محدودیتی برای بودجه اکتشافی در ایمیدرو وجود ندارد

در واقع توجه به این بخش و در نظر گرفتن بودجه برای این مرحله از معدنکاری که به گفته مدیر اکتشافاتش با محدودیت مالی روبه‌رو نیست، سبب شده تا از ۴سال گذشته تا امروز، روی ۲۵۰هزار کیلومتر مربع از پهنه‌های معدنی کشور در ۲۱ استان عملیات اکتشافی (فاز شناسایی) انجام شود و بخشی از آن به فاز پی‌جویی برسد. در کنار این موضوع آنچه مهم است بالا بودن عمق حفاری‌های اکتشافی در کشور برخلاف آنچه گفته می‌شود است. اما اکتشاف کانسارهای پنهان و افزایش عمق اکتشافات معدنی موضوعی است که امروز باید مورد توجه قرار گیرد؛ در این زمینه شاهدیم ایمیدرو در برخی از محدوده‌های معدنی از روش‌های مختلف همچون ژئوفیزیک هوایی و ژئوشیمی در سنگان و کردستان توانسته به ذخایر عمقی برسد. به‌نظر می‌رسد با سرمایه‌گذاری و توجه به مقوله اکتشافات معدنی، در آینده بتوانیم معادن جدیدی را به کشف برسانیم تا خوراک مواد اولیه صنایع معدنی کشور تامین شود.

شناسایی آنومالی‌های جدید

علی اصغرزاده، مدیر اکتشافات ایمیدرو درباره فعالیت‌های اکتشافی این سازمان در ۴سال گذشته اظهار کرد: در ۴ سال گذشته با حضور دکتر کرباسیان حجم زیادی از فعالیت‌های اکتشافی در کشور تعریف شد زیرا سرمایه‌گذاری‌های زیادی در صنایع معدنی مختلف انجام شده بود و در مقابل تامین خوراک آنها بدون تکلیف مانده بود. از طرفی وجود آنومالی‌های پرظرفیت معدنی جدید در کشور بسیار کاهش پیدا کرده بود و آنچه در گذشته کشف شده بود در سال‌های گذشته تبدیل به گواهی کشف و معدن شده و از آنها استفاده کرده بودند.وی ادامه داد: در نتیجه، محدوده‌های جدید معدنی برای فعالیت و تولید مواد اولیه نداشتیم. از این‌رو ابتدا تصمیم گرفتیم در داخل پهنه‌ها و گستره کشور فعالیت اکتشافی جدیدی را آغاز کنیم. به همین دلیل اولویت را بر مناطق مرزی در شرق و غرب کشور و گاهی در استان‌های محروم در مرکز گذاشتیم. در این زمینه با وزارت صنعت، معدن و تجارت هماهنگی لازم انجام شد تا پهنه‌هایی که بخش خصوصی روی آنها فعالیتی نداشتند به ایمیدرو واگذار شود که در نتیجه این امر، امروز نزدیک به ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع در بیش از ۳۶ پهنه مختلف در کشور در ۲۱ استان در اختیار ایمیدرو است.به گفته اصغرزاده، روی تمام ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع، کار اکتشافی از جمله فاز شناسایی به اتمام رسیده و در بخش عمده‌ای از آن نیز فاز پیجویی به پایان رسیده، عملیات ژئوفیزیک هوایی نیز روی آنها انجام شده است زیرا همانگونه که می‌دانید یکی از راه‌های نوین برای اکتشافات عمیق، استفاده از «ایربون» یا همان ژئوفیزیک هوایی است تا لایه‌های مختلف جمع‌آوری شود. نتیجه تمام اقدامات انجام شده، تلفیق این لایه‌های اطلاعاتی بوده که منجر به شناسایی بیش از ۴۰۰ آنومالی جدید در کشور شده است. روی برخی از این آنومالی‌ها در این ۴ سال فعالیت‌هایی انجام شده و به مرحله گواهی کشف رسیده‌اند، روی بقیه آنها نیز درحال کار هستیم.وی ادامه داد: سیاست و استراتژی ایمیدرو این است که بعد از رسیدن به نتیجه روی این پهنه‌ها، نسبت به واگذاری‌شان به بخش خصوصی اقدام کند. در این زمینه شاهدیم چندین پهنه که فعالیت اکتشافی‌شان انجام شده و ریسک آنها کاهش یافته و منجر به کشف آنومالی جدید شده به بخش خصوصی واگذار شدند که از نمونه‌های آن می‌توان به استان کردستان اشاره کرد.

