مطالبات معوقه از شرکت‌های دولتی، نسوزها را ذوب کرد

کمبود مواد اولیه با گرید بالا

کمبود مواد اولیه در صنعت نسوز یکی از مشکلات این صنف به‌شمار می‌رود. در این‌باره مهدی نعیمی، مدیرعامل شرکت مهر گدازعنوان کرد: یکی از مشکلاتی که نسوزها به تازگی با آن دست به گریبان شده‌اند، کمبود مواد اولیه نسوز در کشور در گریدهای بالاست. نعیمی در ادامه توضیح داد: مواد اولیه نسوزهایی که بیشتر پایه قلیایی دارند، اکسیدمنیزیم یا منیزیا است و اکسید منیزیم دارای گریدهای مختلفی است. این گریدها از ۹۲درصد به بالا شروع می‌شود. در گریدهای پایین شرکتی به نام تهیه و تولید مواد نسوز در بیرجند این گریدها را تولید می‌کند که بیشتر برای محصولات بی‌شکل کاربرد دارد، اما برای محصولات شکل‌دار که بیشتر آجرها را تشکیل می‌دهد خلوص‌های بالای ۹۷درصد نیاز دارد که در فولادسازی‌های مهم چون فولاد مبارکه استفاده می‌شود و در ایران این خلوص وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه خلوص منیزیت جزو ذات آن به‌شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: منیزیت دارای هر خلوصی باشد، همان خلوص را دارا خواهد بود و با فرآوری قابل ارتقا نیست. بنابراین شرکت‌هایی که به گریدهای بالا نیاز دارند، مواد مورد نیاز خود را از کشور چین وارد می‌کنند.مدیرعامل شرکت مهرگداز در ادامه یادآور شد: کشور چین به‌صورت طبیعی منیزیت با گرید بالا را داراست و نیاز به فرآوری ندارد. از این نظر بازار جهانی این مواد در دست چینی‌ها است. نعیمی در ادامه عنوان کرد: با توجه به این شرایط بسیاری از شرکت‌ها برای واردات منیزیا از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کردند که این ارز مبادله‌ای حدود دو ماه است به منیزیا تعلق نمی‌گیرد. از آنجا که شرکت تهیه و تولید مواد نسوز کشور اعلام کرده می‌تواند منیزیت گرید بالا را تولید کند، ارز مبادله‌ای آن را حذف کرده‌اند، اما ظرفیتی که این شرکت برای تولید گرید بالا اعلام کرده، بسیار محدود است و حدود ۱۰درصد نیاز بازار را تامین می‌کند. البته از نظر کیفیتی نیز این تولید به حد مطلوب نرسیده و با وجود چنین ادعایی ردیف ارز آن برداشته شده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: این درحالی است که بسیاری از شرکت‌ها قراردادهایی را برمبنای ارز مبادله‌ای منعقد کرده‌اند و وارد مناقصه شده‌اند. درحال‌حاضر با بسیاری از واحدهای فولادسازی قرارداد بسته شده است که خود این واحدها نیز با مشکلاتی چون رکود درگیر هستند و نمی‌توانیم از آنها تخفیفی درخواست کنیم.مدیرعامل شرکت مهرگداز در ادامه با اشاره به مشکلی که در سطح بین‌المللی روی داده، عنوان کرد: مواد منیزیا در دنیا بسیار محدود است و در کشورهایی چون چین و ترکیه در برخی کشورهای اروپایی و در امریکای جنوبی و در برزیل در گرید بالا وجود دارد، البته در گرید پایین مانند ایران ممکن است وجود داشته باشد. اتفاق دیگری که در حوزه تامین مواد اولیه روی داده این است که در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۷میلادی دولت چین به دلیل موضوع‌های آلودگی محیط‌زیست و گرد و غبار بسیاری از واحدهای قدیمی منیزیا خود را تعطیل کرد، بنابراین در دنیا با کمبود منیزیا روبه‌رو هستیم که سبب شده قیمت‌ها ۵۰ تا ۶۰درصد افزایش یابد. این درحالی است که در کشور ما ارز مبادله‌ای نیز حذف شده و سبب کمبود و گران شدن منیزیا شده است.نعیمی افزود: بنابراین در حوزه مواد اولیه این موضوع مطرح است که چرا ردیف ارز مبادله‌ای برداشت شده است؟ تنها بر مبنای یک ادعا مطرح شده نمی‌توان این ارز را برای این صنعت حذف کرد، چراکه در گام نخست از نظر حجم ادعای مطرح شده جوابگوی نیاز کشور نیست و از نظر کیفی هم هنوز به آن کیفیت مطلوب خود نرسیده است.وی در ادامه با اشاره به موضوع واردات نیز عنوان کرد: از نظر واردات نیز مشکلاتی برای این صنعت وجود دارد و اعمال تعرفه‌ای قوی در این زمینه نمی‌شود. درحالی‌که شاهد هستیم در برخی محصولات فولادی تعرفه‌های بالایی اعمال می‌شود، اما در صنعت نسوز و واردات آن تعرفه چندانی اعمال نمی‌شود و کنترل چندانی وجود ندارد. بنابراین شاهدیم که واردات نسوز با گرید پایین و با تعرفه پایین است.

