دست دانش‌بنیان‌ها را برای واردات مواد اولیه باز بگذاریم

به گزارش می متالز، علاقه‌مندان به این حوزه در جست‌وجوی یک مدل کسب‌وکار که قابل تکرار و مقیاس‌پذیر باشد، هستند. مراحل اجرایی مختلف یک شرکت دانش‌بنیان عبارت است از ایده، کشت ایده، مرحله اولیه استارت‌آپ، مرحله میانی و مرحله نهایی که رشد است. برای موفقیت یک شرکت دانش‌بنیان نیز به عوامل مختلفی ازجمله یادگیری، نوشتن ایده‌ها و تکرار در ویرایش، شناسایی آغازین پذیرنده‌ها، تهیه نمونه ساده از محصول، استفاده از مدل بوم ناب، تناسب محصول و بازار، تهیه و ایجاد مدل اولیه کسب‌وکار و پژوهش نیاز است.
امروز با استفاده از فناوری‌های مدرن و مواد خام در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانیم محصولاتی را تولید کنیم که دارای ارزش‌افزوده بسیار بالا هستند. در واقع تبدیل مواد خام به مواد باارزش افزوده مزیتی است که شرکت‌های دانش‌بنیان دارند. در شرایطی که اقتصاد ما به درآمدهای نفتی وابسته است و با توجه به تحریم‌ها و ضعف ما در تامین قطعات و مواد اولیه در صنایع و معادن، اهمیت دادن به دانش‌بنیان‌ها می‌تواند راه گریزی برای رشد اقتصادی باشد.
درحال‌حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در ایران توانسته‌اند در نهادها و سازمان‌های مختلف جای خود را باز کنند. با توجه به دانش فنی بالا در این شرکت‌ها و ارزش‌افزوده بالای کالایی که تولید می‌کنند می‌توانند در کنار تامین نیاز داخلی، مزیت صادراتی بسیار مهمی را نیز ایجاد کنند. در این روند، دولت با حمایت از این شرکت‌ها می‌تواند نقش مهمی را در اقتصاد پیش رو ایفا کند. روزگار معدن درباره اهمیت نقش دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد کشور و مشکلاتی که با آن روبه‌رو هستند با متخصصان شرکت‌های دانش‌بنیان به گفت‌وگو نشسته است.

حمایت ۳۵ درصدی از دانش‌بنیان‌ها

محمد بیانی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان که در حوزه نصب و راه‌اندازی، آموزش کاربری و نگهداری تجهیزات آزمایشگاه‌های صنعتی و معدنی فعالیت می‌کند، در پاسخ به این پرسش که اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد کشور چیست، گفت: واضح و مبرهن است با توجه به شرایطی که بر اقتصاد کشور حکمفرماست، خیلی از تجهیزات بر ما تحمیل‌شده و شرکت‌های بازرگانی نمی‌توانند نسبت به واردات تجهیزات اقدامی را انجام دهند. درنتیجه نقش شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به توانایی‌ها و علم و دانشی که دارند، کلیدی است.
بیانی درباره توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: این شرکت‌ها می‌توانند با ساخت، نگهداری و تعمیر تجهیزاتی که در صنایع وجود دارد به رفع مشکلات تولید کمک کنند. به‌هرحال همه می‌دانیم که امروز برای تولید، شرایط اضطراری و بسیار دشواری ایجاد شده و به سختی می‌توان این مهم را روی پا نگه داشت و بسیاری از احتیاجات را در داخل تامین کرد.
این فعال معدنی در پاسخ به این پرسش که چقدر از شرکت و فعالیت شما حمایت شده است، بیان کرد: درست نیست بگوییم حمایت نشده‌ایم اما آن‌قدر که انتظار می‌رود از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت شود، به آنها پروبال داده نمی‌شود، درحالی‌که این شرکت‌ها باید به ایجاد نوآوری و خلاقیت دعوت شوند اما هیچ حمایتی دیده نمی‌شود. اینها همه باعث شده که در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از ۱۰۰، نمره ۳۵ را بدهم.
بیانی درباره انتظاراتی که چنین شرکت‌هایی از دولت دارند، گفت: هرچند که طراحی و ساخت تجهیزات ما داخلی است اما دانش‌بنیان‌ها در تامین قطعات و مواد اولیه به خارج نیز نیازمند هستند. اعطای امتیازات و تسهیل شرایط واردات مواد اولیه و تامین سرمایه در گردش، یکی از انتظارات ما است. امروز شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه واردات با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. ازآنجایی‌که این شرکت‌ها پیشینه وارداتی چندانی ندارند با محدودیت واردات دست‌به‌گریبان هستند و باید از آنها حمایت شود.
این فعال معدنی درباره اهمیت حمایت مالی از دانش‌بنیان‌ها گفت: مسئله دیگر، دغدغه مالی و سرمایه در گردش برای پیشبرد پروژه‌هاست. ما نیازمند حمایت مالی هستیم تا تجهیزاتی که به سرمایه اولیه زیادی نیاز دارند را تهیه کنیم و بتوانیم بیشتر از اینها بدرخشیم.