اکتشاف ذخایر پنهان در کردستان

به گفته مدیر اکتشافات سازمان ایمیدرو فاز شناسایی پهنه‌های معدنی استان کردستان انجام شده و در نیمه‌های انجام عملیات فاز پی‌جویی بخش سرمایه‌گذار خصوصی تمایل خود را برای ایجاد یک شرکت مشترک با ایمیدرو اعلام کرد. اکنون این شرکت که فعالیت مشترکش را با ایمیدرو آغاز کرده عهده‌دار ۲ پهنه قروه و بیجار در کردستان است. این پهنه‌ها ذخایر ارزشمندی همچون طلا، آهن، سرب و روی را در خود جای داده‌اند. خوشبختانه فعالیت این بخش خصوصی برای اجرای این پروژه مثبت بوده است.اصغرزاده گفت: در استان کردستان طرح فولاد بر مبنای معادنی که از گذشته وجود داشته و قرار است در آینده به اکتشاف برسند تعریف شده است.وی با بیان اینکه سیاستی که در استان کردستان در پیش گرفته‌ایم قرار است در تمام کشور انجام شود افزود: فراخوان‌هایی برای دعوت از بخش خصوصی داده شده تا بتوانیم برخی محدوده‌ها را به آنها واگذار کنیم. در این زمینه ایمیدرو با کاهش ریسک کار در پروژه‌هایش امید دارد در امسال بخش خصوصی رغبت بیشتری برای حضور نشان دهد. حال آنها می‌توانند محدوده‌ها را ۱۰۰ درصدی از ایمیدرو بگیرند یا اینکه با این سازمان مشارکت داشته باشند (هر ۲مورد در استراتژی ایمیدرو تعریف شده است).اصغرزاده اظهار کرد: انتظار می‌رود با توجه به حجم بالا و گسترده فعالیت بتوانیم معادن بزرگ و جدیدی را به کشور اضافه کنیم تا در آینده بتوانند تامین‌کننده خوراک صنایع معدنی کشور باشند. وی درباره برنامه‌های سال آینده ایمیدرو در سال ۹۶ نیز گفت: برنامه‌های اکتشافی روتین است. به این ترتیب که در گام نخست، یک فاز در مناطقی که در اختیار ماست شناسایی می‌شود و بعد از به‌دست آوردن لایه‌های اطلاعاتی مختلف از ژئوفیزیک هوایی، زمین‌شناسی، مطالعات ماهواره‌ای و تکتونیک، آنها را با هم تلفیق کرده و براساس آن نقاط پر ظرفیت و امیدبخش مشخص می‌شوند. زمانی که این نقاط مشخص شدند تیم‌های کارشناسی در منطقه مستقر می‌شوند و اقدامات پیجویی، تراورس و نمونه‌های مختلف برداشت مراحل ژئوشیمی انجام می‌شود و ظرفیت منطقه سنجیده می‌شود که در صورت مثبت بودن نتیجه، عملیات وارد فاز عمومی و تفصیلی می‌شود. همانگونه که گفته شد ما ۴۰۰ منطقه جدید را شناسایی کرده‌ایم. در مواردی که از ظرفیت مناسب برخوردار بودند در حال پیشروی هستیم و فعالیت روی بقیه آنومالی‌ها با توجه به بودجه سازمان انجام می‌شود.به گفته وی، برای سال جدید ۱۲۰میلیارد تومان بودجه به منظور اکتشاف در نظر گرفتیم. خوشبختانه سازمان ایمیدرو و رئیس هیات عامل آن برای اکتشافات محدودیتی قائل نمی‌شوند و در برخی موارد زمانی‌که بخش اکتشافات به سرمایه بیشتری نیاز داشته توانستیم این نیاز را برطرف کنیم زیرا هیچگونه محدودیتی برای بودجه در بخش اکتشافات ایمیدرو وجود ندارد.اصغرزاده درباره توجه دولت به بخش معدن در این ۴ سال گفت: وزیر صنعت، معدن و تجارت و معاونت معدنی وزارتخانه کمک‌های بسیاری به ما کردند، در تمامی بخش‌ها همراه بودند و سعی کردند بروکراسی را کاهش دهند. حتی در مواردی که ما نیاز به همکاری با استان‌ها داشتیم سعی کردیم از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت، این موضوع را پیگیری کنیم.

