توسعه مکران، نیازمند برنامه ملی آمایش سرزمین است

می متالز - امیراحمدیان، استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران می‌‌گوید: چند سالی است که به توسعه مناطق جنوب شرقی کشور به‌ویژه بندرچابهار و منطقه مکران توجه می‌شود. برای توسعه این منطقه، ضرورت دارد یک برنامه آمایش ملی سرزمین را اجرا کنیم. بدون وجود یک برنامه آمایش حداقل 20 تا 25ساله، نمی‌توانیم به اهداف توسعه‌ای بلندمدت در این مناطق برسیم.

چند سالی است که به توسعه مناطق جنوب شرقی کشور به‌ویژه بندرچابهار و منطقه مکران توجه زیادی می‌شود که البته این موضوع خود نشان از این دارد که پیش از این کاری در آن نواحی انجام نشده است.
اینک اما با تأکید ویژه مقام معظم رهبری بر توسعه منطقه مکران و توجه دولت به توسعه مناطق جنوب شرقی کشور، باید یک برنامه آمایش ملی سرزمین تدوین شود و توسعه این مناطق با هدف اسکان بخشی از جمعیت کشور، مدنظر قرار گیرد.

در حقیقت، فعلا بخش مهمی از کشور ما، با وجود داشتن حدود هزار کیلومتر خط ساحلی و ارتباط با اقیانوس، مسکون نیست و در زمره مناطق کمتر توسعه یافته و حتی عقب افتاده قرار می‌گیرد. اکنون اما، از یک سو اراده ملی بر این قرار گرفته که این مناطق توسعه پیدا کنند و از سوی دیگر، در منطقه چابهار سرمایه‌گذاری‌کلانی در حال انجام است که بخش‌هایی از آن از محل منابع داخلی، منابع صندوق توسعه ملی و بخش‌هایی از محل سرمایه‌گذاری هندی‌ها تأمین می‌شود.

نکته دیگری که باید مدنظر قرار بگیرد، توجه به کریدوری است که از منطقه چابهار به سمت مرز افغانستان کشیده می‌شود؛ این کریدور باید برای ترانزیت کالا مورد بررسی قرار گیرد و خطوط راه‌آهن احداث شود. ضمن اینکه برای اسکان جمعیت در بندرجاسک نیز باید کارهایی انجام شود؛ البته نمی‌توان منتظر وقوع معجزه‌ای باشیم که باعث شود کارها به سرعت پیش برود بلکه باید برای تدوین یک برنامه اصولی دست‌به‌کار شویم که نقشه راه بلندمدت توسعه و جذب سرمایه‌گذاری آن مناطق را ترسیم کند.

بر این اساس، ضرورت دارد یک برنامه آمایش ملی سرزمین را اجرا کنیم چراکه برنامه‌های کوتاه‌مدت یکساله یا حتی برنامه‌های توسعه پنج‌ساله فرصت این را ندارند که فضاهای خالی مستعد توسعه این مناطق را شناسایی کنند؛ از این رو، بدون وجود یک برنامه آمایش حداقل 20 تا 25ساله، نمی‌توانیم به اهداف توسعه‌ای بلندمدت در این مناطق برسیم. در دوره‌ای که ایران با تهدید بمباران پایانه نفتی خارک مواجه بود نیز این مسئله مطرح شد که برای انتقال پایانه‌های نفتی به سمت چابهار طرح‌ریزی شود و پایانه نفتی کشور، در منطقه چابهار مستقر باشد.

این مسئله‌ اکنون نیز باید در ستور کار قرار بگیرد؛ در نتیجه این کار، هم فاصله با بازار بین‌المللی کمتر می‌شد وهم یک منطقه توسعه نیافته و حتی فراموش شده‌ای به نام مکران به توسعه می‌رسد. البته برخی مطرح می‌کردند که در این مناطق امکانات زیستی محدود است و نمی‌توان جمعیت را در آن نواحی مسکون کرد درحالی‌که در آن‌سوی آب‌های سرزمینی ما، شیخ‌نشینان توانسته‌اند در سواحل دریای عمان و خلیج‌فارس تکنولوژی را به خدمت بگیرند و معضل نبود امکانات زیستی را برطرف کنند.

منبع: اتاق بازرگانی ، صنایع ،معادن و کشاورزی ایزان

بهرام امیراحمدیان منطقه مکران بندرچابهار