نقش استارت‌آپ‌ها در توسعه بخش معدن

بهبود فرآیندهای اکتشاف با کمک فناوری و کاهش هزینه و ریسک، افزایش بازدهی و بهبود کارایی استخراج، کاهش آلایندگی زیست‌محیطی معدن، شبکه‌سازی و ایجاد اکوسیستم نوآوری در حوزه معدن، تسهیل خریدوفروش مواد معدنی، شفاف‌سازی اطلاعات در زنجیره ارزش و ایجاد روش‌های نوین فرآوری از مواردی است که می‌توان به نقش استارت‌آپ‌ها در توسعه صنعت معدن از آن یاد کرد.
تمرکز عمده دارندگان استارت‌آپ‌های معدنی بر مواردی مثل فناوری، زیرساخت‌ها، محیط‌زیست، مالی، منابع انسانی و بهره‌برداری است. خدماتی که امکان تامین از استارت‌آپ‌ها را دارند عبارتند از کنترل از راه دور و مانیتورینگ مصرف، مدیریت باطله، آموزش از راه دور، زیرساخت هوشمند برای کارخانه‌ها، فرآیند کنترل پیشرفته در فرآوری مواد، تولید هوشمند در معادن و برنامه‌ریزی دقیق و کارا و مطمئن در نقشه‌های زمین‌شناسی.

نقش حیاتی دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد

محمدرضا محمودی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان دیگر در اهمیت حمایت از دانش‌بنیان‌ها به روزگار معدن گفت: شرکتی که دانش‌بنیان است و در این شرایط اقتصادی با زحمت کار می‌کند باید بیشتر مورد حمایت قرار گیرد. این در حالی است که متاسفانه ما به هر دری می‌زنیم بسته است و برای به‌دست آوردن هر اطلاعاتی با مشکل روبه‌رو می‌شویم.
محمودی با بیان اینکه در تامین مواد اولیه مشکل ‌داریم، اظهار کرد: ما به قطعات الکترونیکی نیاز داریم و در ایران هم این قطعات به‌هیچ‌عنوان ساخته نمی‌شوند؛ بنابراین به ورود قطعات الکترونیکی از خارج وابسته هستیم و در شرایط فعلی مجبوریم آنها را با نرخ بیش از ۳ تا ۱۰برابر تهیه کنیم.
این فعال معدنی در پاسخ به این پرسش که چه انتظاری از دولت دارید، گفت: روند تولید و واردات مواد اولیه را باید راحت‌تر کنیم تا شرکت‌هایی مثل ما در ورود قطعات و تجهیزات مشکلی نداشته باشند. دانش‌بنیان بودن به این دلیل است که بتوانیم کمک‌های مالی و معنوی را از دولت دریافت کنیم تا از دانشی که در این شرکت به وجود آمده، حمایت شود.
محمودی درباره توان رقابت با شرکت‌های خارجی گفت: ما سعی می‌کنیم کیفیت کار خود را بالا ببریم و نرخ محصولات دانش‌بنیانی را پایین بیاوریم تا بتوانیم با نمونه‌های خارجی که از چین و هند وارد می‌شوند، رقابت کنیم. وقتی به مشتری اعلام می‌کنیم که دانش‌بنیان هستیم در انتخاب آنها هیچ تاثیری ندارد چراکه آنها به دنبال کالای خوب و نرخ مناسب هستند.
این فعال معدنی تاکید کرد: وقتی به دانش می‌رسیم و با دنیای بیرون و نمونه خارجی رقابت می‌کنیم، این توان را داریم که نیاز مشتری را تامین کنیم اما بدون کمک و حمایت‌های دولت گام بلندی نمی‌توانیم برداریم.
محمودی با انتقاد از بروکراسی حاکم و دشواری‌های به وجود آمده برای شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور اظهار کرد: برخی قوانین دست و پاگیر و بروکراسی وجود دارد که فقط وقت ما را می‌گیرد؛ بنابراین مجبوریم انرژی زیادی را صرف این بروکراسی اداری کنیم. این درحالی است که ما به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان باید تمام‌وقت‌مان را روی پیشرفت در دانش بگذاریم. بسیار پیش آمده که درخواست وام کرده‌ایم اما به دلیل بروکراسی و مراحل متعدد و طاقتفرسای آن، از خیرش گذشته‌ایم.
او تاکید کرد: البته وقتی عناوین کمک‌ها به دانش‌بنیان‌ها نوشته می‌شود همه‌چیز خوب است اما وقتی می‌خواهیم کاری را انجام دهیم زمان‌بر و سخت می‌شود. به‌این‌ترتیب آن‌طور که باید از ما استقبال نشده و به دانش‌بنیان‌ها پر و بالی داده نشده است.
او با اشاره به سوءاستفاده‌ها از سوی دانش‌بنیان‌ها نیز گفت: البته برخی دلایل هم به خود شرکت‌های دانش‌بنیان برمی‌گردد. برخی از آنها سوءاستفاده کرده و مواردی که واقعیت ندارد را مطرح می‌کنند؛ بنابراین گاهی هم باید حق را به مسئولان داد زیرا مجبور هستند دقت کار خود را بالاتر ببرند که باعث می‌شود همه دانش‌بنیان‌ها ضرر کنند.