ضایعات ۵۰ درصدی سنگ‌های تزئینی و نما

به گزارش می متالز، چالش‌های مختلفی پیش روی صنعت سنگ کشور است که اگر نادیده گرفته شوند سبب از دست دادن مزیت‌های نسبی این بخش از صنعت سنگ خواهند شد.
افزایش نرخ تمام شده سنگ و هزینه‌های معادن، افزایش نرخ دلار و نرخ لوازم سنگبری و خدمات برای کارخانه‌ها، اثراتش را بر این صنعت نشان داد. از این صنعت به عنوان صنعت سنتی نیز نام می‌برند که در سال‌های اخیر نتوانسته پا به پای فناوری‌های روز به ویژه در زمینه ماشین‌آلات سنگبری پیش برود.

روش ۹۰درصد سنگی‌ها قدیمی است

در این زمینه، رئیس کمیسیون معدن انجمن سنگ ایران می‌گوید: ۹۰درصد سنگبری‌ها به شیوه‌های قدیمی فعالیت می‌کنند که این رویه مانع بازدهی مطلوب کارخانه‌ها شده است.
عزیز میرزائیان ادامه داد: آمارهای غیر رسمی گویای آن است که ایران همواره در بین ۵ کشور شاخص تولیدکننده سنگ تزئینی و نما قرار دارد اما در بخش صادرات، جزو ۲۰ کشور نخست است.
رئیس کمیسیون معدن انجمن سنگ ایران اضافه کرد: حدود ۱۰ درصد از مجموع ۶ هزار و ۵۰۰ واحد سنگبری در کشور دارای مشخصه‌های به روز هستند.
وی اظهار کرد: براساس استانداردهای بین‌المللی، به ازای هر تن سنگ تزئینی و نما ۱۶ تا ۱۷ متر تولید باید انجام شود اما واحدهای سنتی این بخش حدود ۵ تا ۷ متر به ازای هر تن تولید می‌کنند.
وی گفت: ماشین‌آلات فرسوده واحدهای سنگبری کشور قادر به تولید استاندارد نیستند و به این ترتیب زمینه حضور در بازارهای صادراتی از دست می‌رود.
میرزائیان گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد سنگ تزئینی و نمای کشور به ضایعات تبدیل می‌شود و این موضوع نیازمند چاره‌اندیشی و برنامه‌ریزی است زیرا سرمایه‌های ملی به این ترتیب هدر می‌رود.
وی اضافه کرد: واحدهای سنگبری که فاقد ماشین‌آلات روز و جدید هستند و سهم قابل توجهی در ضایعات این بخش دارند، معدنکاران را زیر فشار قرار می‌دهند و در اداره‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها مدعی می‌شوند که معدنکار، سنگ در اختیارشان قرار نمی‌دهد.
گفتنی است انجمن سنگ ایران پیش‌تر اعلام کرده بود، ظرفیت کارخانه‌های سنگبری کشور افزون بر ۱۸۰ میلیون متر در سال است که از این رقم حدود ۷۰ میلیون متر تولید می‌شود. ۱۰میلیون متر راهی بازارهای هدف صادراتی می‌شود و ۶۰ میلیون متر در داخل به مصرف می‌رسد.
رئیس کمیسیون معدن انجمن سنگ ایران اضافه کرد: فرسودگی ماشین‌آلات و پراکندگی واحدهای سنگبری، یک موضوع مهم به شمار می‌رود که دولت برای ساماندهی این موضوع می‌تواند نسبت به تجمیع این‌گونه واحدها اقدام کند.
وی توضیح داد: سنگ ایران در بازارهای جهانی از کیفیت و تنوع رنگ شناخته می‌شود اما به دلیل ضعف ماشین‌آلات و نبود بازاریابی مناسب، سهم خود را در بازارها به‌دست نیاورده است.
گزارش‌های آماری پیشین حاکی است که ارزش صادرات سنگ ایران سالانه ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است.
میرزائیان که پیشینه پست مدیرکلی در وزارت معادن و فلزات دولت ششم را در کارنامه دارد، گفت: موضوع تغییر روش انفجاری از معادن سنگ تزئینی به سیستم مکانیزه با ابزار قانونی محقق شد و امروز روش یادشده در این بخش منسوخ شده است.
وی تصریح کرد: چنانچه دولت دوازدهم به تولید استاندارد سنگ تزئینی و نما می‌اندیشد، لازم است با بهره‌گیری از ابزار قانون، مانع تولید غیر استاندارد شود و این مهم در گذشته نتیجه خود را داشت.
به گفته میرزائیان، براساس مفاد پنجمین برنامه توسعه کشور (۹۶- ۱۳۹۲) قرار بود، سهمی از صندوق ذخیره ارزی برای واردات ماشین‌آلات جدید و به روز در بخش سنگ تزئینی و نما استفاده شود اما در سال‌های گذشته از این مهم غفلت شد و ماشین‌آلات فرسوده همچنان به فعالیت ادامه می‌دهند.
وی یاداور شد: نوسازی و بهسازی ماشین‌آلات صنعت سنگ تزئینی و نما یک ضرورت است زیرا به حضور در بازارهای صادراتی می‌اندیشیم و این امر با دشواری‌هایی روبه‌روست.

