دیده‌بان بورس چهارشنبه (13 شهریور)

به گزارش می متالز، رشد روز گذشته شاخص کل بار دیگر این دماسنج بورسی را در فاصله کمی از سقف تاریخی خود قرار داده‌است. فاصله 541 واحدی شاخص کل بورس تهران با سقف پایانی روزهای گذشته عددی نیست که رسیدن به آن کار دشواری به نظر برسد اما فشار عرضه‌ها با توجه به قرار گرفتن در آخرین روز معاملاتی هفته و ریزش قیمت‌ جهانی مواد خام در نیمه دوم روز سه‌شنبه بالا خواهد بود.

علاوه بر این، انتشار اخباری مبنی بر اولتیماتوم وزیر امور خارجه ایران به اروپایی‌ها در خصوص عمل به تعهدات برجامی تا روز پنجشنبه و تعطیلی بازارها در روزهای آتی نیز ریسک سرمایه‌گذاران را در کوتاه‌مدت بالا خواهد برد. محمدجواد ظریف، روز گذشته در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما تأکید کرد اگر اروپایی ها تا پنج‌شنبه اقدامی در راستای اجرای تعهدات خود ذیل برجام صورت ندهند، گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی ایران برداشته خواهد شد. وی افزود: «البته اتخاذ گام سوم به معنای پایان مذاکره نیست. ما در بیانیه شورای عالی امنیت ملی هم اعلام کردیم که ما مذاکرات را ادامه می‌دهیم و هرگاه که طرف مقابل به اجرای تعهداتش بازگردد، ما نیز می‌توانیم اقداماتی را که در چارچوب ماده 36 برجام انجام دادیم، متوقف کنیم.»

از سوی دیگر رسانه‌های بین‌المللی خبر می‌دهند که دولت فرانسه در صورت موافقت ایالات متحده آمریکا یک خط اعتباری ۱۵ میلیاردی برای پیش خرید نفت ایران باز خواهد کرد. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، گفته است که شرط گشوده شدن این خط اعتباری بازگشت کامل ایران به توافق اتمی با قدرت های جهانی موسوم به برجام و همچنین موافقت آمریکا با گشایش این خط اعتباری است. در همین راستا فرانسه خواستار معافیت چین، هند و ژاپن از تحریم‌های نفتی آمریکا شده است.

هرچند اخبار از مشخص شدن نتیجه کار در روزهای پایانی هفته جاری و در تعطیلی بازار سهام خبر می‌دهد اما تجربه ثابت کرده‌است که گزینه سوم ادامه جریان مداکرات و رایزنی‌ها در شرایط فعلی و عدم جهت‌گیری صریح طرفین مذاکره محتمل‌ترین گزینه ممکن خواهد بود. رویدادی که دریچه خوف و رجا را برای سهامداران باز می‌گذارد با این تفاوت که وضعیت فعلی به لحاظ ساختار تحریمی قابلیت بدتر شدن ندارد اما تاثیرات فرساینده آن می‌تواند به مرور فشار خود را اعمال کند. موضوعی که طرفین این معامله را به طور همزمان تحت فشار تصمیم‌گیری سریع قرار داده‌است و بازه زمانی تعیین تکلیف نهایی را بسیار محدود کرده‌است.

روز پایانی بازار پایه در قالب قدیمی

امروز قرار است نمادهای بازار پایه به منظور عملیات فنی نقل و انتقال در تابلوهای جدید به طور دسته‌جمعی متوقف شوند و در روز 25 شهریور مطابق با فرمت جدید بازگشایی شوند. همان‌طور که فعالان بورسی در جریان هستند، قرار است نمادهای بازار پایه که طی هفته جاری با محدودیت نوسان 3 درصدی قیمت معامله می‌شدند، از روز 25 شهریور در 3 گروه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شوند و محدودیت نوسان روزانه به ترتیب 3، 2 و 1 درصدی برای آنها اعمال شود و روزهای دوشنبه هر هفته نیز بازه نوسان در هر سه گروه 2 برابر شود. از آنجایی که از 182 نماد بازار پایه تقریبا 125 نماد در گروه زرد با دامنه نوسان 3 درصدی هستند و محدودسازی دامنه نوسان 3 درصدی از ابتدای هفته جاری برای تمام نمادهای بازار پایه اعمال شده‌است، فرآیند آزمایشی اعمال این قوانین را شاهد بوده‌ایم اما توقف دوهفته‌ای نمادهای بازار پایه احتمال افزایش حجم و ارزش معاملات را با توجه به دیدگاه‌های متفاوت تاثیر این قوانین بر روند جرکت قیمت سهام در این بخش بالا خواهد برد. تجربه موسسات مالی و اعتباری، سهام به اصطلاح OTC پدیده شاندیز و مواردی از این دست نشان می‌دهد که طمع سرمایه‌گذاران در فضایی کاملا ناشناخته، در نهایت به ضررهای هنگفت معامله‌گران و سرمایه‌های بی‌خبر منجر خواهد شد. تجربه‌ای که بارها و بارها در قالب‌های مختلف رخ داده‌است. اما اینکه کدام راه‌حل برای آگاه‌سازی مردم از ریسک‌های موجود مناسب‌تر است؛ امری‌ست که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نمی‌توان به صراحت در مورد آن نظر داد.

فشار داده‌های اقتصادی بر کامودیتی‌ها

روز گذشته شاخص ISM که به نوعی معادل شاخص خرید مدیران در ایالات متحده به شمار می‌رود، منتشر شد و عدد ناامید کننده 49.1 واحد را نشان داد که بدترین عملکرد از دومین ماه سال 2016 (43 ماه گذشته) است. شایان ذکر است که پیش‌بینی بازار در این خصوص عدد 51.1 واحد بود. یادآور می‌شود که افت شاخص PMI به زیر عدد 50 حاکی از منقبض شدن فعالیت‌های تولیدی در سطح کلان و شرکت‌های بزرگ است و پدیدار شدن عدد 49.1 واحدی ترس را در دل بازارها انداخته است.

واکنش کامودیتی‌ها در ساعات پایانی معاملات روز گذشته به این اتفاق سریع بود اما رفته رفته شاهد برگشت قیمت‌ها از سطوح منفی بودیم. قیمت نفت WTI روز گذشته تا مرز 52.8 دلار سقوط کرد و افت روزانه 1.46 درصدی را به ثبت رساند اما بخشی از این ریزش در معاملات امروز جبران شد و در حال حاضر قیمت 54 دلاری را تجربه می‌کند. هر بشکه نفت برنت نیز ریزش 0.72 درصدی قیمت روزانه را پشت سر گذاشت و به کف 57 دلاری نزدیک شد اما امروز از مرز 58 دلار عبور کرد.

قیمت جهانی مس که تا مرز 5500 دلار نیز افت کرده بود با قدرت به مدار مثبت بازگشت و در سطح بیش از 5600 دلار آرام گرفته‌است. قیمت فلز روی نیز که تلاطم بیشتری را تجربه می‌کند، دیروز برای دقایقی به زیر 2200 دلار سقوط کرد و ریزش روزانه 1.41 درصدی را به ثبت رساند اما بخشی از این ریزش در روز جاری جبران شده‌است و قیمت فعلی این فلز در محدوده 2220 دلار است. در مورد محصولات فولادی نیز اگرچه شاهد واکنش‌های سریع قیمت‌ها طی هفته‌های گذشته نبودیم اما موج رکودی فراگیر که از کل به جز می‌آید می‌تواند بازارهای منطقه‌ای فولادی را نیز با یک تاخیر زمانی تحت تاثیر قرار دهد و واکنش‌های سریع آنها را در پی داشته باشد. موضوعی که این بار باید از کل به جز بررسی شود. در نهایت ذکر این نکته خالی از لطف نیست که قیمت کامودیتی‌ها در مرزهای حساسی قرار دارند و شکست قدرتمند این مرزها مستلزم ارسال سیگنال‌های ناامید کننده جنگ تجاری و به تبع آن داده‌های اقتصادی در بعد کلان ا‌ست.