زغال‌سنگ حرارتی به بسته انرژی کشور افزوده می‌شود

به گزارش می متالز، ایران نیز از ذخایر قابل قبول زغال‌سنگ حرارتی در کشور (معدن زغال‌سنگ طبس) برخوردار است. اقداماتی برای استفاده از این منابع از سوی وزارت نیرو انجام شده که ازجمله ایجاد نیروگاه زغال‌سوز بوده و قرار است ماده اولیه آن از معدن «مزینو» تامین شود. بر اساس گزارش‌های موجود، این نیروگاه به پیشرفت ۵۰درصدی رسیده و گفته می‌شود با راه‌اندازی آن اشتغالزایی فراوانی در منطقه خواهد داشت. معدن «کوچکعلی شمالی» نیز از ذخیره زغال‌سنگ حرارتی برخوردار است اما به دلیل نبود بازار مصرفی، تاکنون از آن بهره‌برداری نشده است. بنابراین راه‌اندازی طرح‌های این چنینی در کشور، ضمن ایجاد فضا برای استفاده از ذخایر معدنی کشور، باعث می‌شود انرژی جدید به دیگر منابع انرژی کشور افزوده شود.

برنامه‌ریزی برای برداشت ذخایر حرارتی

امید فلاح، مجری طرح توسعه زغال‌سنگ طبس نیز درباره معدن مزینو و اقدامات انجام شده درباره این معدن برای تامین نیاز نیروگاه زغال‌سنگ گفت: معدن مزینو طبس در سال ۸۳ از شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران به سازمان توسعه برق وزارت نیرو داده شد و اکنون آنها روی این معدن کار می‌کنند. وی در ادامه درباره دیگر ذخایر زغال‌سنگ حرارتی موجود در این معدن گفت: اقداماتی به منظور جذب سرمایه‌گذار برای معدن کوچکعلی شمالی انجام دادیم. به این شکل که در ۲ نوبت فراخوان برای جذب سرمایه‌گذار برگزار کردیم اما متاسفانه شرکت کننده‌ای نداشت. اکنون نیز برای نوبت سوم برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده و مدارک برگزاری فراخوان آماده است. دو شرکت نیز تمایل خود را برای این پروژه اعلام کرده‌اند و اگر به حضور آنها اطمینان کنیم ممکن است به زودی فراخوان جذب سرمایه‌گذار گذاشته شود.به گفته وی، شرکت‌هایی که تمایل خود را برای حضور در معدن کوچکعلی شمالی اعلام کرده‌اند، ایرانی هستند البته یک شرکت چینی نیز خواهان زغال‌سنگ حرارتی است و تمایل خود را برای بهره‌برداری از این معدن اعلام کرده است.وی ادامه داد: در کنار این شرکت‌ها، شرکت‌های اروپایی و آسیایی از کشورهای چک و ژاپن خواستار شرکت در فراخوان برای معدن کوچکعلی شمالی هستند اما آنچنان به حضور این شرکت‌ها در مناقصه مطمئن نیستیم و انتظار می‌رود شرکت چینی و ۲ شرکت ایرانی به شکل پررنگ‌تری در این فراخوان حضور پیدا کنند. مجری طرح توسعه زغال‌سنگ طبس در ادامه صحبت‌هایش درباره شرایط لازم برای حضور شرکت‌ها در فراخوان گفت: بررسی‌های لازم از این شرکت‌ها در زمینه فنی و اقتصادی به عمل خواهد آمد و بعد از آن امکان شرکت در فراخوان را پیدا خواهند کرد. درحال‌حاضر میزان مصرف زغال‌سنگ حرارتی در کشور بسیار اندک است و از معدود پروژه‌هایی که از زغال‌سنگ حرارتی استفاده خواهند کرد همان نیروگاه زغالسوز حرارتی است. بنابراین برای تولید و استخراج این ماده معدنی باید برنامه ویژه‌ای تعریف شود. فلاح در این زمینه گفت: در صورتی که شرکت چینی برنده فراخوان باشد، تمایل دارد زغال‌سنگ تولید شده را از کشور خارج کند، زیرا همانگونه که می‌دانید در ایران با وجود ذخایر مناسب زغال‌سنگ حرارتی، صنعتی برای مصرف آن وجود ندارد و بیشترین مصرف مربوط به زغال‌سنگ کک شو است. بنابراین مشکلی درباره صادرات آن کانی وجود ندارد. اما مجری طرح توسعه زغال‌سنگ طبس در ادامه تاکید کرد که اگر فاز توسعه‌ای برای نیروگاه زغال‌سوز کشور تعریف شود اولویت محصولات تولید شده با صنایع داخلی خواهد بود و بعد از آن نسبت به صادرات اقدام خواهد شد. اما در شرایط کنونی که مصرفی برای این ماده معدنی تعریف نشده، می‌توان به صادرات آن فکر کرد.

