سالانه ۳۰ هزار تن ضایعات مسی تولید می‌شود

به گزارش می متالز، متوسط مصرف مس در جهان به ازای هر نفر ۳ کیلوگرم و در ایران ۱.۴ کیلوگرم است. درحقیقت ضایعات مس یکی از ضایعات ارزشمند به‌شمار می‌‌رود که حدود ۱۰۰درصد در چرخه بازیافت قرار می‌گیرد. اما در کشور ما سامانه‌های مدرنی برای جمع‌آوری مس وجود ندارد و همچنان به صورت سنتی انجام می‌شود.

بازار جذاب ضایعات مس

درباره ضایعات مس و بازیافت آن در کشور، مجید دیانت عنوان کرد: ‌یکی از خاصیت‌های استثنایی مس بازیافت آن است و می‌توان ادعا کرد که به شکل ۱۰۰ درصد این فلز سرخ امکان بازیافت دارد و به همین دلیل یک فلز خوب محیط زیستی به‌شمار می‌‌رود.
بازیافت آن نیز به محیط‌زیست آسیبی وارد نمی‌کند. دیانت در ادامه خاطرنشان کرد: به دلیل خواص مس، این فلز یکی از بازارهای ضایعات جذاب قراضه به‌شمار می‌‌رود چراکه ضایعات مسی ارزش کمتری از مس خام ندارد. حتی گاهی پیش آمده که ضایعات مس از مس کاتدی هم گران‌تر به فروش رسیده است.
وی در پاسخ به این پرسش که ز تا چه اندازه منسجم است، گفت: این بازار به طور کامل سنتی جمع‌آوری می‌شود و نظارتی بر آن وجود ندارد از این‌رو این بازار به هیچ عنوان قابلیت رصد شدن را ندارد و کسانی که در این حوزه کار می‌کنند، سعی دارند که به صورت مویرگی و در فضای بسته و چراغ خاموش و با فاکتور غیررسمی کار کنند. بنابراین در این زمینه شرکت ثبت شده‌ای وجود ندارد. دیانت ادامه داد: ضایعات یا با واسطه یا بی‌واسطه به شرکت‌های مسی و برنجی در کشور فروخته می‌شوند و ممکن است بخشی از آن نیز صادر شود.
این کارشناس مس درباره انواع ضایعات مس عنوان کرد: حدود ۷۰ درصد ضایعات مس به شکل صنعتی و ۳۰ درصد خانگی بازیافت می‌شود. همین ضایعات خرید و فروش می‌شود یعنی صادر می‌شود. در مصارف خانگی بیشتر در ظرف‌های خانگی و لوله‌کشی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 مس آنقدر ارزشمند است که چه در مصارف خانگی و چه در مصارف صنعتی برای بازیافت قابل رصد کردن است.
دیانت همچنین درباه تمیزسازی ضایعات مس عنوان کرد: ضایعات مس را پس از تمیزسازی و خشک کردن به مصرف دوباره می‌رسانند. البته ضایعات مس دارای درجه‌بندی‌هایی است، برای نمونه کابل روشن بهترین نوع ضایعات مس به شمار می‌رود که بالاترین درجه مس را دارد. پس از آن کابل تیره، دم قیچی مسی، کابل افشان، کابل هوایی و درنهایت مس ذوبی به ترتیب قرار دارد. بعد سیم‌روکش‌دار هم جزو ضایعات است که باید برای جداسازی مس آن کارگری به کار گرفته شود که مستلزم هزینه است.
وی ادامه داد: ضایعات مس با کاتد مس از نظر کیفیتی تفاوت ندارد و ازنظر قیمتی تفاوت اندکی بین ضایعات مس با کاتد مس وجود دارد، اما معیار اصلی نرخ ضایعات، نرخ ضایعات کابل روشن است. درحال‌حاضر نیز نرخ ضایعات با نرخ کاتد مس به یکدیگر نزدیک هستند اگر کاتد مس کیلویی ۶۹ هزار تومان است ضایعات مس کیلویی ۶۶ هزار تومان خرید و فروش می‌شود. البته این ۶۶ هزار تومان نرخ کابل روشن است و به ترتیب درجه‌بندی که عنوان شد، نرخ آن نیز کاهش می‌یابد.

