تامین مالی جمعی، فرصتی برای تمامی کارآفرینان

به گزارش می متالز، مدیر تحقیق و توسعه شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن در بررسی این روش تامین مالی اظهار کرد: تأمین مالی جمعی (crowdfunding) که نوعی روش تأمین مالی طرح‌ها و پروژه‌ها محسوب می‌شود، تعداد زیادی از تأمین‌کنندگان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی با مبالغ خرد و با استفاده از بستر اینترنت مشارکت دارند.

محسنی ادامه داد: در این مدل «عامل» که زیرساخت‌های لازم و بستر اینترنتی مناسب برای انجام فرآیند را فراهم می‌کند، می‌تواند یک نهاد مالی ثبت شده دارای مجوز فعالیت معتبر یا شخصی حقوقی باشد که از طریق انعقاد قرارداد با نهادهای مالی به ارائه خدمات مربوطه اقدام کند.

وی افزود: در این راستا، عاملان تأمین مالی جمعی یا باید خود نهاد مالی مجاز شامل شرکت‌های کارگزاری، تامین سرمایه، سبدگردان و مشاور سرمایه‌گذاری باشند یا با این نهادهای مالی، قرارداد منعقد کنند (مطابق با ابلاغیه شماره ۱۲۰۲۰۱۲۲ مورخ هشتم اسفند ۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار).

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: برخلاف بسیاری اشکال دیگر تامین مالی سرمایه‌گذاری پروژه‌ها، متعهد شدن در سرمایه‌گذاری جمعی طیف گسترده‌ای از اهداف را دارد.

کسب و کارهای کوچک هم مورد توجه تامین مالی جمعی هستند

محسنی یکی از قوی‌ترین منافع شیوه تأمین مالی جمعی را ایجاد فرصت دسترسی تمامی کارآفرینان به منابع مالی بدون وثیقه، با سرمایه اولیه خرد و بدون کسب و کار راه‌اندازی شده عنوان کرد و گفت: در همین زمینه می‌توان از حضور سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و حتی کمک‌های دولت هم بهره برد؛ تأمین مالی جمعی نه تنها کسب و کارهای نوپا بلکه کسب و کارهای کوچک و موفق موجود را نیز برای رشد و توسعه بیشتر می‌تواند هدف قرار دهد.

وی توضیح داد: این بدین معنا است که سرمایه‌گذاری جمعی به کارآفرینان اجازه می‌دهد تا پول اولیه مورد نیاز برای شروع سرمایه‌گذاری جدید خود را افزایش دهند. استفاده از پتانسیل جامعه با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، افراد و شرکت‌ها میلیون‌ها دلار تأمین سرمایه به صورت قرض‌دهی، خرید سهام یا کمک بلاعوض برای پروژه‌ها در طول پنج سال گذشته به همراه داشته است.

محسنی اظهار کرد: سرمایه‌گذاری جمعی را می‌توان پلتفرمی برای توسعه کارآفرینی نیز به شمار آورد؛ هنگامی که مجموعه‌ای از افراد مختلف در یک رویداد سرمایه‌گذاری می‌کنند، پس از پایان رویداد تمایل به ادامه فعالیت خود در سایر پروژه‌ها را دارند؛ همچنین، افرادی که یکبار تجربه سرمایه‌گذاری جمعی را داشته‌اند، معمولا تمایل بیش‌تری به سرمایه‌گذری پر ریسک جدید به جای سرمایه‌گذاری ساده را دارند.

وی سرمایه‌گذاری جمعی را برای اهداف بازاریابی هم مورد استفاده دانست و گفت: این موضوع شامل ایجاد علاقه به دیگر محصولات کارآفرین پس از موفقیت در محصول مورد نظر می‌شود، به خصوص در صنایعی که در آن پروژه به دنبال ایجاد مجموعه‌ای پویا از محصولات مکمل بوده، مهم است.

مزیت رقابتی تامین مالی جمعی، نسبت به دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری

این کارشناس بازار سرمایه، نکته جدید موجود در سرمایه‌گذاری جمعی را مزیت رقابتی آن نسبت به دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری بیان کرد و افزود: استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و دیگر جزئیات وب به خصوص عملکرد ویروسی شبکه و بازار یکی دیگر از این موارد است؛ این پتانسل می‌تواند تعداد زیادی از استفاده‌کنندگان از انجمن‌های خاص وب را در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه بسیج کند.

