بازار آلومینیوم نیازمند مشوق‌های جدی است

می متالز - آلومینیوم در بورس کالا جزء فلزاتی است که عرضه‌کنندگان محدودی دارد و با توجه به این موضوع، عدم حضور یک یا چند تولیدکننده به‌شدت مشهود است. مدت‌ها است که شرکت آلومینیوم ایران به‌تنهایی به عرضه آلومینیوم در بورس کالا می‌پردازد و دیگر تولیدکنندگان مانند شرکت آلومینیوم المهدی ـ هرمزال در این بازار حضور ندارند. به‌نظر می‌رسد که برای حضور مجدد سایر تولیدکنندگان در بورس کالا باید مشوق‌های قوی‌تری در نظر گرفت.

بورس‌های کالا در دنیا محل معاملات همه کالاها است و در این زمینه هیچ استثنایی وجود ندارد. در این بورس‌ها بر اساس مکانیزم‌های موجود در بازار همچون تقابل عرضه و تقاضا، کالاها قیمت‌گذاری می‌شوند. این موضوع در مورد فلزات اساسی نیز صدق می‌کند و در همه جای دنیا، بورس‌های کالا مرجع اصلی قیمت‌گذاری فلزات به‌شمار می‌روند؛ به‌طور مثال بورس فلزات لندن در مورد فلزات غیر آهنی، بورس شانگهای در مورد محصولات فولادی و بورس نیویورک در مورد فلزات گرانبها مراجع اصلی قیمت‌گذاری در دنیا محسوب می‌شوند.

با این حال بورس‌های کالای منطقه‌ای نیز می‌توانند به تأسی از بورس‌های بزرگ مرجع قیمت‌گذاری باشند. چندی است که بورس کالای ایران به‌دنبال جذب معامله‌گران بازار برای فلزات اساسی است. اما به‌نظر می‌رسد که هنوز این مهم به‌طور کامل محقق نشده است. به‌طور مثال تولیدکنندگان اصلی در زمینه آلومینیوم به‌جای حضور در این بازار، به‌تدریج از آن عقب‌نشینی می‌کنند. در حقیقت تولیدکنندگان برای حضور همیشگی در این بازار نیازمند برقراری مشوق‌های اساسی هستند تا با اشتیاق به انجام معاملات بپردازند. این مشوق‌ها و معافیت‌ها می‌تواند معافیت‌های مالیاتی، ارائه ضمانت‌نامه‌های بانکی، اخذ وام‌های ارزان، تامین مالی آسان، انجام معاملات کاغذی، معرفی بهتر محصول و... باشد.

بازار آلومینیوم کشور نیز نیازمند چنین مشوق‌هایی است. اما به دلیل فقدان آن، مشاهده می‌شود که شرکت آلومینیوم ایران به‌تنهایی به عرضه محصولات آلومینیوم در بورس کالا می‌پردازد و تولیدکنندگانی نظیر شرکت آلومینیوم المهدی ـ هرمزال پس از مدت‌ها حضور مستمر و عرضه آلومینیوم، از ابتدای سال جاری در آن حضور ندارند. قدر مسلم این است که تداوم حضور باید با در نظر گرفتن مشوق‌ها محقق شود تا بورس کالای ایران بتوانند همانند بورس‌های کالا در دنیا به ایفای نقش بپردازد و تنها تولیدکنندگان محدودی در آن حضور نداشته باشند.

در حال حاضر شرکت آلومینیوم ایران در بورس کالا تنها است و در خرداد ماه سال جاری تمامی عرضه‌های آلومینیوم از جانب این شرکت صورت گرفت. نمودار ۱ حاکی از آن است که در خرداد ماه حدود ۱۷ هزار تن انواع محصولات آلومینیوم در بورس کالا عرضه شد که در مقابل آن بیش از ۹ هزار و ۱۰۰ تن تقاضا وجود داشت. اما در نهایت حدود ۷ هزار و ۹۰۰ تن معامله به ثبت رسید. شمش اولیه آلومینیوم پرکاربردترین محصول بود و بیشترین عرضه و تقاضا در مورد آن صورت گرفت؛ به‌طوری که حدود ۱۵ هزار تن از این محصول عرضه شد و در مقابل آن بیش از ۷ هزار و ۴۰۰ تن تقاضا وجود داشت و در نهایت حدود ۶ هزار و ۶۰۰ تن معامله انجام شد. بیلت آلومینیوم نیز دیگر محصولی بود که حدود یک هزار و ۸۰۰ تن از آن در بورس کالا عرضه شد که در مقابل تقاضای یک هزار و ۶۰۰ تنی، حدود یک هزار و ۲۰۰ تن از آن مورد معامله قرار گرفت. در نهایت شمش آلیاژی آلومینیوم نیز به میزان ۱۴۰ تن عرضه شد که تنها ۸۰ تن تقاضا داشت و همین میزان نیز معامله صورت گرفت.