روز شادی ایران

استقبال از هیات خلع ید

مجلس شورای ملی روز ۷ اردیبهشت ۱۳۳۰، طرح ۹ ماده‌ای ملی شدن صنعت نفت را به اتفاق آرا تصویب کرد و روز ۲۲ اردیبهشت ۱۳۳۰ مجلس شورای ملی و سنا، بنا بر ماده اول قانون اجرایی ملی شدن صنعت نفت، نمایندگان خود را برای تشکیل هیات مختلط در خلع ید از شرکت نفت سابق انتخاب کردند.با وجود واکنش شدید انگلیسی‌ها، روز ۱۹ خرداد ۱۳۳۰، اعضای هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران و ۳ نفر از اعضای هیات مختلط، با استقبال پرشور ده‌ها هزار نفر از مردم خوزستان وارد آبادان شدند. آنچه روایت می‌کنیم از زبان زنده‌یاد شمس‌الدین امیرعلائی، وزیر اقتصاد ملی و استاندار وقت خوزستان است که نقش مهمی در این واقعه ایفا کرد.

ورود هیات خلع ید به فرودگاه بهبهان

وی می‌نویسد: «دیروز برای استقبال از هیات مدیره موقت شرکت ملی نفت ایران و سه نفر از اعضای هیات مدیره مختلط نفت، بیش از ۱۵۰ هزار نفر از اهالی آبادان در مسیر هیات، قرار گرفته بودند. از جلوی شهرداری آبادان که محل اقامت اعضای هیات‌مدیره موقت و هیات مختلط نفت ایران می‌باشد تا محل معروف به «مارد» که بیش از ۴ فرسنگ از شهر آبادان دور است، سیل جمعیت منتظر ورود هیات مختلط و هیات مدیره موقت بود. کارگران نفت، اهالی، باشگاه‌های ورزشی، هر یک با شعار مخصوص به خود در مسیر راه صف کشیده و ابراز احساسات می‌نمودند. از طرف حزب ایران، پرچم سه رنگ ملی ایران که بر روی آن عبارت «اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت را در سراسر کشور و ورود هیات اعزامی را به آبادان به عموم هم‌میهنان به‌ویژه کارگران و کارمندان شرکت نفت ملی ایران تبریک گفته و امیدواریم با کار و کوشش توام با دقت و صرفه‌جویی خود لیاقت و استعداد ملت ایران را به دنیا ثابت کنید»، نوشته شده بود، میان مستقبلین تقسیم می‌شد.»

استقبال از هیات خلع ید در آبادان

«به ترتیب کارگران بهداری، کارگران مهندسی پالایشگاه، کارآموزان کارگاه جوشکاری، کارگاه تصفیه، شعبه بخار، کارگران تصفیه نفت، کارگران ساختمان منازل، کارگران کشتیرانی، کارگران ساختمان و سایر کارگران کارگاه‌های مختلفه پالایشگاه و اصناف مختلف با شعارهای مخصوص خود ابراز احساسات می‌نمودند. در محوطه کفیشه زنان و دختران هلهله و شادی می‌نمودند. خرد و کلان، مرد و زن در این شادی شرکت کرده و صدای زنده باد ایران در فضا طنین‌انداز بود. خیابان شهرداری، خیابان بهمنشیر، خیابان فرح‌آباد تاجسر بهمنشیر با پرچم سه رنگ ایران مزین شده بود. در حدود ساعت ۶ اتومبیل شماره ۱۰ وزارتی که حامل امیرعلائی مامور فوق‌العاده دولت در خوزستان، متین دفتری، حسین مکی، مهندس بازرگان، ناصرقلی اردلان، دکتر عبدالحسین علی‌آبادی و مهندس بیات بود، به محل مارد وارد شد. در مارد گروه انبوهی از مردم آبادان، آقای فرماندار و روسای ادارات دولتی، رئیس و اعضای انجمن شهر حضور داشتند. به محض مشاهده اتومبیل هیات، سیل جمعیت به سوی اتومبیل روان شد. به قدری احساسات نسبت به هیات شدید بود که برای هیچ‌کس فرصتی باقی نگذاشت تا کسی منویات مردم آبادان را ضمن نطقی خطاب به هیات ایراد نماید.»

هیات خلع ید

«پس از اینکه چندین گاو و گوسفند را قربانی کردند، هیات و سایر همراهان در حالی که صدها اتومبیل در عقب سر آنها بودند، به سوی شهر عزیمت نمودند. در دو فرسنگی آبادان، عده زیادی از اهالی با پرچم‌هایی که در دست داشتند دور اتومبیل حامی آقایان امیرعلائی و مکی جمع شده بودند. در طول راه تعداد زیادی گاو و گوسفند قربانی شد و از دو فرسخی آبادان که اول برخورد وجوه اهالی با هیات مزبور بود تا عمارت شهرداری صدای زنده‌باد ایران، زنده‌باد دکتر مصدق، در فضا طنین‌انداز بود. ابراز احساسات مردم آنقدر شدید و بی‌سابقه بود که بیش از دو ساعت و نیم طول کشید تا هیات از مارد به شهرداری آمدند. سیل جمعیت به دنبال اتومبیل روان شد. جلوی شهرداری آنقدر جمعیت زیاد بود که اتومبیل حامی هیات با زحمت زیاد توانست وارد شهرداری شود. آقای میهن فرماندار آبادان نزدیک جسر بهمنشیر پس از خیرمقدم گفتند: بحمدا... ملت ایران موفق شد به بهترین وجهی ماده ۲ قانون را به مرحله اجرا درآورد و امیدوارم که هیات محترم در انجام خدمات ملی موفق گردد».