۳۵۰ میلیون دلار ارزش صادرات

نایب رئیس انجمن سنگ ایران گفت: ارزش صادرات سنگ‌های تزئینی و نما سال گذشته به حدود ۳۵۰ میلیون دلار رسید که در قالب کوپ (خام) و فرآوری شده به بازارهای هدف انتقال یافت.
«مالک رحمتی» توضیح داد: امروز میزان تولید سالانه سنگ تزئینی و نما به ۱۳ میلیون تن رسیده و از این نظر ایران در بین ۵ کشور شاخص جهان جای دارد.
آمارهای پیشین حاکی است که شمار معادن سنگ تزئینی و نما در کشور افزون بر ۲ هزار معدن است که از این رقم حدود یک هزار و ۲۰۰ معدن فعال هستند.
ظرفیت تولید معادن فعال کشور سالانه ۳۰میلیون تن برآورد شده و از قابلیت اشتغالزایی ۳۸۰ هزار نفر به شکل مستقیم و غیر مستقیم برخوردارند.
رحمتی یادآور شد: سال گذشته، افزایش نرخ دلار در بازار داخل فرصتی را پیش روی صادرکنندگان قرار داد تا نسبت به ارتقای صادرات غیر نفتی کشور مبادرت ورزند. در واقع بخش معدن و صنایع معدنی، یکی از مزیت‌های ویژه در این زمینه است.
وی اضافه کرد: ایران در بین ۱۰ کشور شاخص معدنی جهان جای دارد و دست‌اندرکاران تولید و صادرات سنگ‌های ساختمانی که ظرفیت کم‌نظیری دارند، می‌توانند از این فرصت مغتنم بهره گیرند.
نایب رئیس انجمن سنگ ایران تصریح کرد: تحریم‌های ظالمانه دشمن، مشکلاتی در نقل و انتقال پول، جابه‌جایی کالا از راه دریا، سرمایه‌گذاری و خریداران بزرگ این ماده معدنی به‌وجود آورده اما آنچه ضربه اثرگذار را به فعالیت صنعت سنگ کشور وارد می‌کند تحریم‌های خارجی نیست بلکه خود‌تحریمی‌ها و شیوه‌نامه‌ها و دستورات آنی و غیر کارشناسی است.
بررسی پیشینه صنعت سنگ گویای آن است که در سال ۱۳۸۹ اختصاص عوارض ۷۰ درصدی برای صادرات سنگ کوپ موجب شد از سهم ۸۰۰ هزار تنی آن به رقم ۵۰۰ هزار تن یا کمتر تنزل پیدا کنیم. به سرعت ترکیه به عنوان رقیب جایگزین شد و سهم بازار را در اختیار گرفت.
به گفته رحمتی، یکی از ضروری‌ترین راهبردها که وزارت صنعت، معدن و تجارت باید همواره الگوی کار خود قرار دهد و هر گونه پشتیبانی مادی و معنوی خود را معطوف به آن کند، عبارت از حفظ و تقویت زنجیره ارزش صنعت سنگ از اکتشاف فنی تا استخراج اصولی و فرآوری با کیفیت و صادرات هدفمند است که غفلت از هر کدام از ارکان این زنجیره، خسارت جبران‌ناپذیری را به صنعت وارد می‌کند.
