کشتی های نفتکش، شناور های ویژهای هستند که برای حمل مقادیر بالای نفت طراحی شده است. به طور کلی دو نوع تانکر نفت دریائی و شناور وجود دارد، تانکر های نفت خام و تانکر های فرآوردههای نفتی.
مدیر ارزیابی بیمه های انرژی شرکت سهامی ارزیابان ایرانیان پوشش در این خصوص گفت : کشتی نفتکش مخصوص حمل نفت خام به صورت فله، طراحی و ساخته شده است. این کشتی ها در ابعاد مختلف وجود دارند. سطح عرشه این کشتی ها از لوله ها و پمپ ها پوشیده شده است که مخصوص حمل و انتقال نفت خام هستند.
نصراله بیات اظهار داشت : نفتکش های جدید دارای پوشش های خاص برای جلوگیری از نشت نفت به آب دریا و دارای ایمنی بالائی هستند. ظرفیت و اندازه این نفتکش ها متفاوت است ولی سوپرتانکرها بزرگترین نفتکشهای نفت خام هستند که برای طبقه بندی آنها حدودی را تعریف کرده اند که مهمترین آنها بر حسب گنجایش نفت خام به شرح ذیل تقسیم بندی شده است:
نفتکش های غولپیکر: نفتکش بزرگی است که ظرفیت آن از ۱۶۰ تا۳۲۰ هزار تن باشد اصطلاحاً نفتکش غولپیکر (VLCC) گفته میشود.
نفت کش های کوه پیکر: به نفتکش بسیار بزرگی که ظرفیت آن ها بیش از ۳۲۰ هزار تن باشد می باشد، به نفتکش کوهپیکر (ULCC: Ultra Large Crude Capacity) میگویند.
وی ادامه داد: شرکت ملی نفتکش ایران (National Iranian Tanker Company) با در اختیار داشتن ۴۲ سوپر تانکر و با ظرفیتی حدود 5/15 میلیون تن، در حال حاضر بزرگترین شرکت نفتکش در جهان می باشد.
بیات اضافه کرد: این شرکت، نفت خام ایران را به بازارهای صادراتی انتقال میدهد و همچنین در تجارت متقابل محمولههای نفتی را برای برخی از ۱۵۰ رشته نفت در سراسر جهان، از جمله رویال داچ شل، توتال، آرامکو سعودی و شرکتهای تولیدی نفت دولتی کویت و ابوظبی حمل میکند.
این مدیر بیمه تصریح کرد: شرکت ملی نفتکش به عنوان بزرگترین شرکت حملونقل مواد نفتی فعالیت میکند و با بیش از ۶۰ سال سابقه یکی از نخستین شرکت هایی بود که مورد تحریم قرار گرفت. نخستین تحریم اول جولای ۲۰۱۰ اعمال شد و پس از آن تحریمهای مختلفی در تاریخهای متفاوتی در مورد محدودیت حمل و نقل و بیمه صورت گرفت.
وی ادامه داد: هنگام تحریم، در حالی پالایشگاه های نفت در آسیا در کشورهائی مانند هند، چین، ژاپن و کره جنوبی به دنبال خرید بیشتر نفت از ایران بودند که تنها عاملی که می توانست محرک جدی برای آنان باشد لغو تحریم ها و امکان بیمه شدن تانکرهای نفتی که خوراک پالایشگاه های نفت را در این کشور را مهیا می کنند بوده است.
به نقل از لایو اینشورنس، صنایع کشتیرانی در ایران بیصبرانه منتظر افزایش خدمات شان به مشتریان هستند، و چشم به لغو سریع تر تحریم ها دوخته اند.
این کارشناس بیمه نفت کش اظهار داشت : در این زمان به نقل از بعضی کارشناسان بین المللی، زمانی که صنعت بیمه دوباره در ایران فعال شود، این کشور میتواند نفت خام بیشتری را به بازار ارائه کند. و مقام هایی در توکیو و لندن گفتند شرکت های بیمه ای جهانی به توافقی دست یافته اند که طبق آن می توانند بدون مداخله شرکت های 'بیمه مجدد' مستقر در آمریکا پوشش بیمه ای ارائه کنند و بنابراین به زودی می توانند پوشش تقریبا کاملی برای صادرات نفت ایران ارائه کنند.
بیات گفت : شرکت های بین المللی بیمه ای در دوران تحریم از بیمه نفتکش های ایرانی خودداری می کردند و در نتیجه این نفتکش ها قادر به تردد در همه بنادر جهان نبودند.
این مدیر ارزیابی شرکت های بیمه ای ادامه داد: در این رابطه 'اندرو باردوت' مدیر اجرایی شرکت 'اینترنشنال گروپ' (IG) در لندن به رویترز گفته است: در برنامه سال 2017 شرکت ما برای بیمه مجدد هیچ شرکت مستقر در آمریکا مداخله نخواهد داشت. این درحالیست که «روبرت مک لیود» مدیر عامل «فرانت لاین» که به عنوان بزرگترین شرکت حمل و نقل کشتی های نفتکش جهان محسوب می شود، گفته بود: بیمه محموله های نفتی ایران همچنان به طور کامل اجرا نمیشود و اجرای آن احتمالا مدتی زمان می برد.