زغال‌سنگ؛ انرژی جدید

افزودن زغال‌سنگ به بسته انرژی کشور از مدت‌ها پیش در برنامه‌های کشور قرار گرفته و یکی از آنها مربوط به نیروگاه زغال‌سوز ایران است. در این زمینه شاهدیم نخستین نیروگاه زغال‌سوز ایران به پیشرفت فیزیکی ۵۵ درصدی رسیده و قرار است در هفته جاری شاهد آغاز عملیات آماده‌سازی معدن زغال سنگ مزینو طبس برای تامین سوخت مورد نیاز این نیروگاه باشیم.براساس اطلاعات موجود، عملیات اجرایی پروژه نیروگاه زغال‌سنگ سوز طبس از سال ۱۳۸۷ آغاز شده، اما امکان گشایش اعتبار اسنادی یا LC برای پروژه میسر نشد. این پروژه دوباره از سال ۱۳۹۰ با فعالیت پیمانکاران ایرانی در بخش تجهیزات جانبی آغاز شد اما به دلیل وجود تحریم‌های ظالمانه بانک‌های کشور، همچنان امکان گشایش LC میسر نشد و روند احداث این نیروگاه با تاخیر روبه‌رو شد. در نهایت با مدیریت شرکت توانیر و پس از آن با تشکیل شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی و مدیریت متمرکز این شرکت، عملیات اجرایی نیروگاه زغال‌سوز طبس با عاملیت فاینانس یک بانک ایرانی و مشارکت کنسرسیوم متشکل از یک شرکت داخلی و شانگهای الکتریک چین از سر گرفته شد و اکنون فاز نخست نیروگاه حرارتی زغال‌سوز طبس به قدرت ۶۵۰ مگاوات در ۲واحد ۳۲۵ مگاواتی در حال احداث است و به پیشرفت فیزیکی ۵۵درصدی رسیده است. علیرضا نصراللهی مجری طرح بازتوانی نیروگاه‌های شرکت تولید نیروی برق حرارتی درباره آخرین وضعیت این نیروگاه گفته است نیروگاه حرارتی طبس به عنوان نخستین نیروگاه زغال‌سنگ سوز کشور در حال احداث است در حالی‌که عمده منابع نیروگاه‌های کشور سوخت‌های گاز و فسیلی است.به گفته وی، این نیروگاه از مزایای متعدد و متفاوتی برخوردار است و می‌توان به اشتغالزایی بالا، تمهیدی برای پدافند غیرعامل و تنوع بخشیدن به سبد انرژی کشور اشاره کرد.

