انزوای امریکا در تقابل با ایران

به گزارش می متالز، درحالی‌که امریکا اکنون در یکی از مهم‌ترین بحران‌های کنونی جهان - افزایش تنش با ایران - قرار گرفته است، به‌‌تدریج پیامد سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه دونالد ترامپ خود را نمایان ساخته است. باتوجه به سابقه امریکا در جعل و بزرگنمایی شواهد برای توجیه حمله نظامی به یک کشور، متحدانی که روزی حرف رئیس‌جمهور آمریکا را سند می‌دانستند اکنون بیش از هر زمان دیگری به صحت ادعای واشنگتن مبنی‌بر حملات ایران به نفتکش‌ها تردید دارند؛ به‌نحوی‌که به‌نظر نمی‌رسد از اقدام‌های امریکا علیه ایران حمایت کنند. این موضوع می‌تواند توانایی امریکا برای حضور پررنگ‌تر در خلیج‌فارس را محدود کند.

 پایگاه خبری کنگره امریکا – هیل - در گزارش خود به بررسی انزوای امریکا و پیامدهای بی‌‌اعتمادی متحدان واشنگتن به دونالد ترامپ در مسیر تقابل با ایران پرداخته و می‌نویسد: فرصتی که برای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا فراهم شده است تا در حاشیه نشست کشورهای گروه ۲۰ ، روابط واشنگتن با متحدان سنتی خود را ترمیم کند در زمانی رخ می‌دهد که آمریکا با پیامدهای خدشه‌دار شدن روابط با متحدانش در رابطه با یکی از مهم‌ترین بحران‌های کنونی جهان - افزایش تنش با ایران - دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.

واشنگتن پس از کلید زدن کمپین فشار حداکثری به‌وسیله خروج از توافق هسته‌ای و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، اکنون تهران را مقصر حملات به چند نفتکش در دریای عمان می‌داند و از این‌رو تصمیم به اعزام یک هزار نیروی نظامی دیگر برای نظارت بیشتر بر فعالیت‌های ایران گرفته است.

با این حال در راستای تلاش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره و پذیرفتن محدودیت‌های جدید در رابطه با برنامه‌های موشکی و هسته‌ای خود، این واشنگتن است که خود را در عرصه بین‌المللی تنها می‌بیند. اکنون تردید رهبران اروپایی و چند متحد دیگر امریکا بر این اساس استوار است که مقصر شمردن ایران در حمله به نفتکش‌ها شباهت زیادی به رویدادهایی که در سال ۱۹۶۴ رخ داد و به صدور قطعنامه خلیج تونکین منتهی شد، دارد.

قطعنامه‌ای که در آن سال قدرتی بی‌حد و وصف را در اختیار لیندون جانسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا قرار داد تا علیه ویتنام اعلان جنگ کند. با این حال چند سال بعد گمانه‌زنی‌های وسیعی مطرح شد که جانسون مدارک و شواهدی را جعل یا بزرگنمایی کرده تا بتواند حمله به کمونیست‌های ویتنام‌شمالی را مشروعیت دهد.

یک تحلیلگر دفاعی فرانسوی در این‌باره به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «اکنون تردید‌های فراوانی در اروپا پیرامون انگیزه‌های احتمالی آمریکا در برابر ایران وجود دارد. حریم دریایی می‌تواند به آسانی مورد سوءاستفاده قرار گیرد مانند آنچه در خلیج تونکین رخ داد.»

کارت‌های یک‌جانبه‌گرایی دونالد ترامپ نظیر تلاش برای فشار بر متحدان به‌جای متقاعد ساختن آنها، تهدید به اعمال تعرفه‌های تجاری علیه آنها در صورت نافرمانی از واشنگتن، چرخش‌های ناگهانی در سیاست نظیر مذاکرات با کره شمالی و عدم احترام به معاهدات بین‌المللی، برای وی دستاوردهای موجهی در پی نداشته‌اند. البته آمریکا و متحدانش توافق دارند که ایران یک بازیگر خطرناک است و باید برنامه موشکی و هسته‌ای این کشور محدود باشد؛ اما با این حال دو طرف مسیر متفاوتی را در برابر ایران در پیش گرفته‌اند.

در حوزه هسته‌ای، تهران توانسته است با اعلام ضرب‌الاجل توقف برخی از تعهدات برجامی خود در صورت عدم گشایش‌های اقتصادی، شکاف موجود میان واشنگتن و بروکسل را بیش از پیش گسترش دهد. حکومت ایران همچنین تهدید کرده است که پس از آن نیز گام بعدی ایران افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود که این اقدام می‌تواند زمان گریز هسته‌ای - زمان لازم برای ساخت بمب - برای ایران را کاهش دهد.

ماه‌هاست که آمریکا و متحدان اروپایی عضو برجام- بریتانیا، فرانسه و آلمان- دو مسیر متفاوت را در قبال برنامه هسته‌ای ایران دنبال کرده‌اند. زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، اروپایی‌ها تصمیم گرفتند برای حفظ این توافق تلاش کنند. در مقطعی که واشنگتن تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند نیز اروپا تلاش کرد با راه‌اندازی یک سازوکار مالی جدید بستری را فراهم کند تا شرکت‌های اروپایی بتوانند با دور زدن تحریم‌های واشنگتن به تجارت با ایران ادامه دهند؛ تلاشی که البته تا موفقیت راه طولانی در پیش دارد.

در آمریکا به نظر می‌رسد که تا حدودی اجماع بر سر دخالت ایران در حمله به نفتکش‌ها وجود دارد. به تازگی آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان که از منتقدان جدی ترامپ است، اعلام کرد شواهد فراوانی مبنی‌بر دست داشتن تهران در این حملات وجود دارد.

اگرچه مسائل مربوط به اعتبار سخن دونالد ترامپ و وجهه نامناسب آمریکا در موضوع حمله به عراق به بهانه مقابله با تسلیحات کشتار جمعی - که البته خلاف واقع بود - متحدان آمریکا را نسبت به ارزیابی‌های مقامات این کشور مشکوک ساخته است.

این نگرانی‌ها می‌تواند هر گونه تلاش آمریکا برای حفاظت از کشتی‌هایی که در تنگه هرمز تردد دارند را پیچیده کند. به‌دلیل آنکه آمریکا نمی‌تواند تعداد کافی از ناو‌ها را به تنهایی فراهم کند، به ایجاد یک ائتلاف نیاز دارد که در این برهه متحدان بی‌اعتماد به واشنگتن تمایلی برای پیوستن به آن نخواهند داشت.

آمریکا و اعتبار آن از زمانی مانند بحران موشکی کوبا فاصله زیادی گرفته است؛ دوره‌ای که شارل دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه به دین آشسون، وزیر خارجه آمریکا گفت نیازی به دیدن شواهد برای تایید فعالیت‌های شوروی در کوبا ندارد؛ چرا که «سخن رئیس‌جمهور آمریکا کفایت می‌کند.» درحالی‌که رهبران کشورهای ۲۰ قدرت جهانی هفته آتی در اوزاکای ژاپن گردهم می‌آیند، ترامپ باید منطقی عمل کند و برای ترمیم روابط با متحدان ارزشمند واشنگتن گام بردارد.