صنعت سنگ در توقف و سرگشتگی

به گزارش می متالز، وجود ذخایر عظیم سنگ در کشور، ایران را به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ در جهان تبدیل کرده است. درحال‌حاضر بیش از ۶ هزار واحد فرآوری سنگ در ایران وجود دارد و می‌توان گفت وضعیت مطلوبی برای تولید و صادرات سنگ تزئینی در کشور فراهم است، اما این صنعت درحال‌حاضر با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند.
در دهه‌های گذشته برخی از کشورهای تولیدکننده سنگ در جهان توانسته‌اند با اندیشیدن تمهیداتی، صادرات خود را به چندین برابر افزایش دهند، اما در کشور باوجود ظرفیت بالای صنعت سنگ، در سال‌های اخیر شاهد روند رو به افول آن بوده‌ایم.

خام‌‌فروشی بلای جان صنعت سنگ

بر مبنای آمارهای ارائه‌شده، حجم زیادی از صادرات سنگ کشور را سنگ خام به خود اختصاص می‌دهد. درحقیقت یکی از بلاهایی که به‌جان صنعت سنگ کشور افتاده، خام‌فروشی است و این موضوع نه‌تنها برای کشور ارزآوری مطلوب ندارد، بلکه واحدهای فرآوری سنگ را نیز از رونق می‌اندازد.
از سوی دیگر در صنعت سنگ هنوز تجهیزات تولید بومی‌سازی نشده و تامین تجهیزات و ماشین‌آلات تولید و وارد کردن آن به کشور از دغدغه‌هایی است که پیش‌روی فعالان حوزه استخراج و فرآوری سنگ قرار دارد؛ چراکه با افزایش هزینه‌های تولید، رقابت‌پذیری در بازار جهانی به‌شدت کاهش می‌یابد.
همچنین برخی، از واردات سنگ به کشور خبر می‌دهند که این مسئله نمکی دیگر بر زخم صنعت سنگ کشور است که بیش ‌از پیش این صنعت را به ‌سوی افول می‌کشاند.
درحال‌حاضر نسبت به یک دهه قبل، تعداد معادن و کارخانه‌های فرآوری سنگ کشور به بیش از ۲برابر افزایش ‌یافته، اما شاهد هستیم که باوجود این افزایش، میزان صادرات سالانه سنگ فرآوری شده نسبت به قبل تغییر چندانی را تجربه نکرده است.
مباحث یادشده نشان‌دهنده وجود مشکلاتی در صنعت سنگ کشور است و باید راهکاری اصولی برای این صنعت گرفتار در مشکلات، اندیشیده و اجرایی شود.

میزان صادرات قابل‌مقایسه با ظرفیت نیست

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور در این زمینه اظهار کرد: بر مبنای ارزیابی‌هایی که در چند سال گذشته انجام شد، آنچه به‌دست‌آمده این است که میزان صادرات صنعت سنگ کشور پایین بوده و قابل ‌مقایسه با ظرفیت‌های کشور در حوزه استخراج و فرآوری سنگ نیست.
احمد شریفی افزود: درحال‌حاضر مجموع واحدهای فرآوری سنگ در ایران سالانه ۲۶میلیون دلار صادرات دارند، اما ظرفیت موجود برای صادرات بسیار بیشتر از این میزان است.
دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور بیان کرد: چنانچه یک برنامه راهبردی بر مبنای ازمیان‌برداشتن مشکلات و موانع صنعت سنگ و افزایش تولید صادراتی و رقابت‌پذیر فراهم شود، این بخش سالانه بیش از ۷ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری خواهد داشت.
شریفی افزود: با توجه به اینکه هزینه تمام‌شده تولید در صنعت سنگ در کشور بالاست، در بازار جهانی نمی‌توانیم رقابت کنیم، از این‌رو گرفتار خام‌فروشی شده‌ایم که عامل مهمی در رفع نشدن مشکلات این صنعت است.
وی خاطرنشان کرد: درحال‌حاضر فعالان صنعت سنگ در حوزه صادرات با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند و موانع موجود موجب شده نتوانیم از ظرفیت‌ بسیار سنگ کشور به‌طور مطلوب بهره بگیریم. بنابراین در برخی مباحث مرتبط با این حوزه نیاز به بازنگری وجود دارد.
دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور عنوان کرد: چندی پیش در راستای حمایت از صنعت سنگ، سند چشم‌انداز صادرات این صنعت تدوین شد، اما در عمل رنگ اجرا به خود نگرفت و مشکلی از صنعت سنگ کشور رفع نکرد.
شریفی تصریح کرد: واحدهای فرآوری سنگ کشور نیازمند اقدامات و تصمیمات حمایتی هستند که اجرایی شوند، اما حمایت لازم از این واحدها در راستای رونق صادرات سنگ انجام نشده، ازاین‌رو امروز بخشی از واحدهای فرآوری سنگ کشور نیمه‌فعال یا غیرفعال هستند، چنانچه فضا فراهم شده و مشکلات از بین برود، می‌توانند برای کشور ارزآوری کنند.
دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور اضافه کرد: هم‌اکنون در حوزه معادن سنگ نیز وضعیت چندان مطلوبی نداریم. بررسی کلی نشان می‌دهد که نیمی از ۲ هزار واحد معدنی سنگ کشور درحال‌حاضر فعالیتی ندارند، چنانچه برنامه‌ریزی درست و حمایت‌ لازم از این حوزه انجام نشود، صنعت سنگ می‌تواند نقش اثرگذار اقتصادی خود را ایفا کند.

