تأثیر حذف بولتون از کابینه ترامپ بر بازار نفت

به گزارش می متالز، حذف «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا از کابینه ترامپ باعث شده است که امیدها به فروکش کردن فشارهای آمریکا بر کشورهای مخالف سیاست‌های واشنگتن از جمله دو کشور نفت‌خیز ایران و ونزوئلا افزایش یابد.

دقایقی پس از آن‌که دونالد ترامپ در پیامی توئیتری از استعفای اجباری جان بولتون خبر داد، قیمت نفت در بازارهای جهانی که روندی صعودی به خود گرفته بود، ناگهان کاهش یافت؛ هرچند این کاهش در نهایت چندان ادامه‌دار نبود.

بولتون که همواره از وی به‌عنوان تندروترین عضو کابینه ترامپ یاد می‌شد، به رسانه‌های آمریکایی گفته است که خودش تصمیم به استعفا گرفته و ترامپ وی را مجبور به استعفا نکرده است. سخنگوی کاخ سفید نیز در واکنش به گمانه‌زنی رسانه‌ها مبنی بر اینکه کنار گذاشته شدن بولتون از دولت ترامپ به دلیل اختلافاتش با رئیس‌جمهور بر سر مذاکره با سران طالبان در کمپ دیوید بوده، اعلام کرد دلایل مختلفی برای خروج بولتون از دولت آمریکا وجود داشته است.

جان کیلداف، شریک مؤسسه مشاوره سرمایه‌گذاری انرژی اگین کپیتال در نیویورک، درباره اثرات کنار گذاشته شدن بولتون بر بازار نفت می‌گوید: «این اتفاق باعث کاهش چشمگیر نگرانی‌ها از احتمال رویارویی نظامی آمریکا و ایران شده است. تمایل شدید بولتون برای جنگ با ایران، به دوران حضور او در کابینه جرج بوش بازمی‌گردد. با حضور او در کابینه، بازار نفت همیشه در ترس و بلاتکلیفی بود.»

دولت ترامپ در ماه می سال گذشته (اردیبهشت‌ماه 97) از توافق هسته‌ای موسوم به برجام خارج شد. بهانه ترامپ و مشاور امنیت ملی او برای خروج از برجام این بود که برجام یک توافق کوتاه‌مدت است و به ایران اجازه می‌دهد که به سمت تولید سلاح هسته‌ای حرکت کند. در ادامه کاخ سفید تحریم‌های یکجانبه خود علیه ایران را با هدف حذف کامل نفت ایران از بازار دوباره آغاز کرد.

یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، ایران نیز در واکنش به تحریم‌های یکجانبه آمریکا و کوتاهی طرف‌های دیگر برجام در اجرای تعهدات خود (تسهیل روابط تجاری با ایران) اقدام به تعدیل مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام کرد. در این میان طرف‌های دیگر برجام (فرانسه، انگلیس،‌ آلمان،‌ روسیه و چین) تلاش‌هایی را برای متقاعد کردن ایران به ادامه حضور در برجام آغاز کردند و فرانسه اخیراً پیشنهاد گشایش یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری در ازای پایان بخشیدن به غنی‌سازی اورانیوم در سطحی بالاتر از محدودیت‌های تعیین‌شده در برجام را به ایران ارائه داد. همچنین در راستای این پیشنهاد قرار بود که فرانسه، کاخ سفید را برای اعطای معافیت‌هایی به مشتریان نفت ایران برای خرید روزانه 700 هزار بشکه نفت راضی کند؛ اما مقامات آمریکایی اعلام کردند هیچ معافیتی برای مشتریان نفت ایران در نظر نخواهند گرفت و در ادامه ایران نیز اجرای گام سوم از کاهش تعهدات هسته‌ای خود را آغاز کرد.

هلیما کرافت، تحلیلگر سابق انرژی در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که اکنون به‌عنوان استراتژیست ارشد کالاهای خام در بانک سرمایه‌گذاری آربی‌سی کپیتال کانادا فعالیت می‌کند، در خصوص افزایش احتمال عملی شدن پیشنهاد فرانسه برای کاهش تنش‌ها بین ایران و آمریکا پس از خروج بولتون جنگ‌طلب از کابینه ترامپ می‌گوید: «مطمئناً این باعث افزایش احتمال پذیرش پیشنهاد امانوئل ماکرون خواهد شد. البته اساساً من شانس چندانی برای پذیرفته شدن این پیشنهاد از سوی آمریکا متصور نیستم، اما در هر صورت قطعاً احتمال پذیرش آن اکنون بیشتر از دیروز است.»

پس از وضع تحریم‌های جدید از سوی آمریکا علیه ایران، تنش‌ها بین دو طرف رو به افزایش گذاشت و در ماه ژوئن (اواخر خرداد) سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط پدافند هوایی ایران باعث شد تا برخی رسانه‌ها حتی از احتمال رویارویی نظامی مستقیم آمریکا و ایران صحبت کنند. جان کیلداف، شریک مؤسسه مشاوره سرمایه‌گذاری انرژی اگین کپیتال، در این خصوص می‌گوید: «تقریباً با هر اتفاقی، جان بولتون خواستار حمله نظامی به ایران می‌شد. من فکر می‌کنم پس از سرنگون شدن آن پهپاد، وی تقریباً به هدف خود نزدیک شده بود اما رئیس‌جمهور در آخرین دقایق منصرف شد.»

کلیف کوپچان،‌ رئیس هیئت‌مدیره گروه مشاوره و تحقیقات ریسک سیاسی اوراسیا، درباره تغییرات سیاست خارجی آمریکا پس از حذف جان بولتون از کابینه ترامپ می‌گوید: «جهت‌گیری آینده دولت آمریکا در حوزه سیاست خارجی با توجه به دیدگاه‌های خود ترامپ و شخص منتخب او برای جایگزینی بولتون مشخص خواهد شد. بولتون مخالف هرگونه مذاکره با ایران بود، اما به نظر می‌رسد ترامپ علاقه‌مند به یک دیدار [با مقامات ایران] است. البته موافقت مقامات ایران با چنین دیداری همچنان غیرمحتمل است. اما اگر این دیدار انجام شود، شاهد کاهش هیجانی بهای نفت خواهیم بود.»

این تحلیلگر سیاسی در ادامه می‌افزاید: «مشاور امنیت ملی سابق [بولتون] یکی از حامیان اصلی براندازی حکومت ایران بود. با رفتن بولتون، احتمال رویارویی نظامی آمریکا و ایران کاهش می‌یابد. بولتون یک جنگ‌طلب فوق‌افراطی بود. او شخص تأثیرگذاری بود و کنار گذاشته شدنش باعث ملایم‌تر شدن حداقل برخی از سیاست‌های دولت ترامپ خواهد شد. سیاست‌های مرتبط با ایران، کره شمالی، افغانستان و ونزوئلا از جمله این سیاست‌ها خواهند بود.»

جان بولتون که روز سه‌شنبه رسماً از کابینه ترامپ کنار گذاشته شد، در دوران ریاست‌جمهوری سه رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه دیگر (رونالد ریگان، بوش پدر و بوش پسر) نیز حضور داشته و در سمت‌هایی مانند معاون دادستان کل، دستیار وزیر امور خارجه در مسائل سازمان‌های بین‌المللی، معاون وزارت امور خارجه در امور تسلیحات و امنیت بین‌المللی (در زمان حمله به عراق و افغانستان) فعالیت کرده است.