کمبود نقدینگی

کمبود نقدینگی یکی از مشکلاتی است که تولیدکنندگان نسوز از آن گلایه دارند. در این‌باره عباس رمضانی، مدیر تولید فرآورده‌های نسوز اراک عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات واحدهای نسوز در کشور کمبود نقدینگی است. بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده دیرگداز از شرکت‌های خصولتی مانند پالایشگاها، نیروگاه‌ها، آلومینیوم‌سازی‌ها و فولادسازها و... طلب زیادی دارند که پرداخت نمی‌شود. بهترین بدهکاران دولتی ما پالایشگاه‌ها هستند که آنها هم بین ۲ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا بدهی خود را پرداخت کنند. نیروگاه‌ها هم معمولا بین ۶ ماه تا یک‌سال زمان می‌برد تا بدهی خود را پرداخت کنند. اما بیشترین مشکل ما با فولادسازهاست که البته با وجود شرایط رکودی حاضر، این واحدها اوضاع چندان مناسبی ندارند.رمضانی در ادامه عنوان کرد: زمانی‌که نقدینگی به‌موقع به تولیدکنندگان تزریق نشود، به‌تدریج واحدهای تولیدی به سمت نابودی خواهد رفت. وی در ادامه خاطرنشان کرد: مشکل عمده بعدی، واردات اجباری با وجود کیفیت مشابه داخلی و حتی با نرخ بیشتر از نرخ دیرگدازهای داخلی است که این واردات رو به افزایش است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تعرفه‌ای برای واردات در نظر گرفته نشده، گفت: تنوع و ناشناخته بودن محصولات دیرگداز برای گمرک سبب‌شده تا شرکت‌های بازرگانی به بهانه جدید بودن و مشابه نداشتن محصول داخلی، بدون تعرفه دست به واردات بزنند. مدیر تولید فرآورده‌های نسوز اراک در ادامه خاطرنشان کرد: از سویی متاسفانه برخی قراردادهای اجباری به صنعت تحمیل می‌شود. برای مثال قرارداد ساخت بخش تولید آلومینیوم یک شرکت به یک شرکت چینی واگذار شد که تمامی نسوزهای مصرفی آن را هم شامل می‌شود. یکی از آجرهای پرکاربرد این واحدها آجرهای دیاتومیتی است که از دوسال پیش در شرکت ما شبیه‌سازی شده و جایگزین آجرهای چینی شده است. رمضانی افزود: برخی شرکت‌ها در صنایع نفت و گاز، به بهانه اینکه برخی محصول مشابه داخلی ندارد یا بدون اینکه آزمایش کنند یا به بهانه اینکه محصول خارجی کیفیت بهتری دارد، درخواست خرید خارجی می‌کنند. در حالی‌که مشابه ایرانی با کیفیت مناسب در داخل تولید می‌شود.

آزمایش‌ها در گمرک زمان‌بر می‌شود

همچنین هادی حسین‌زاده، مدیر کنترل کیفیت و تحقیق و توسعه شرکت نسوز خوزستان درباره مشکلات نسوزها اظهار کرد: مهم‌ترین و نخستین مشکل واحدهایی که در صنعت نسوز مشغول به کار هستند، کمبود نقدینگی و میزان طلب‌هایی است که از سوی شرکت‌ها پرداخت نمی‌شود. درحالی‌که اگر این طلب‌ها به‌موقع پرداخت شود بسیاری از مشکلات واحدهای صنعتی نسوز حل خواهد شد. حسین‌زاده با اشاره به موضوع مالیات نیز عنوان کرد: مالیات تعیین شده نسبت به گردش مالی در صنعت نسوز بسیار بالا در نظر گرفته شده است. وی در ادامه با اشاره به مشکل مهم دیگر در صنعت نسوز یعنی پیشی‌گرفتن عرضه بر تقاضا گفت: کیفیت محصولات نسوز به‌دلیل عرضه بیش از حد و تقاضای پایین روزبه‌روز در حال کاهش است. مدیر کنترل کیفیت و تحقیق و توسعه شرکت نسوز خوزستان درنهایت خاطرنشان کرد: بی‌اطلاع بودن کارکنان گمرک از ارزیابی گمرکی برای تعرفه و موارد دیگر سبب شده در مواردی محصولات ماه‌ها یا حتی یک سال در گمرک برای آزمایش بماند و این امر به نوعی سبب ضرر و زیان شود، چراکه مراحل آزمایش طول می‌کشد.