تولید رقابت‌پذیر، عامل افزایش صادرات

همچنین عضو کمیسیون معدن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درباره مشکلات صنعت سنگ اظهار کرد: اگر بتوانیم برای رونق صادرات سنگ برنامه اصولی اندیشیده و پیاده‌سازی کنیم، بسیاری از مشکلات این حوزه حل‌وفصل خواهد شد.
بهنام نیکفر افزود: مسئولان باید موضوع صادرات را در صنعت سنگ به‌طورجدی موردتوجه قرار دهند، چراکه کشور از این نظر از ظرفیت‌های بسیاری برخوردار است.
وی تصریح کرد: باید برنامه‌ریزی شود که واحدهای تولید سنگ کشور به سمت تولید صادراتی بروند و این امر نیز مستلزم همکاری‌ها و حمایت‌هایی از سوی دولت برای رونق بخشی به این واحدهاست تا برای تولید رقابت‌پذیر آماده شوند. نیکفر خاطرنشان کرد: دستیابی به وضعیت مطلوب در صنعت سنگ کشور بدون برنامه‌ریزی صادراتی برای این صنعت و از میان برداشتن مشکلات موجود امکان‌پذیر نخواهد بود. وی گفت: حل مشکلات موجود سبب می‌شود که واحدهای فرآوری سنگ به ارتقای کیفیت و تولید رقابت‌پذیر برای حضور در بازار جهانی روی بیاورند. ظرفیت کنونی واحدهای تولید و فرآوری سنگ در کشور بسیار فراتر از نیاز داخلی بوده و توجه به صادرات این حوزه یک امر ضروری است.
نیکفر افزود: درحال‌حاضر مسائل و مشکلاتی در زمینه جابه‌جایی پول در حوزه صادرات کشور وجود دارد که اگر بتوان این مشکلات را حل کرد، صنعت سنگ کشور رونق خواهد گرفت و ارزآوری بالای این صنعت به رفع مشکلات اقتصادی کشور کمک خواهد کرد. با رونق واحدهای فرآوری سنگ، زمینه اشتغال بیشتر نیز فراهم می‌شود.
وی عنوان کرد: در سال‌های گذشته هزینه‌ بالای تولید سنگ، رقابت‌پذیری در بازار جهانی را از این صنعت سلب کرده و در شرایط کنونی نیز تجهیزات تولید این صنعت که به‌طور عمده وارداتی هستند افزایش نرخ چشمگیری داشته است. افزایش هزینه‌های تولید، سایه رونق و فعالیت را از سر واحدهای تولید و فرآوری سنگ برداشته و مشکلات بیشتری را برای این واحدها رقم ‌زده است. نیکفر تصریح کرد: وضعیت کنونی صادرات سنگ، مناسب کشوری که ناب‌ترین معادن سنگ جهان ازجمله گرانیت و تراورتن را دارد نیست و برای حل این مشکل نیازمند یک راهبرد و سیاست‌گذاری درست و اجرایی شدن برنامه‌ها هستیم. به نظر می‌رسد صنعت سنگ کشور به‌عنوان بخشی که در صورت حمایت، می‌تواند در حوزه اقتصادی کشور درآمدزایی سالانه سرشاری داشته باشد، هم‌اکنون با تاثیرپذیری از مشکلات اقتصادی و سایر موانع توان توسعه و رونق ندارد و به‌طور قطع تصمیم‌گیری اصولی مبتنی بر رونق تولید و صادرات این بخش، می‌تواند کارساز باشد.