسیده است. در این‌باره حسن خلج طهرانی سرپرست منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس درباره عملکرد دولت در این منطقه عنوان کرد: در ۳/۵ سال گذشته اتمام عملیات نصب تجهیزات طرح توسعه اسکله از ۶ به ۱۲میلیون تن در سال و افتتاح طرح توسعه اسکله با سرمایه‌گذاری ۵۶۰میلیارد ریال و اشتغالزایی ۳۰۰ نفر انجام شده است. خلج طهرانی در ادامه عنوان کرد: اتمام عملیات اجرایی بزرگترین پست برق کشور ۲۳۰-۴۰۰ کیلووات با خطوط انتقال به طول ۳۰ کیلومتر و برج‌های تلسکوپی به طول ۳ کیلومتر با سرمایه‌گذاری حدود ۴۰ میلیون دلار و اشتغالزایی۴۰ نفر نیز در این منطقه به اتمام رسیده است. وی ادامه داد: شروع عملیات اجرایی سایت توسعه با سرمایه‌گذاری ۶۲۰ میلیارد ریال، بهره‌برداری از فاز نخست تولید قیر شرکت فومن شیمی با تولید ۳۰۰ هزار تن قیر با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال برای ۱۷۳ نفر همراه بوده است.

نگاه پایانی

هدف اصلی از راه‌اندازی مناطق ویژه انرژی‌بر اقتصادی در بسیاری از کشورهای درحال توسعه ایجاد اشتغال، توسعه صادرات، جذب و تشویق سرمایه‌های خارجی، ایجاد درآمد ارزی، انتقال فناوری، توسعه مناطق و... است. در حقیقت زمانی این مناطق دارای توجیه اقتصادی خواهند بود که با ورود سرمایه‌گذار خارجی بتوان آنجا را به شکوفایی رسانید.به عبارت دقیق‌تر مناطق انرژی‌بر اقتصادی زمانی دارای توجیه اقتصادی خواهند بود که سرمایه‌گذار خارجی بتواند در این مناطق حضور داشته باشد.از این‌رو سیاست و دپیلماسی دولت برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در این مناطق بسیار مهم به‌شمار می‌رود.بنابراین دولت یازدهم با دیپلماسی مناسب خود در راه گام برداشتن برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در این مناطق است.البته مسیری که در نیمه راه آن قرار داریم و امید که با تداوم سیاست‌های مناسب در دولت دوازدهم این مسیر را تا به انتها بپیمایم