۹۹ درصد جمع‌آوری ضایعات مس سنتی است

همچنین درباره ضایعات مس محمد آشناگر، مدیر سایت ایران ضایعات عنوان کرد: مس یکی از منابعی است که بیشترین قابلیت بازیافت را دارد. درواقع مس و آلیاژهای آن هزاران سال است که از سوی بشر بازیافت می‌شود و حتی عنوان شده مسی که از ابتدای تاریخ کشف شده است، همچنان در چرخه استفاده بشر قرار دارد.
آشناگر با اشاره به مزایای استفاده از ضایعات مس عنوان کرد: بازیافت مس از لحاظ اقتصادی ارزان‌تر از فرآیند معدنکاری و استخراج مس از معادن است. مس بازیافتی ارزش ۹۰درصدی بهای مس اصلی را دارد. درواقع عمل بازیافت به متعادل نگه‌داشتن نرخ تولیدات مسی کمک می‌کند. از سوی دیگر در بازیافت مس، به اندازه ۱۵ درصد انرژی فرآیند استخراج مس را کاهش می‌دهد که این امر سبب کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و همچنین کاهش گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران سالانه بین ۲۵ تا ۳۰ هزار تن ضایعات مسی تولید می‌شود که به عنوان مواد اولیه سهم حدود ۱۵درصدی در تولید مس کشور دارد. متوسط مصرف مس در جهان به ازای هر نفر ۳کیلوگرم و در ایران ۱.۴ کیلوگرم است.
مدیر سایت ایران ضایعات عنوان کرد: فلزات به‌ویژه مس اگر به شکل صحیحی بازیافت شوند به هیچ عنوان کیفیت‌شان دچار افت نمی‌شود و از آنجا که استخراج فلز ارزشمند مس به سختی انجام می‌شود، بیشتر موردبازیافت قرار می‌‌گیرد.
آشناگر در ادامه خاطرنشان کرد: بخش زیادی از ضایعات مس در حوزه صنعتی تولید می‌شود البته در حوزه خانگی مربوط به رادیاتورها و لوله‌های مسی و ظرف‌های مسی هستند. البته بعد از تخریب ساختمان مجموعه‌ای از سیم و کابل جزو ضایعات مس قرار می‌گیرد.
در کل انواع ضایعات مس را می‌توان در مواردی همچون سیم‌های مسی در ژنراتورها، ترانسفورماتورها، خطوط انتقال، ساختمان‌ها، خودروها و سیم‌پیچی موتورهای الکتریکی، کابل‌ها، لوله‌های مسی در سیستم‌های تهویه و کندانسورها و رادیاتور خودروها و همچنین ضایعات الکترونیکی یافت.
 وی با اشاره به درجه مقبولیت ضایعات مس عنوان کرد: مس کابلی بهتر از مس مخابراتی است که پس از آن مس آرمیچری و مس ذوبی قرار دارند. مس کابلی در بالاترین درجه خلوص مس و مس ذوبی در پایین‌ترین درجه خلوص مس قرار دارد.
مدیر سایت ایران ضایعات در پاسخ به این پرسش که روش جمع‌آوری ضایعات مس به شکل مدرنیزه انجام می‌شود، عنوان کرد: درحال‌حاضر بیش از ۹۹ درصد جمع‌آوری ضایعات مس به روش سنتی است.
البته برخی اپلیکیشن‌هایی به بازار آمده‌اند که به شیوه‌ای مشابه اسنپ عمل می‌کنند، به عبارت دیگر درخواستی برای تحویل ضایعات از طریق اپلیکیشن داده می‌شود تا خریدار به آدرس مورد نظر بیاید و ضایعات را تحویل بگیرد، البته این نحوه جدید جمع‌آوری ضایعات در سطح خانگی است.
 ضایعات خانگی مس کمتر از ضایعات سایر فلزات است اما در کل این اپلیکیشن‌ها چندان موفق عمل نکرده‌اند و سازکاری که آنها درپیش گرفته‌اند نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد چراکه تمام زیرساختارها باید ازسوی سرمایه‌گذار فراهم شود. از این‌رو جمع‌آوری ضایعات مس به‌طور کلی به روش سنتی انجام می‌شود.
آشناگر همچنین درباره نرخ مس عنوان کرد: نرخ ضایعات وابسته به نرخ جهانی و نرخ دلار است.
وی در ادامه یادآور شد: عمر ضایعات چه ساختمان‌ها و چه خودروها در ایران بالا است، از این‌رو با کمبود ضایعات روبه‌رو هستیم. با توجه به این شرایط هر اندازه عرضه کم باشد، تقاضا افزایش می‌یابد و به دنبال چنین وضعیتی، قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابد.