تا چه حد برنامه‌های کاهشی ظرفیت آلومینیوم چین، در بازار این فلز مؤثر است؟

چین کشوری در حال توسعه با جمعیتی در حدود 1.4 میلیارد نفری، در دهه‌های اخیر رشد بسیار سریعی در صنایع مختلف را به‌ثبت رسانده است. همین امر سبب شده تا این کشور، سهم قابل توجهی در مصرف اکثر فلزات پایه از جمله آلومینیوم داشته باشد؛ به‌طوری که در سال‌های گذشته، حدود 54 درصد کل آلومینیوم تولید شده در جهان در کشور چین به مصرف رسید.

به‌واسطه همین بازار گسترده مصرف در چین، این کشور همواره بازار تولید قابل توجهی نیز از فلزات پایه، خصوصا آلومینیوم داشته است. در چین واحدهای بی‌شماری با ظرفیت‌های متنوعی از چند 100 هزار تن تا چند میلیون تنی در حال فعالیت هستند. بنا به برخی آمارهای منتشر شده، مجموع ظرفیت تولید واحدهای ذوب آلومینیوم چین تا پایان سال گذشته به بیش از 44 میلیون تن می‌رسید. این رقم حاکی از آن بود که حدود 58 درصد ظرفیت تولید کل جهان در دل کشور چین جای داشت. با این حال، آمار تولید نشان داد که واحدهای تولیدی آلومینیوم به‌طور متوسط با نرخ کمی در حدود 75 درصد از ظرفیت تولید خود بهره‌برداری کردند. با این وجود، این میزان از بهره‌برداری منجر به مازاد عرضه در بازار چین و حتی در بازار کل جهان شد و باعث شد تا قیمت آلومینیوم به‌واسطه این مازاد عرضه تحت فشار قرار بگیرد.

نمودار 1، مقدار تولید فصلی آلومینیوم چین را از ابتدای سال 2015 نشان می‌دهد. همان‌طور که در این نمودار قابل مشاهده است، مقدار آلومینیوم تولید شده در چین، پس از فصل چهارم سال 2015 افت شدید 3.5 درصدی را تجربه کرد که عمدتا ناشی از کاهش قیمت آلومینیوم بود. ولی پس از آن، با روند رو به رشد قیمت آلومینیوم در بازارهای جهانی، تولید آلومینیوم در چین دوباره در روندی افزایش قرار گرفت. به‌طور کلی همزمان با افزایش قیمت، تولیدکنندگان در صدد افزایش تولید برمی‌آیند تا با افزایش حجم فروش، بتوانند بر درآمد حاصله بیافزایند. در چین، روند افزایش قیمت منجر به رشد چشم‌گیر تولید شد. همان‌طور که در نمودار نیز نشان داده شده، مقدار آلومینیوم تولید شده از ابتدای سال 2016 تا پایان نیمه اول سال 2017، رشد 18.9 درصدی کرد و به بیش از 8.5 میلیون تن در فصل دوم سال 2017 رسید.

افزایش تولید آلومینیوم در چین، به‌حدی بود که تعادل عرضه و تقاضای بازار جهانی را به شدت تهدید می‌کرد و این امر می‌توانست دوران سیاه سال 2015 که قیمت آلومینیوم به قهقرا کشیده شده بود را دوباره بازسازد. نگرانی از این امر سبب شد تا جوامع بین‌المللی شدیدا چین را برای کاهش ظرفیت تولید تحت فشار قرار دهند. در همین راستا، اقدامات ضد دامپینگ از سوی کشورهای مهم دارای بازار مصرف آلومینیوم از جمله ایالات متحده آمریکا شدت گرفت. گرچه این اقدامات حجم تولید آلومینیوم چین را توانست در فصل ابتدای سال جاری کاهش دهد، اما با رشد قابل توجه در فصل دوم، مقدار آلومینیوم تولید شده در چین به بیشترین مقدار خود رسید. توجه به اینکته ضروری است که حدود 25 درصد و یا حتی بیشتر، از ظرفیت آلومینیوم چین بلا استفاده است (حدود بیش از 10میلیون تن) که با افزایش قیمت آلومینیوم امکان فعال شدن آن وجود دارد. در مقابل این رقم، در ماه‌های اخیر تنها کمی بیش از 3 میلیون تن از ظرفیت قدیم چین کاسته شد. این در حالی بود که در همین دوره، مقداری نیز به ظرفیت جدید آلومینیوم چین افزوده شد.

با این حال، دولت چین نیز از ابتدای سال برای کاهش فشارهای بین‌المللی وارد نزاع کاهش ظرفیت آلومینیوم شد و در هفته‌های اخیر، دستور به توقف تولید 3.2 میلیون تن از ظرفیت تولید داد. این امر در هفته‌های اخیر از نگرانی‌ها به مقدار قابل توجهی کاست که منجر به رشد قیمت آلومینیوم شد. البته باید توجه داشت، که رشد قیمتی خود عاملی بر افزایش تولید خواهد بود. با این وجود، همچنان ظرفیت‌های قابل توجهی به صورت غیر قانونی در چین در حال فعالیت هستند و علاوه بر آن، شرکت‌های بزرگ چینی، طرح‌هایی را برای افزایش ظرفیت تولید در دست دارند.