به گزارش می متالز، این در حالی است که کشورهای یادشده باکیفیتترین انواع این سنگ را در خود جای دادهاند. درگیری و زد و خورد و آسیبهای برآمده از روش استخراج گاه به بهای جان معدنچیان تمام میشود. علاوه بر اینها، این مدل استخراج گاه به بایرشدن زمین محل استخراج میانجامد. با این حال این سنگ قیمتی منبع درآمد مناسبی برای مردمان محلی به شمار میآید.
استخراج کهربا در روسیه و اوکراین سر و سامانی ندارد. با این حال ذخایر این سنگ نیمهقیمتی منبع خوب درآمد برای مردمان محلی به شمار میآید؛ اتفاقی که به بهای نابودی محیطزیست منطقه و آسیب به اقتصاد این کشورها انجام میشود.
کهربا، یک رِزین فسیل شده است که در ساخت جواهر و سایر موارد تزئینی به کار میآید. این سنگ در اوکراین، روسیه، لهستان و لیتوانی بسیار یافت میشود و کهربای این مناطق به دلیل رنگ بسیار غلیظ عسلی نسبت به انواع آن در امریکای جنوبی مشهور است. بیشتر ذخایر کهربای جهان را گروههای معدنکار غیرقانونی در روسیه و اوکراین استخراج میکنند و برای این کار از پمپهای آبی بهره میبرند که از ماشینهای قدیمی و قطعات خودروهای وَن درست شده و به طور ویژه برای استخراج ذخیره کهربا با تراکم و تمرکز کم به کار میروند.
در یک منطقه ممکن است صدها گروه به طور همزمان به کار استخراج مشغول باشند و هزاران نفر گل و لای را از زیرزمین بیرون بکشند تا از میان آنها کهربا بیرون کشیده شود. آنها با چکمه و لباسهای مندرس در گلها راه میروند و در میان زبالههای شناور در آنها این سنگ قیمتی را جستوجو میکنند. اینگونه بهرهبرداری غیرقانونی از کهربا آسیبهای زیستمحیطی بیحساب و کتابی را به وجود آورده و به بایر شدن زمین منطقه و تبدیل شدن آن به جایی شبیه به سطوح کره ماه منجر شده است، همچنین مناطق وسیعی از جنگلها از بین رفته و روشهای نادرست استخراج باعث شده که خاک به طور کامل تخریب شود و حیات گیاهی نتواند ادامه پیدا کند. این در حالی است که در استخراج قانونی کهربا، معدنکار مجبور به احیای جنگلهایی است که از بین برده و معدنکاران غیرقانونی در قید و بند چنین قوانینی نیستند. آنها زمین استخراج شده را به راحتی رها میکنند؛ زمینی که حالا دیگر قابلیت فعالیتهای جایگزین مانند کشاورزی را ندارد.
شمال غربی اوکراین و غرب روسیه، کهرباخیزترین مناطق به شمار میآیند و گروههای معدنکار زیادی را به خود جذب میکنند. شهر کالینینگراد روسیه در بین لیتوانی و لهستان ۹۰ درصد کهربای منطقه بالتیک را تولید میکند و برخی از بزرگترین و قدیمیترین باندها در آن فعال هستند.
نماینده مجلس کالینینگراد که ناشر روزنامه «ایگوررادنیکُو» نیز است به شبکه خبری انبیسی در این باره گفت: استخراج غیرقانونی کهربا از پس از فروپاشی جماهیر شوروی و در دوران روسیه مدرن وجود داشته است. بیشتر استخراج جنبه قانونی ندارد و حجم آن سالانه به بیش از ۳۵۰ تا ۴۰۰ تن میرسد که این ارقام، حجمی ۱۰ مرتبه بیشتر از استخراج رسمی را نشان میدهند. علاوه بر آسیبهای زیستمحیطی، مانند آنچه در هجوم به طلا در امریکا انجام شد، حمله به کهربای بالتیک نیز منجر به درگیری بین گروهها میشود؛ درگیریهایی که گاه به کشته شدن معدنچیان میانجامد. بعضی از معدنچیان از سلاحهای سرد و گرم همانند چاقو و نارنجک در زدوخورد استفاده میکنند و دخالت پلیس هم در این میان موثر نیست. علاوه بر خطرهای برخاسته از رقابت گروهها، فرآیند استخراج مواد معدنی نیز به خودی خود برای معدنچیان وخیم و خطرناک است و اگر اقداماتی هم برای حفظ امنیت معدنچیان انجام شده، بسیار کم و به یقین ناکافی است.
بیشتر گودالهای حفر شده، لغزنده و مستعد فروپاشی و شکست هستند. استخراج غیرقانونی کهربا به اقتصاد اوکراین و روسیه نیز آسیب میرساند؛ فعالیتهایی که هیچ گونه مالیاتی برای آن پرداخت نمیشود.
در همین حال دولتهای روسیه و اوکراین ادعا میکنند که پیگیر این معضل هستند. کاتیا دِکونویدز، رئیس پلیس ملی اوکراین از ایجاد یک واحد فوریت ویژه با هدف پیگیری فعالیتهای معدنکاری غیرقانونی و ناآرامیهای مدنی برآمده از آنها خبر داده است؛ واحدی که از ۱۵۰ نیرو از دادستانی کل، سرویس امنیتی دولت و پلیس ملی تشکیل شده است اما در میان نیروهای پلیس و صاحبمنصبان دولتی هم شیوع و گسترش فساد گزارش میشود. برخی معدنکاران میگویند ماموران پلیس از برخی جرایم چشمپوشی میکنند و در نتیجه آن به سهمی حتی تا ۳۰ درصد فعالیت معدنی دست مییابند که اگر معدنکار آن سهم را پرداخت نکند به سرعت مورد پیگیری قرار میگیرد و دستگیر میشود.