همچنین عملیات تجهیزات جانبی آن درحال‌حاضر از سوی مشاوران و پیمانکاران ایرانی در حال اجراست و تمام تلاش بر این بوده تا از نیروهای عمومی و متخصص منطقه طبس استفاده شود و در این پروژه اکنون ۸۰ درصد نیروها در طبس مستقر هستند.وی ادامه داد: همزمان با هفته دولت عملیات آماده‌سازی معدن زغال‌سنگ مزینو طبس برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه طبس آغاز می‌شود.مجری طرح‌های بازتوانی نیروگاه‌های حرارتی کشور تصریح کرد: قرار است این نیروگاه با حضور مقامات وزارت نیرو و صنعت، معدن و تجارت عملیات آماده‌سازی منبع تامین سوخت نیروگاه طبس را آغاز کند.وی افزود: پروانه بهره‌برداری از معدن مزینو به منظور تامین سوخت نیروگاه طبس صادر شده و شرکت تولید نیروی برق حرارتی برای انتخاب مشاور به منظور طراحی تفصیلی طرح استخراج معدن به ظرفیت ۱۲۳میلیون تن اقدام کرده که پس از تهیه اسناد مناقصه، پیمانکار طرح انتخاب خواهد شد.به گفته وی، با انجام مطالعات مقدماتی و تفصیلی در منطقه زغال‌دار طبس، وجود زغال‌سنگ حرارتی به میزان مورد نیاز برای مصرف چند هزار مگاوات نیروگاه زغال سنگ سوز با اطمینان احراز شده است.این مقام مسئول تصریح کرد: قرار است در طراحی نیروگاه از فناوری‌های نوین برای کاهش مصرف آب بهره‌برداری شود و با راه‌اندازی معدن و نیروگاه زغال سنگ سوز طبس زمینه اشتغال ۵هزار نفر فراهم خواهد شد.وی افزود: نیروگاه طبس دارای بالاترین امتیاز در امنیت انرژی در منطقه مرکزی ایران و اصول پدافند غیرعامل با توجه به موقعیت جغرافیایی مربوط به نیروگاه است.این مقام مسئول خاطرنشان کرد: با حمایت بانک مرکزی، بانک عامل نیروگاه و سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران در چند ماه آینده مراحل فاینانس پروژه نهایی خواهد شد و آماده بهره‌برداری اعتبار اسنادی خواهیم بود.وی ادامه داد: پروژه نیروگاه طبس از سوی کنسرسیوم مپنا و شانگهای الکتریک چین انجام خواهد شد که گام بزرگی در راستای انتقال دانش فنی ساخت نیروگاه‌های زغال‌سوز به شمار می‌رود.

نگاهی به معدن زغال‌سنگ طبس

معدن زغال‌سنگ طبس متشکل از حوزه‌های زغال‌دار حرارتی و کک شو است. معادن مزینو، آبدوغی، کوچکعلی و پروده در این معدن به وسعت ۳۰هزارکیلومتر مربع بوده و ذخیره قابل استخراج از این معدن ۳میلیارد تن است.منطقه پروده مساحتی افزون‌بر ۱۲۰۰ کیلومتر مربع شامل پروده (۱)، (۲)، (۳) و (۴) دارد و پروده شرقی نزدیک به ۱/۵میلیارد تن از ذخایر زغال‌سنگ کک‌شو را در خود جای داده است. همچنین باید گفت طرح‌های توسعه‌ای معادن زغال‌دار (مناطق زغال‌دار طبس) مبتنی بر طرح جامع فولاد کشور تبیین شده که بر اساس آن در بازه زمانی ۵ ساله منتهی به سال ۱۴۰۰ و همچنین در نظر گرفتن ظرفیت کارخانه‌های کک‌سازی، کشور تا این زمان به ۵ میلیون تن زغال‌سنگ کنسانتره نیاز خواهد داشت. در مناطق پروده ۲، ۳، ۴و شرقی، طرح‌های توسعه‌ای متعددی در حوزه استخراج و فرآوری زغال‌سنگ با هدف دستیابی به ۳ میلیون تن زغال‌سنگ کنسانتره با عیار کیفی بالا پیش‌بینی شده تا ضمن بهره‌گیری از فرصت‌های پیش‌رو پس از رفع تحریم‌های اقتصادی و افزایش سطح سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این بخش، نیاز کشور به تولید زغال‌سنگ در کشور برطرف شود. درباره ذخایر زغال‌سنگ حرارتی این معدن نیز باید گفت حدود نیمی از ذخیره این معدن یعنی رقمی افزون‌بر ۱/۵ میلیارد تن زغال‌سنگ حرارتی در آن وجود دارد و یکی از برنامه‌های تدوین شده برای این امر، ایجاد نیروگاه زغال‌سوز از سوی وزارت نیرو است که با بهره‌برداری و راه‌اندازی آن امکان استفاده بهینه از این ذخایر ارزشمند در کشور فراهم خواهد شد.