ورود بورس کالا از فاز تاسیس به تثبیت

و براساس این قرارداد مقرر شد کالاهای مورد نیاز نیز به ارزان‌ترین و بهترین شکل وارد کشور شود. این پیمان همکاری زمانی بسته شد که سایه تحریم‌ها به طور کامل از بورس برچیده نشده بود. حالا که گام‌ها به سمت بین‌المللی شدن بورس کالا برداشته شده و این بورس با اتکا به توان داخلی و حمایت از تولیدکنندگان و ایجاد ابزارهای نوین مالی و افزایش سرمایه، سعی در برداشتن موانع قیمت‌گذاری دارد، انتظار می‌رود با ایجاد فضایی آزادتر بدون قیمت‌گذاری دستوری، این بورس به ماموریت خود برای رسیدن به مرجعی برای قیمت‌گذاری بین‌المللی استوارتر قدم بردارد. به گفته مسئولان بورس کالا، دغدغه امروز این بورس با یک دهه گذشته، به طور کامل متفاوت است و نشان می‌دهد که این بورس از فاز تاسیس و شناخت به فاز تثبیت و توسعه وارد شده است.

فاز توسعه بورس کالا

بورس کالای ایران از ابتدای مهر ۱۳۸۶ به شکل کنونی فعالیت خود را شروع کرد. در مدت ۱۰ سال گذشته، فراز و نشیب‌های متعددی داشته است به طوری که دغدغه‌های امروز مدیران و متولیان بورس کالای کشور پس از این با دغدغه‌های یک دهه گذشته به طور کامل متفاوت است و خود بیانگر این واقعیت است که بورس کالای ایران از فاز تاسیس و شناخت به فاز تثبیت و سپس فاز توسعه وارد شده است. محسن عبداللهی عضو هیات مدیره بورس کالای ایران با بیان این مطلب گفت: راه‌اندازی قراردادهای متنوع مالی در سال گذشته از گواهی سپرده کالایی اختیارات گرفته تا آتی‌ها و توسعه بازار اوراق مبتنی بر کالا در کنار افزایش گسترده حضور کالاهای متعدد در بورس کالای ایران گواهی این مدعاست. او با اشاره به برگزاری مجمع عمومی سالانه بورس کالای ایران در ۳ خرداد ۹۶ تاکید کرد: در این مجمع که شفاف و به دور از هرگونه ابهامی برای طیف وسیع سهامداران برگزار شد، مقرر شد به ازای هر سهم ۱۵۰ ریال سود تقسیم شود. بنابراین سهامداران با این تقسیم سود، اثر حصول بازدهی از جنس سود تقسیمی را ملاحظه کردند؛ این موضوع سهام بورس کالا را جذاب‌تر و باکیفیت‌تر می‌کند. عبداللهی درباره افزایش سرمایه بورس کالا در آخرین مجمع این بورس گفت: البته افزایش سرمایه در رساندن سرمایه بورس به ارقام چند صد میلیارد تومانی، ظرفیت رشد و توسعه خوبی برای بورس کالا ایجاد می‌کند. به گفته این مقام مسئول در بورس کالا، توسعه نرم‌افزارهای معاملاتی، فرهنگ‌سازی و توسعه بازارهای مختلف کالایی افزایش و ارتقای توانگری مالی بورس برای پذیرش ریسک‌ها و... از ارمغان افزایش در رقم سرمایه بورس‌هاست.
او ادامه داد: مدیران شرکت بورس کالا برای همین منظور دغدغه توسعه بورس کالا و بزرگتر شدن آن را دارند. نگاهی به بورس‌های کالایی دنیا نشان می‌دهد کفایت سرمایه در بورس یکی از ابعاد توسعه، بزرگ و جهانی و بین‌المللی شدن بورس در اقتصادهای جهان است و اگر هدف نهایی، تبدیل شدن به مرجع قیمت‌گذاری کالاها و ایجاد فضای مبادلات کالایی در خاورمیانه است، باید خود را توانمندتر کنیم. عبداللهی تاکید کرد: این توانمندی علاوه بر پرداختن به ابعاد مقرراتی، رویه‌های مبادلاتی و معاملاتی زیرساخت‌ها و نرم‌افزارهای یکپارچه معاملاتی، بسترهای امن پرداخت، انبارهای استاندارد گسترده و حمایت‌های حقوقی، به سرمایه بزرگی ابعاد بورس نیز نیاز دارد. وی ابراز امیدورای کرد، در سال مالی جدید همگام با افزایش رونق در بخش فیزیکی اقتصاد، بتوانیم شاهد ظرفیت‌های بیشتری از بورس کالای ایران باشیم.

کارکرد بورس‌های بزرگ کالایی

حسین خزلی خرازی مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی، درباره سازوکار بورس‌های کالا به‌عنوان مرجعی برای قیمت‌گذاری گفت: بورس‌های بزرگ کالایی جهان مرجع قیمت‌گذاری قانونی هستند، به‌ویژه درباره کالاهای اساسی از قبیل فلزات اساسی مانند طلا، نیکل، نقره و روی تا فلزات کاربردی مانند مس و فولاد، که از کالاهایی به شمار می‌روند که قیمت‌گذاری روی آنها به طور جهانی انجام می‌شود. خزلی‌خرازی سایر کالاهای کشاورزی مانند قهوه، شکر، ذرت، کنجاله، جو، برنج و کالاهای مشتقه مانند نفت و مشتقات نفتی را نیز از جمله کالاهایی برشمرد که به طور قانونی در بورس‌های مطرح دنیا قیمت‌گذاری می‌شوند.  وی افزود: برای اینکه بورسی، مرجع قیمت‌گذاری شود ابتدا باید بین‌المللی باشد. به طور معمول بورس‌های محلی نمی‌توانند مرجعی برای قیمت‌گذاری باشند.  این کارشناس ارشد بازار سرمایه تاکید کرد: وقتی از دورترین نقاط دنیا خریداران و فروشندگان به شکل نقدی یا خریدار و فروشنده اوراق بهادار مشتقه از کالا، به بورسی وصل باشند و معاملات‌شان را آنجا انجام دهند آن بورس می‌تواند مرجع قیمت‌گذاری باشد. او با اشاره به کارکرد بورس‌های بزرگ کالایی جهان افزود: این بورس‌ها که مرجع اصلی قیمت‌ها هستند، مانند شانگهای، توکیو، سنگاپور، بورس فلزات لندن و ای‌سی‌ایی (بورس کالای لندن) تا نایمکس و سی‌ام‌ایی در امریکا، بورس‌هایی هستند که امکان اتصال سرمایه‌گذاران، خریداران و فروشندگان و امکان اتصال کسانی را که می‌خواهند ریسک نوسانات کالای‌شان را پوشش دهند، از دورترین نقاط دنیا فراهم می‌کنند. خرازی با بیان اینکه همه بورس‌های کالایی در جهان برای پوشش ریسک کالاها مدلی دارند که براساس آن عمل می‌کنند، افزود: همه معاملات آتی دو دلیل دارند؛ یکی گرفتن نوسان و سود با دید سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و دیگری امکان کنترل ریسک. وی ادامه داد: وقتی وارد معاملات آتی یا اختیار معاملات می‌شوید این دو ابزار را در اختیار دارید که هم می‌توانید با دید و استراتژی سرمایه‌گذاری وارد شوید و هم ریسک کالا را کنترل کنید. ابزارهای مالی برای پوشش این اهداف ایجاد شده‌اند.