وی گفت : پس از لغو تدریجی تحریم ها، شرکت ملی نفتکش ایران با امضای بیش از ۷۰ قرارداد اجاره نفتکش های ایرانی با شرکت های بزرگ خارجی خبر داده است، شرکت هایی که با آنها قرارداد اجاره کشتی امضا شده به طور عمده اروپایی و آسیایی هستند، که می توان از تاثیرات برجام بر شرکت ملی نفتکش ایران دانست.
نصراله بیات تصریح کرد: گرچه بنا به اظهارات مقامات بزرگترین شرکت حمل و نقل کشتی های نفت کش جهان، علیرغم توافق هسته ای ایران و اجرای برجام، همچنان موانع بیمه ای و مالی بر سر راه تجارت ایران وجود دارد.
وی افزود: پس از اجرای برجام، ناوگان بزرگ نفتکش ایران بعد از سالها تحریم بیمه ای، دوباره زیر پوشش کامل بیمه شرکت بیمه ای بین المللی پی.اند.آی کلاب (P&I CLUB) قرار گرفت.
مدیر ارزیابی بیمه های انرژی شرکت سهامی ارزیابان ایرانیان پوشش اضافه کرد: با وجود اجرایی شدن برجام و رفع همزمان تحریمهای بیمهای، کلوپهای عضو گروه بینالمللی (IGA) قادر به ارائه پوشش کامل به کشتیهای ایرانی یا کشتیهایی که در ارتباط تجاری با ایران هستند، نبودند چراکه بخش قابل توجهی از ساختار اتکایی این کلوپ ها از سوی بیمهگران اتکایی آمریکایی تامین میشود. و در این راستا شرکت ملی نفتکش ایران برای از سرگیری فعالیت ناوگان خود در بازار اروپا، اقداماتی برای پیدا کردن راهکارهای مناسب با کلوپهای عضو IGA انجام داده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا صنعت بیمه کشور توان بیمه نفت کش ها به صورت مستقل را دارد گفت: باید اذعان نمود که بیمه مرکزی در پی تحریم ها با پشتوانه دولت کنسرسیومی را تشکیل داد و نفت کش ها را بیمه کرد، بر همین اساس هم اکنون نیز امکان بیمه نفت کش ها در صنعت بیمه کشور وجود دارد. و با وجود چنین کنسرسیومی که در صنعت بیمه کشور ایجاد شده است نفت کش ها هم اکنون برای دریافت پوشش بیمه ای در داخل یا خارج از کشور حق انتخاب دارند.
بیات تصریح کرد: در پی تحریم ها با پشتوانه های دولت و صنعت بیمه پوششP&I کشتی های حامل نفت صادراتی ایران به عهده موسسه بیمه متقابل کیش گذاشته شد ضمن اینکه شرکت های بیمه هم در قالب کنسرسیومی می توانند نفت کش ها را بیمه کنند.
وی در خصوص حل مشکلات تحریم بیمه معلم نیز افزود: پس از اجرای برجام و رفع تحریم ها، نفتکش های ایرانی که به راحتی در آب های بین المللی و اروپا تردد می کنند و هم اکنون نفتکش های ایرانی، نفت برخی از شرکت ها از ایتالیا و اسپانیا را حمل می کنند ضمن این که با لهستان نیز در خصوص نوسازی ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران اقداماتی صورت پذیرفته است.
وی در خصوص وضعیت شرکت بیمه تجارت به عنوان بزرگترین شرکت بیمه خصوصی به لحاظ ثبت سرمایه ثبتی اولیه در ایران اظهار داشت : در امر صدور بیمه نامه برای انواع شناورها از جمله نفتکش های ایرانی فعال است. شرکت بیمه تجارت اخیراً از همکاری با شرکتهای بیمه معتبر خارجی به منظور صدور بیمه نامه برای کشتی های نفتکش ایرانی خبر داده است.
بیات همچنین در ادامه اضافه کرد: از سوی دیگر نیز این شرکت بیمه ای با خطوط داخلی فعال در زمینه نفتکش وارد مذاکره شده است که تا زمان نهایی شدن بیمه نامه به دلیل مباحث رقابتی با سایر بیمه گرها نام شرکت نفتکش را اعلام نکرده است.
تا کنون ۲۳ نفت کش توسط شرکت های بیمه داخلی و ۵۰ نفت کش توسط شرکت های بیمه های خارجی بیمه شده است.
وی در پایان یادآور شد: آنچه قابل ذکر است در راستای مدیریت ریسک در صنعت بیمه هم اکنون هر نفتکش تا سقف حدود یک یا چند میلیارد دلار تحت پوشش بیمه قرار دارد،که حق بیمه هر نفت کش حدود 5/1 الی 6 میلیون دلار می شود.
طبق اظهارات رئیس کل بیمه مرکزی در شرایط فعلی، بیمه های ایرانی توان پوشش میلیاردی بیمه کشتی ها را ندارند و ما نفتکش ها را می توانیم بیمه کنیم، کلوپ های قشم و کیش در دوران تحریم، نفتکش های ایران را بیمه می کردند، اما واقعیت این است که پوشش هایی که برخی بنادر اروپایی از نفتکش ها می خواهند، پوشش های بسیار سنگینی است که برای بیمه کشتی ها چند میلیارد دلار است که پوشش این رقم از عهده شرکت های بیمه ایرانی برنمی آید.