وی تصریح کرد: گروه مدیریتی صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت باید شاخص‌های کمی و کیفی لازم برای تحقق این زنجیره را با مشورت نخبگان این صنعت در بازه زمانی مشخص ارائه کند تا شاهد رونق تولید به معنای واقعی باشیم.
آمارهای غیر رسمی حاکی است که از ظرفیت سالانه ۱۸۰ میلیون متر مربعی سنگ تزئینی و نما در کشور، ۱۱ میلیون متر مربع صادر می‌شود و با توجه به ظرفیت موجود و در بخش فرآوری، ظرفیت صادرات ۴۰ تا ۵۰ میلیون متر مربع فراهم است که این امر نیازمند حضور جدی در بازارهای صادراتی است.
رحمتی خاطرنشان کرد: هیچ‌گونه منع و محدودیتی نمی‌تواند فعالان تجاری و تولیدکنندگان کشور را از دستیابی به بازارهای هدف باز دارد اما این مهم نیازمند اتحاد، همدلی و فعالیت دقیق کارشناسی روی بازارهای سنگ جهان است که قابلیت تحریم ندارد. وی ابراز امیدواری کرد صادرکنندگان کشور با تمرکز روی بازارهای هدف، ضمن پیوند و همپوشانی، هر گونه مانعی را از سر راه بردارند و زمینه رونق تولید را فراهم کنند. نایب رئیس انجمن سنگ ایران گفت: انتظار می‌رود قوه قضاییه در شرایط تحریم بیش از هر زمانی بخش تولید را حمایت کند و آنها که امروز در صف نخست مبارزه با جنگ اقتصادی دشمن قرار دارند و در واقع رزمندگان و مجاهدان اقتصادی هستند، همه جانبه حمایت شوند. وی تاکید کرد: اهل حرفه، این درخواست را از قوه قضاییه دارد که امنیت فعالیت آنها تضمین شده و از آنها حمایت معنادار شود زیرا نیروهای دشمن در اشکال مختلف برای ضربه زدن به اقتصاد کشور خودنمایی می‌کنند. به گفته رحمتی، براساس برنامه ۵ ساله تعریف شده برای صنعت سنگ، دستیابی به ۲میلیارد دلار پیش‌بینی شده بود اما گام‌های عملی و پشتیبانی مورد نیاز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه برداشته نشد.
وی خاطرنشان کرد: صنعت سنگ ایران از توانمندی بالا، ذخیره مناسب، تنوع رنگ و کیفیت برتر نسبت به برخی رقیبان برخوردار است اما پشتیبانی و مشوق‌های لازم می‌تواند نقش اثرگذار خود را نشان دهد که این مهم تاکنون عملیاتی نشده است.
نایب رئیس انجمن سنگ ایران تصریح کرد: گذر از دوران موقت فعلی، به قطع امکان‌پذیر است و نباید آن را متوقف کرده و چرخ تولید را از حرکت بازداریم بلکه باید مصمم به فعالیت ادامه دهیم. وی گفت: واحدهای تولیدکننده سنگ در شرایط کنونی با دشواری و مشکلاتی روبه‌رو هستند اما این مهم با حضور جدی در بازارهای مختلف جهانی به ویژه نمایشگاه‌های برون‌مرزی برای نمایش تولیدات داخلی می‌تواند از میان برود.