سرنوشت برگزیت چه خواهد شد؟

به گزارش می متالز، جانسون در جریان کارزار جانشینیِ ترزا می بارها تکرار کرد که اگر نخست‌وزیر شود، مقدمات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا آنهم بدون توافق را فراهم می‌کند و منطقی که بر آن اتکا داشت این بود: خروج بدون توافق باعث ایجاد هرج و مرج نه تنها در بریتانیا که در کل اتحادیه اروپا خواهد شد. بنابراین اگر بروکسل ببیند که جانسون در تصمیمش جدی است، آنگاه از تلاش‌های گذشته چشم‌پوشی کرده و دور جدیدی از مذاکرات را این بار با تیم جانسون آغاز خواهد کرد.

بوریس جانسون از زمان ورود به دفتر نخست‌وزیری نیز رویکرد خود را در این باره تغییر نداده است. او گروهی از طرفداران سرسخت برگزیت را وارد کابینه همچنین تیم مشاورانش کرد و در چند هفته گذشته به گونه‌ای رفتار کرد که به‌سختی بتوان پذیرفت او تغییر نظر بدهد.

اما از نظر تحلیل گران اگر هدف از همه این کارهای جانسون مذاکره دوباره با بروکسل است، به نظر نمی‌آید که تلاش‌های او چندان کارساز باشد. به ویژه آنکه یکی از مقامات اتحادیه اروپا به‌ تازگی اعلام کرد: "از زمان تصویب ماده پنجاه پیمان لیسبون، همیشه می‌دانستیم که احتمال خروج بدون توافق نیز وجود دارد و به همین دلیل حتی قبل از موضوع بریتانیا خود را برای آن آماده کرده بودیم." به همین دلیل بروکسل در مقابل تمام این تحولات، همواره آرامش خود را حفظ کرده است.

به نظر جورجینا رایت، پژوهشگر ارشد اتاق فکر «Institute for Government» در بریتانیا، این تهدیدها نمی‌تواند موضع بروکسل را مقابل لندن تغییر دهد. تنها امکان تغییر موضع زمانی خواهد بود که گزینه‌های معتبری از سوی جانسون به عنوان جایگزین پیشنهاد شود.

از جمله این گزینه‌ها می‌توان به مرز دو ایرلند و بحث بازگشت قوانین مرزی سختگیرانه میان جمهوری ایرلند (عضو اتحادیه اروپا) و ایرلند شمالی (بخشی از بریتانیا) پس از برگزیت و در مقابل، امیدواری به نرمش لندن در این موضوع اشاره کرد. مرز مشترک دو ایرلند از موضوعات حساسیت برانگیز برای طرفداران برگزیت است و یکی از دلایل اصلی مخالفت آنها با توافق حاصل شده میان ترزا می و بروکسل نیز همین مسئله بوده است.

پس از اجرا شدن برگزیت و جدایی رسمی بریتانیا از اتحادیه اروپا، ایرلند شمالی به تنها بخشی از خاک پادشاهی بریتانیا تبدیل خواهد شد که با کشوری عضو اتحادیه اروپا یعنی با جمهوری ایرلند مرز مشترک دارد. این ترس وجود دارد که پس از برگزیت و با از سر گیری کنترل‌های شدید مرزی و گمرکی در این منطقه، صلح در جزیره ایرلند تهدید شده و در نهایت به اقتصاد آن نیز آسیب جدی وارد شود. بر این اساس جمهوری ایرلند خواهان روشن شدن هر چه سریعتر وضعیت این مرز مشترک است؛ اما لندن هرگونه تصمیم‌گیری در این باره را به پس از توافق با بروکسل موکول کرده است.

مشاوران ارشد جانسون نیز که به‌تازگی در بروکسل بودند بار دیگر تاکید کردند که حذف موضوع مناقشه برانگیز مرز دو ایرلند از گفتگوها، نقطۀ آغاز مذاکرات با دولت جدید بریتانیا خواهد بود؛ در غیراینصورت بریتانیا بدون هیچ توافقی در ۳۱ اکتبر این اتحادیه را ترک خواهد کرد. اما به نظر می‌رسد این اصرارهای جانسون تاثیر معکوس داشته است. زیرا قرار است در ماه سپتامبر با آغاز به کار پارلمان اروپا قطعنامه‌ای تصویب شود که بار دیگر بر تعهد پارلمان بر حفظ توافق پیشین میان لندن و بروکسل تاکید خواهد کرد و اعلام می‌کند که این تنها معامله ممکن با بریتانیا است.

به این ترتیب اگر اوضاع به همین منوال پیش رود، نتیجه‌گیریِ منطقی که می‌توان گرفت این است: جانسون در تاریخ ۱۷ اکتبر در اجلاس سران اتحادیه اروپا شرکت خواهد کرد آن هم در حالی‌ که هیچ توافق جدیدی روی میز نیست و از آنجا که جانسون گفته قصد ندارد تاریخ خروج از اتحادیه اروپا را بار دیگر به تعویق بیندازد، بنابراین لندن در موقعیتی حساس و نه‌چندان قوی قرار خواهد گرفت. اتحادیه اروپا از برگزیت بدون توافق ترسی ندارند. از نظر بروکسل اگر برگزیت بدون توافق به همان اندازه‌ای که برای بروکسل بد است برای لندن نیز بد است، پس چرا اروپا باید بترسد؟

اتحادیه اروپا از موضوعی دیگر نیز خشمگین است. از نظر بروکسل، مقامات بریتانیا علاوه بر اینکه در مقابل جمهوری ایرلند دست به قلدری زده‌اند، در تلاشند تا بروکسل را مقصر عدم پیشرفت گفتگوهای برگزیت معرفی کنند. دلیل دیگری که اتحادیه اروپا از بوریس جانسون نمی‌ترسد این است که خیلی صحبت های او را جدی نمی‌گیرد.

جانسون به تغییر ناگهانیِ تصمیماتش در آخرین دقایق معروف است و به همین دلیل کسی این احتمال را رد نمی‌کند که با وجود پافشاری او بر خروج بدون توافق، بار دیگر در نشست ۱۷ اکتبر سران اتحادیه اروپا خواستار به تعویق افتادن این خروج شود.

به گفته جورجینا رایت پژوهشگر ارشد، احتمالا آقای جانسون اعلام خواهد کرد که درخواست تعویق خروج، انتخاب او نبوده بلکه از سوی پارلمان بریتانیا یا از سوی اتحادیه مجبور به این کار شده است. احتمال طرح چنین درخواستی از آن رو بالاست که جانسون هم‌اکنون اکثریت را در پارلمان بریتانیا در اختیار دارد و به همین دلیل نگران مخالفت گسترده سیاستمداران کشورش با این تصمیم یا تهدید به رای عدم اعتماد او نیست.