وی توضیح داد: در واقع، با ظهور وب، مردم از این فرصت برای به اشتراک گذاشتن ایده‌های خود با دیگر اعضای جامعه به منظور کسب نتایج واقع‌بینانه استفاده کردند. همکاری نقطه عطف کلیدی در تحقق یک جامعه پویا و دروازه ورود به کسب و کارهای اجتماعی حقیقی است.

محسنی ادامه داد: از سوی دیگر، جمعیتی از مردم علاقمند به سرمایه‌گذاری هستند که با تکیه بر خرد جمعی و نظام ارزیابی مبتنی بر خرد جمعی شبکه، ضمن تبادل آراء و ارزیابی میزان ریسک و سود هر یک از فرصت‌ها، به رتبه‌بندی و اولویت‌گذاری آن‌ها می‌پردازند که در نهایت با انتخاب خوش آتیه‌ترین و مطمئن‌ترین فرصت‌های معرفی شده، نسبت به تأمین مالی آن مشارکت می‌کنند و این چرخه رتبه‌بندی و مشارکت تا زمانی تکرار می‌شود که طرح‌های منتخب به هدف تأمین بودجه کامل رسیده و از فهرست فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارج شود.

چالش‌ها

مدیر تحقیق و توسعه شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن، تأمین مالی جمعی را با وجود مزایای آن دارای چالش‌هایی نیز دانست و گفت: آشکار است که فضای سرمایه‌گذاری جمعی پس از ظهور چارچوب‌های تنظیمی مالی بسیار آزاد، ممکن است هدف ساده‌ای برای سودجویان باشد؛ تغییرات زیادی نسبت به تنظیم چارچوب‌های مالی هنوز جامه عمل نپوشیده‌اند.

وی در خصوص جلب اعتماد در این روش تامین مالی، تصریح کرد: نظام‌های تأمین مالی جمعی برای جلب اعتماد و کسب اعتبار نیاز به چیزی بیش از وجوه متقاضیان کارآفرین و سرمایه‌گذاران علاقمند دارد؛ چنین نظامی نیازمند به اکوسیستم‌های پشتیبان و توانمندساز نظیر مقررات تسهیل‌کننده، فناوری و محیط امن تبادلات مالی و همچنین فرهنگ پذیرای این شیوه جدید از تأمین مالی دارد.

محسنی در ادامه به دیگر عوامل موثر در تامین مالی جمعی اشاره کرد و گفت: در نظر داشته باشید که ارتباط با گروه بزرگی از سهامداران نامتجانس دشوار است، به خصوص اگر همه آن‌ها قدرت رأی مساوی داشته باشند. این موضوع با توجه به شروع سرمایه‌گذاری یا خروج از آن می‌تواند در طول مذاکرات قسمت مشکل آفرین باشد؛ در حالیکه برخی پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی از طریق استفاده از رسانه‌ها با اهداف خاص، مشکل را کم می‌کنند.

وی اظهار کرد: به طور کلی، مدیران خوب باید بتوانند گروه بزرگ و ناهمگونی از سرمایه‌گذاران را مدیریت کنند. سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه کسب و کار، ریسک ذاتی بالایی دارد. شکست درصد بالایی از شرکت‌های نوپا، امری طبیعی است و در این‌ حالت سرمایه‌گذران متضرر خواهند شد.

این کارشناس بازار سرمایه در یک جمع بندی کلی بیان کرد: بازگشت سرمایه‌­ سرمایه­‌گذار جمعی به موفقیت آینده‌­ کسب و کاری بستگی دارد که در آن سرمایه‌گذاری شده است. این موفقیت، امکان دریافت سود بیشتری را فراهم می­‌سازد؛ چرا که اگر این کسب ­و کار سودده باشد، ارزش سهام افزایش خواهد یافت؛ اما به همین نسبت، سرمایه‌گذار با خطر بیشتری نیز مواجه است.

وی اضافه کرد: سهام­داران معمولاً  آخرین کسانی هستند که درصورت ورشکستگی کسب ­و کار، ضررشان جبران می­‌شود؛ علاوه بر آن، سهام این شرکت‌ها به سختی قابل ارزشگذاری است. حتی زمانی که شرکت نوپا موفق شود، احتمالاً نیاز به سرمایه برای رشد و پیشرفت خود دارد. انبوه سرمایه‌گذاران ممکن است از دوره‌های بعد تأمین مالی با خبر نشده و از این‌رو، با ریسک کاهش ارزش سهام یا اوراق خود مواجه شوند.