حمایت از معادن کوچک، کمک به مهاجرت معکوس

به گزارش می متالز، ازآنجایی‌که معادن کوچک در کشور مثل نفت نیستند که فقط در جنوب کشور متمرکز باشند بلکه در مناطق مختلف کشور پراکنده‌ شده‌اند می‌توان با تمرکز بر آنها به رشد اشتغال در مناطق مختلف کشور، تمرکز جمعیت در استان‌های مختلف و جذب نیروهای بومی کمک کرد.
چندی پیش در هفدهمین اجلاس سالانه عمومی سازمان‌های نظام مهندسی معدن کشور، بر اهمیت و لزوم توجه به معادن کوچک تاکید شد.
رئیس هیات عامل ایمیدرو در این آیین گفت: در راستای اجرای نقشه راه معدن، برنامه راه‌اندازی ۵۰ معدن کوچک‌مقیاس را برای امسال در نظر گرفته‌ایم. خداداد غریب‌پور تاکید کرد که این رقم یک عدد بسته نیست و می‌تواند به بیش از آن هم برسد. روزگار معدن درباره لزوم توجه به این دسته از معادن، تاثیر آن بر رشد اشتغال در کشور و ماندن نیروی‌های بومی در استان خود با کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کرده است.

رشد اقتصادی مناطق دورافتاده

سجاد غرقی، عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران درباره نقش معادن کوچک و متوسط در رشد اشتغال کشور گفت: بر اساس آخرین اطلاعات مرکز آمار که مربوط به سال ۱۳۹۳ است و به‌عنوان سال رونق معدن در نظر گرفته‌ شده است؛ ۸۵ درصد کسانی که در بخش معدن شاغل هستند، در معادن کوچک و متوسط مشغول به فعالیتند.
غرقی با بیان اینکه هر جایی که ذخیره معدنی باشد امکان اشتغالزایی وجود دارد، اظهار کرد: ویژگی عمومی بخش معدن به‌ویژه معادن کوچک و متوسط، رشد اشتغالزایی به‌ویژه در مناطق دورافتاده است.
هر جایی که معدن است اشتغال هم به وجود می‌آید و این مهم کمک کرده که در مناطق پراکنده کشور مهاجرت معکوس اتفاق بیفتد یعنی اگر روستایی بوده که به‌واسطه نبود صنعت و معدن و شرایط اشتغال دچار ضعف شده، افراد به دیگر مناطق برخوردار کشور مهاجرت ‌کرده‌اند اما با حضور یک معدن، اشتغال بهینه ‌شده و نیروی انسانی بیشتری جذب می‌شود.
این عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی با بیان اینکه معادن می‌توانند در مناطق مختلف کشور آبادانی به وجود بیاورند، اظهار کرد: بسیاری از معادن ما در مناطق دورافتاده‌ هستند، ظرفیت‌ کشاورزی یا تاسیس واحدهای صنعتی را ندارند و هزینه زیرساخت و تاسیس صنعت هم در آنجا بالا است؛ درنتیجه معدن به سراغ آبادانی در این مناطق می‌رود.
 به گفته این کارشناس معدنی، از ویژگی‌های عمومی بخش معدن این است که اشتغال را در این مناطق ایجاد کند. پیش ‌از این امکان سرمایه‌گذاری اشتغالزا در آن مناطق بالا و بسیار هزینه‌بر بود. به‌این‌ترتیب این معادن از نظر پراکندگی جغرافیایی و زیرساختی، امکان رشد را در کشور ایجاد می‌کنند.
غرقی در ادامه، به آسیب‌پذیری معادن کوچک در مقابل نوسانات بازار و بروز مشکلات اقتصادی اشاره کرد و گفت: این میزان اشتغال با توجه به آسیب‌پذیری معادن کوچک و متوسط در دوران رکود و رونق، همیشه نوسان داشته است. در شرایط رکود می‌توان گفت تا حدود ۵۰ درصد هم افت داشته و سیر نزولی را در اشتغال تجربه کرده است.
 این عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اظهار کرد: به دلیل کوچک‌مقیاس بودن، ظرفیت پایین بدهی، اخذ تسهیلات و تامین مالی با وجود اینکه این معادن درصد بالایی از اشتغال را دربرمی‌گیرند، آسیب‌پذیرتر هستند و همواره در ایران با تعطیلی و کاهش ظرفیت روبه‌رو شده‌‌اند. او تاکید کرد: در چرخه‌های تجاری به‌ویژه در وضعیت رکود جهانی یا داخلی، این معادن و بنگاه‌ها آسیب‌پذیرتر هستند.

بازار عمده مواد معدنی در اختیار دولت

سیدمهدی طیب‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی کرمان نیز درباره اهمیت و نقش معادن کوچک در رشد اشتغال کشور گفت: اگر آمار و وضعیت معادن را بررسی کنیم می‌بینیم که بیشتر معادن در اختیار بخش خصوصی و شامل معادن کوچک است.
رئیس اتاق بازرگانی کرمان درباره اهمیت معادن کوچک اظهار کرد: در کرمان ۳۰۰ معدن خصوصی داریم که بیشتر آنها کوچک هستند. این معادن از لحاظ وسعت پراکندگی و تعداد زیاد بهره‌برداران، تعیین‌کننده هستند. او ادامه داد: ازآنجایی‌که معادن کوچک در مناطق مختلف کشور پراکنده هستند، اشتغال آن منطقه را افزایش می‌دهند.
 طیب‌زاده درباره اهمیت استفاده از نیروی بومی و کمک به رشد آن منطقه بیان کرد: اگر هر معدنی دست‌کم ۳ نفر از تحصیلکردگان معدنی و زمین‌شناسی همان منطقه را استخدام کند، خیلی موثر است و می‌تواند زمینه رشد را فراهم کند.
 بنابراین معادن کوچک، هم در رونق اشتغال و هم در بکارگیری نیروهای فنی محلی بسیار موثر هستند.
 او ادامه داد: نیروهای محلی به سبب داشتن خلاقیت و آشنا بودن با شرایط آن محل بسیار موثر هستند و می‌توانند زنجیره رشد معادن و اقتصاد را کامل کنند.
 رئیس اتاق بازرگانی کرمان در ادامه، با گله از اینکه سهم و نقش معادن کوچک بخش خصوصی در مقابل معادن بزرگ دولتی بسیار کم است، گفت: متاسفانه از نظر ارزش بیش از ۹۰ درصد امتیاز را معادن بزرگ و دولتی در اختیار دارند و همان‌طور که می‌دانیم بیش از ۹۰ درصد استخراج در اختیار معادن بزرگ و دولتی است.
 طیب‌زاده ادامه داد: معادن کوچک امکانات زیادی در اختیار ندارند و نمی‌توانند در فرآوری و استخراج رشد کنند. درنتیجه به سمت فروش به شرکت‌های دولتی یا تعطیلی می‌روند.
 او در لزوم حمایت از معادن کوچک و نقش‌آفرینی دولت اظهار کرد: دولت باید به معادن کوچک کمک کند یا معادن بزرگ را به بخش خصوصی واگذار کند و پیش‌خرید و تضمین خرید از واحدهای کوچک انجام دهد تا آنها هم ‌دست به تجمیع بزنند و در رشد اقتصادی موثر باشند.
او در زمینه لزوم اعمال واگذاری‌ها تاکید کرد: تا زمانی که واگذاری انجام نشده، معادن دولتی و بزرگ خودشان را رقیب معادن کوچک ندانند زیرا این معادن نمی‌توانند به رونق اشتغال کمک چندانی کنند.