عمق حفاری در ایران بالاست

مدیر اکتشافات ایمیدرو درباره اینکه عمق حفاری‌های اکتشافی این سازمان چه اندازه است گفت: واقعیت این است که اصطلاح نادرستی در ایران رایج شده و گفته می‌شود عمق حفاری در ایران کم است. این در حالی است که عمق حفاری در ایران با دیگر کشورها متفاوت نیست و ما حفاری‌های عمیقی در ایران انجام می‌دهیم. به طور نمونه در معدن زغال‌سنگ طبس حفاری بالای ۱هزار و ۲۰۰متر انجام می‌شود. در یزد نیز حفاری‌های بالای ۱ هزار و ۵۰۰متر انجام شده و در سنگان نیز حفاری نزدیک به هزار متری رخ داده است. اصولا معادن حفاری‌هایی نزدیک به ۱۰۰۰ یا۱۵۰۰متر دارند. البته در مورد معادن ویژه مانند ید حتی تا عمق ۲۶۰۰متری هم پیش می‌رویم زیرا باید شورابه‌ها را از این عمق خارج کنیم. بنابراین می‌بینیم عمق حفاری در ایران پایین نیست و ما هم مانند بقیه نقاط دنیا از عمق حفاری بالایی برخوردار هستیم.

عمق اکتشافی در ایران پایین است

وی ادامه داد: اما عمق اکتشافی در ایران پایین است. یعنی کشورهای پیشرفته سعی می‌کنند ذخایر پنهانی که در اعماق زمین است را اکتشاف کنند اما در ایران عمق اکتشاف به دلیل تجربه کم و استفاده کمتر از دانش روز، پایین است. یعنی تا به حال در ایران عمده فعالیت‌های اکتشافی روی آن محدوده‌هایی بوده که رخنمون داشتند. البته این موضوع یک مزیت برای ایران به شمار می‌آید زیرا در بسیاری از کشورها محدوده‌های مستعد مواد معدنی به شکل آبرفتی یا جنگلی است اما در ایران به دلیل ویژگی‌های زمین‌شناسی، رخنمون مواد معدنی، سطحی و روی زمین است.
وی با بیان اینکه در ایران برداشت‌ها به طور عمده سطحی بوده ادامه داد: چند سالی است که فعالیت‌های اکتشافی با استفاده از روش ژئوفیزیک هوایی و ژئوشیمی برای شناسایی ذخایر پنهان در دستور کار قرار گرفته است. به طور نمونه در سنگان توانستیم ذخایر پنهان را کشف کنیم. در قروه کردستان نیز ذخایر پنهان اکتشاف شده و به این ترتیب سعی داریم عمق اکتشافات معدنی در کشور را افزایش دهیم. اصغرزاده گفت: برای کشف ذخایر پنهان در صورت نیاز از مشاوران خارجی نیز استفاده کرده‌ایم. در ایمیدرو برای دو پهنه از مشاور انگلیسی استفاده کردیم. قرارداد همکاری با فنلاند را نیز در زمینه عناصر نادر خاکی منعقد کردیم. استفاده از مشاور خارجی برای استحصال لیتیوم از شورابه‌ها نیز در برنامه‌های ما قرار دارد. ضمن اینکه ایمیدرو سعی دارد هر ساله با دعوت از استادان تراز یک دنیا دوره‌های تخصصی را برای بخش خصوصی و مشاوران ترتیب دهد تا دانش نوین کشور ارتقا یابد. امسال نیز در برنامه‌های ما این موضوع وجود دارد. از استادان تراز اول دعوت کردیم و امید می‌رود در شهریور این دوره‌ها برگزار شود.